قرار است کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز پنجشنبه (۱۰ آذر / ۱ دسامبر) در مورد تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی تصمیم بگیرند. روزنامه آلمانی "زود دویچه تسایتونگ" در گزارشی در شماره امروز خود (۷ آذر / ۲۸ نوامبر)  نوشت وزیر امور خارجه آلمان، گیدو وستروله، پیشنهادهایی را برای ارائه به کشورهای اروپایی آماده کرده که توقف واردات نفت از ایران و تحریم بانک تجارت از رئوس اصلی آن محسوب می‌شود.

در این گزارش هدف از طرح وستروله محدود کردن منابع مالی است که می‌توانند در خدمت گسترش برنامه‌های هسته‌ای ایران قرار گیرند.

"تشدید سریع و قاطع تحریم‌ها"

روزنامه‌ی "زود دویچه" در گزارش خود به فهرستی از "پیشنهادهای مشخص" استناد می‌کند که دولت آلمان برای ارائه به شرکای خود در اروپا تنظیم کرده است. بر این اساس وستروله خواهان تشدید "سریع و قاطع" تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی شده است. این روزنامه به نقل از یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آلمان نوشت، گیدو وستروله اعتقاد دارد که این اقدام متاسفانه نتیجه‌ی منطقی عدم انعطاف تهران در برابر درخواست‌های جامعه‌ی جهانی است.

پس از انتشار تازه‌ترین گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی فشار آمریکا و اروپا بر این کشور افزایش یافته است. در این گزارش نسبت به ادامه‌ی احتمالی تلاش‌های پنهانی ایران برای دست‌یابی به سلاح اتمی ابراز نگرانی شده است. تهران این اتهام‌ها را بی‌اساس می‌داند و هدف برنامه‌های هسته‌ای خود را صلح‌آمیز عنوان می‌کند.

قطع ارتباط‌‌های مالی و بانکی

مطابق طرحی که دولت آلمان تنظیم کرده است، در کنار توقف واردات نفت ایران، ارتباط‌های مستقیم بانکی میان جمهوری اسلامی و کشورهای اروپایی نیز قطع خواهد شد. آلمان پیشنهاد می‌کند فعالیت‌های بانک تجارت که شعبه‌ای در پاریس دارد نیز زیر نظر گرفته شود و مقدمات تحریم شرکت‌های فعال در صنایع خودروسازی و حمل و نقل که با ایران ارتباط دارند مورد بررسی قرار گیرد.

دولت بریتانیا اخیرا و در هماهنگی با واشنگتن، فعالیت تمام موسسه‌های مالی این کشور با بانک‌های ایرانی، از جمله ارتباط با بانک مرکزی را ممنوع اعلام کرد. دولت هلند نیز خواهان اقدام مشابهی از سوی سایر کشورهای اروپایی شده است. از سوی دیگر فرانسه پیشنهاد کرده است تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا به پیروی از پاریس واردات نفت خام از ایران را متوقف کنند.

وزیر نفت ایران: مشکلی نداریم!

همزمان با این تحولات دیپلمات‌های ارشد اروپایی برای دیدار با رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایالات متحده وارد واشنگتن شده‌اند. قرار است باراک اوباما و هیلاری کلینتون روز دوشنبه (۷ آذر / ۲۸ نوامبر) در مورد مسائل منطقه و اقدام‌های مشترک علیه فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای ایران با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و رئیس کمیسیون اتحادیه، خوزه مانوئل باروسو، به رایزنی بپردازند.

درحالی که تشدید تحریم‌ها منبع اصلی درآمدهای ارزی جمهوری اسلامی را هدف قرار داده وزیر نفت، رستم قاسمی، ادعا می‌کند که «در حال حاضر هیچ گونه مشکلی برای فروش نفت خام ایران وجود ندارد». خبرگزاری مهر، ۷ آذر، با نقل این سخنان از قاسمی از قول احمد قلعه‌بانی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، و در واکنش به تحریم خرید نفت ایران توسط فرانسه نوشت: «شرکت ملی نفت ایران هیچگونه نفت خامی به فرانسه صادر نمی‌کند که مشمول تحریم قرار بگیرد.»

اروپا، مشتری ۱۸ درصد نفت ایران

برابر آمار مبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی، در شش ماهه‌ی نخست سال جاری میلادی ۱۸ درصد نفت خام صادراتی ایران به مقصد کشورهای اروپایی بارگیری شده است. خبرگزاری مهر نیز در گزارش امروز خود نوشت: «آمارهای غیر رسمی حاکی از آن است که اتحادیه اروپا در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۱ میلادی روزانه حدود ۴۵۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است که سهم فرانسه در این مدت ۴۹ هزار بشکه در روز برآورد می‌شود.»

صادرات نفت ایران در ماه‌های اخیر با کاهش روبرو بوده و میان دو میلیون و دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز نوسان داشته است. این میزان در سال ۱۳۵۷ بیش از ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز بوده است. تهران مدعی است بازارهای از دست رفته‌ی خود را با افزایش فروش نفت به برخی از کشورهای آسیایی به ویژه چین جبران کرده است.

محسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت، ۱۵ شهریور ۱۳۹۰ به خبرگزاری مهر گفت: «در حال حاضر بالغ بر ۶۰ درصد نفت خام ایران به کشورهای آسیایی، مابقی نفت ایران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا و درصد ناچیزی به کشورهای آفریقایی فروخته می‌شود.»

منع فروش تجهیزات شنود

ایتالیا با خرید روزانه ۱۸۰ هزار بشکه نفت بزرگترین مشتری اروپایی ایران محسوب می‌شود. گونتر اویتینگر، مسئول امور انرژی اتحادیه اروپا، اطمینان می‌دهد قطع ورود نفت ایران امنیت انرژی اتحادیه اروپا را با مشکلی روبرو نخواهد کرد. او اعتقاد دارد کشورهای عضو اوپک و دیگر تولیدکنندگان نفت آماده‌ی تامین نیازهای اروپا هستند.

پیشنهاد آلمان تنها به توقف خرید نفت محدود نمی‌شود. مطابق اطلاعاتی که "زود دویچه تسایتونگ" منتشر کرده است، وزیر امور خارجه آلمان در نظر دارد صدور هر گونه تجهیزاتی را که در شنود مکالمه‌های تلفنی و کنترل ارتباط‌های الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد به ایران ممنوع کند. همچنین قرار است تحریم‌های اتحادیه اروپا شامل بیمه‌ی اعتبارهای صادراتی نیز بشود. ظاهرا در این طرح تنها صادرات کالاهایی مانند مواد غذایی و دارو که از سوی شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرند از دایره‌ی تحریم بیرون می‌ماند.

BK/KG