پس از بحث‌های طولانی پیرامون نحوه برگزاری دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۵+۱ سرانجام روز سه‌شنبه توافق اولیه میان علی باقری، معاون سیاست خارجی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حاصل شد. به این ترتیب قرار است این مذاکرات روز هشتم اسفند (۲۶ فوریه) در قزاقستان برگزار شود.

ژنرال رابرت گارد، از اعضای شورای روابط خارجی آمریکا و مدیر مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌ای در واشنگتن می‌گوید: «پس از چند دهه ایستایی و سکون و حرکت با ایران از یک بحران به بحران دیگر، مذاکره‌کننده‌ها در موقعیتی قرار گرفته‌اند که باید با تدوین یک طرح مشخص اطمینان حاصل کنند که ایران به قابلیت توسعه تسلیحات هسته‌ای دست نخواهد یافت.»

بیشتر بخوانید: زمان و مکان برگزاری دور جدید مذاکرات اتمی قطعی شد

به اعتقاد رابرت گارد، ایران باید برنامه اتمی خود را تحت نظارت گسترده و کنترل‌های سخت‌گیرانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دهد. او می‌گوید سازمان تحت مدیریتش، پس از تحلیل و بررسی مذاکرات پیشین، به این نتیجه رسیده که در دور جدید مذاکرات باید این موارد مهم در نظر گرفته شود: «غنی‌سازی اورانیوم در ایران تنها به غنی‌سازی پنج درصدی و میزانی که برای تولید انرژی مورد نیاز است محدود شود و همه ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده ایران به یکی از کشورهای عضو معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) منتقل شود.»

بر اساس بیانیه‌ای که این مرکز منتشر کرده، ایران همچینن باید تاسیسات هسته‌ای فردو را تعطیل کند و بخش عمده‌ای (دست‌کم ۶۰ درصد) از اورانیوم ۳/۵ درصد غنی‌شده خود را تحت نظارت یک عضو دیگر معاهده ان‌پی‌تی قرار دهد و نیز پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بپذیرد.

لغو تحریم‌ها در صورت همکاری ایران

در مقابل این اقدامات، پیشنهاد شده که گروه ۵+۱ مشوق‌هایی چشمگیر به ایران ارائه کند: تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه موجود، از جمله تحریم‌ها علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی و صنعت نفت ایران متوقف شود و روند اعمال تحریم‌های جدید هم برای یک دوره مشخص زمانی به حالت تعلیق دربیاید. البته تاکید شده که در صورت تخطی ایران از هر یک از شرط‌های این طرح، تحریم‌ها بلافاصله از سرگرفته خواهد شد.

بر اساس بیانیه مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، اگر ایران با همه شرط‌های مندرج در این طرح موافقت نکند، می‌تواند با پذیرش خارج کردن ذخیره اورانیوم ۲۰ درصدی و سپردن آن به یک کشور دیگر، بخشی از تحریم‌ها را متوقف کند. به اعتقاد متخصصان سیاسی و نظامی، این می‌تواند یک موفقیت موقت باشد تا به نگرانی‌های دیگر درباره پرونده هسته‌ای ایران هم رسیدگی شود.

آن‌ها تاکید کرده‌اند که برای پیش‌رفت واقعی در دور جدید مذاکرات ایران و قدرت‌های جهانی، هر دو طرف باید با اهداف منطقی، احترام متقابل و رفتار قابل پذیرش بین‌المللی قدم به قزاقستان بگذارند.

مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، از اتاق‌فکرهای مستقر در واشنگتن است که برای کاهش ذخایر تسلیحات هسته‌ای در سراسر جهان تلاش می‌کند. جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای و مقابله با تروریسم هسته‌ای، از جمله ماموریت‌های این سازمان است.