رئیس جمهوری آمریکا به منظور مهار و غلبه بر بحران اقتصادی مجبور است بزرگترین کسری بودجه‌ی آمریکا از زمان جنگ دوم جهانی بدین سو را بر دولت تحمیل کند. دولت آمریکا برای سال جاری مالی یک کسری یک بیلیون و ۷۵۰ میلیارد دلاری را محاسبه کرده است.

طرح بودجه‌ای که روز پنجشنبه (۲۶ فوریه / ۸ اسفند) انتشار یافت، از یک سمت‌گیری کاملا تازه‌ حکایت می‌کند. اوباما قصد دارد در عرصه‌های بهداشت و درمان، حفظ محیط زیست، راهبرد انرژی و امور دفاعی رویکردی تازه در پیش گیرد.

میراث سنگین دوران بوش

از دوران دولت جورج دبلیو بوش یک کسری یک بیلیون دلاری برای سال ۲۰۰۹ به دولت اوباما به ارث رسیده است. به این رقم باید بسته‌ی ۷۸۷ میلیارد دلاری رونق اقتصادی را افزود که در کنگره‌ی آمریکا به تصویب رسیده است. از سوی دیگر اوباما این گزینه‌ را باز گذارده که به منظور نجات بانک‌ها ۲۵۰ میلیارد دلار دیگر هزینه کند.

در مجموع برای بودجه‌ی سال ۲۰۱۰ میلادی حجمی بالغ بر ۳ بیلیون و ۵۵۰ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است که برابر است با ۲ بیلیون و ۷۸۰ میلیارد یورو. برای مقایسه باید گفت که حجم بودجه‌ی ۲۰۰۹ دولت آلمان فدرال ۳۰۰ میلیارد یورو است.

سرمایه‌گذاری برای آینده و انضباط در هزینه‌کردن

باراک اوباما اصول کاری خود را چنین بیان می‌کند: زمان‌هایی هست که در توان‌مان می‌یابیم تا «خانه را تزئین کنیم»، ولی زمانی نیز هست که باید خود را «بر روی نوسازی زیربنای خانه متمرکز سازیم». وی گفت قصد دارد تا سال ۲۰۱۳ میلادی کسری بودجه را به سطح ۵۳۳ میلیارد دلار کاهش دهد.

رئیس جمهوری آمریکا بودجه‌ی خود را برای آینده نمونه‌وار دانست که آغازگر دگرگونی‌های بنیادین است. پیش از این، یک هزینه‌ی سالانه‌ی ۱۵ میلیارد دلاری برای انرژی‌های جایگزین اعلام شده بود.

بر اساس این بودجه، تسهیلات متعدد مالیاتی برای شرکت‌های عظیم نفتی و گازی باید لغو شوند و بر میزان مالیات بر نفت و گاز تولیدشده در خلیج مکزیک افزوده گردد.

برای اصلاحات عرصه‌ی بهداشت و درمان حجمی بالغ بر ۶۳۴ میلیارد دلار که در ده سال تقسیم می‌شود، در نظر گرفته شده است. در عوض آمریکایی‌های مرفه‌تر مالیات بیشتری خواهند پرداخت و یارانه‌ها حذف خواهند شد.

بار سنگین جنگ

در فهرستی که هزینه‌های جداگانه درج شده‌اند، به ویژه هزینه‌های دو جنگ افغانستان و عراق قرار گرفته‌اند. اوباما برای این مناقشه‌ها مبلغی بالغ بر ۷۵ میلیارد دلار برای سال جاری ، علاوه بر حجم پیشین، درخواستی جداگانه‌ داده است.

بدین گونه کل هزینه‌ی جنگ در بودجه‌ی سال ۲۰۰۹ به ۱۴۰ میلیارد دلار می‌رسد. قرار است این حجم در سال ۲۰۱۰ میلادی به سطح ۱۳۰ میلیارد دلار کاهش یابد. ولی دیگر هزینه‌های نظامی ۴ درصد افزایش خواهند یافت و به ۵۳۳ میلیارد دلار خواهند رسید.

انتقاد جمهوریخواهان

به احتمال بسیار این طرح بودجه بارها مورد بازبینی کنگره‌ی آمریکا قرار خواهد گرفت. سیاستمداران عالی‌رتبه‌ی حزب جمهوریخواه از هم‌اکنون این طرح را مورد انتقاد شدید قرار داده‌اند. ایشان تردید دارند که این طرح به رونق اقتصادی کمک کند.

مایک پنس از رهبران جمهوریخواه در مجلس نمایندگان معتقد است که «انضباط مالی و اشتغال‌زایی» باید در رأس کار قرار گیرد و تعیین‌کننده‌ی بودجه باشد.

سناتور میچ مک‌کانل در نکوهش این طرح بودجه گفت، می‌خواهند از شهروندان پولی که به زحمت به دست آورده‌اند را بگیرند تا افزایش نجومی هزینه‌های خود را جبران کنند.