طرح تسهیل دریافت تابعیت آلمانی؛ انتقادها و حمایتها
۱۴۰۱ آذر ۵, شنبه
طرح وزارت کشور دولت فدرال آلمان برای تسهیل شرایط دریافت تابعیت آلمانی با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. احزاب محافظهکار به انتقاد و مخالفت با این کار پرداختند و کارآفرینان و خارجیان مقیم آلمان از آن استقبال کردهاند.
عکس نمادین از تابعیت دوگانهعکس: picture-alliance/blickwinkel/McPHOTO/C. Ohde
تبلیغات
روز گذشته (جمعه ۲۵ نوامبر) برخی رسانهها از طرحی در وزارت کشور دولت فدرال آلمان خبر دادند که در صورت تصویب نهایی و تبدیل شدن به قانون شرایط دریافت تابعیت آلمانی برای شهروندان خارجی را آسانتر میکند.
دولت فدرال آلمان که از سه حزب سوسیال دموکرات، سبزها و دموکراتهای آزاد تشکیل شده در توافقنامه ائتلاف که حدود یک سال پیش امضاء شد، اصلاح قوانین مربوط به تابعیت را پیشبینی کرده است.
به گفته یکی از سخنگویان نانسی فرز، وزیر کشور آلمان طرح اصلاح قانون تابعیت "تقریبا آماده شده" و به زودی برای دیگر وزارتخانهها و اعضای کابینه فرستاده میشود.
بیشترین انتقاد و مخالفت با این طرح از سوی احزاب سوسیال و دموکرات مسیحی ابراز شده و در مقابل فعالان اقتصادی، کارشناسان مسائل اجتماعی و انجمنهایی که خارجیان و شهروندان با پیشینه مهاجرت را نمایندگی میکنند از آن استقبال کردهاند.
حمایت صدراعظم آلمان
اولاف شولتس صدراعظم آلمان در پیام ویدئویی هفتگی خود ضمن دفاع از "قواعد بهتر" برای اعطای تابعیت بر اهمیت نقش مهاجران در توسعه این کشور و بالا رفتن سطح رفاه عمومی تاکید کرد.
او گفت: «آلمان به کشوری تبدیل شده که برای بسیاری سرزمین امید است. زنان، مردان و گاهی کودکانی که به آلمان آمدند نقش بسیاری مهمی داشتهاند که اقتصاد ما به چنان قدرتی که امروز هست برسد.»
صدراعظم آلمان افزود این بسیار خوب است که کسانی که مدتی طولانی در این کشور زندگی کردهاند تصمیم بگیرند متقاضی دریافت شهروندی آن شوند.
مارسل فراتشر، رئیس موسسه تحقیقات اقتصادی آلمان در حمایت از طرح وزارت کشور به روزنامه "هندلزبلت" گفته اگر سیاستمداران قاطعتر از قبل عمل نکنند معضل کمبود نیروی کار ماهر به دلایل جمعیتشناسی و رقابت روزافزون بر سر جذب نخبگان تشدید خواهد شد.
جذابتر کردن آلمان برای نیروی کار ماهر
او تاکید کرد چشمانداز روشن رای دریافت تابعیت عامل مهمی جهت جذابتر کردن آلمان برای نیروی کار ماهر خارجی خواهد بود.
رئیس جمعیت ترکهای مقیم آلمان نیز از ضرورت یک "تغییر الگو" سخن گفته و تاکید میکند که قوانین تابعیت آلمان دیگر با واقعیتها امروز تطبیق ندارند و باید از اساس اصلاح شوند.
بر پایه طرح وزارت کشور دولت فدرال حداقل زمان اقامت در آلمان برای تقاضای دریافت شهروندی از هشت به پنج سال کاهش مییابد و در صورتی که فردی برای ادغام در جامعه میزبان (انتگراسیون) تلاش ویژهای داشته باشد این زمان میتواند به سه سال تقلیل یابد.
یکی دیگر از تسهیلاتی که وزیر کشور دولت فدرال مد نظر دارد حذف شرط تسلط به زبان آلمانی برای متقاضیانی مسننتر و افراد بالای ۶۷ ساله است.
بر اساس گزارشهای رسانهای، در صورت تغییر قوانین قرار است از این پس "توانایی تفهیم خود در گفتار" برای متقاضیان ۶۷ ساله به بالا کافی باشد. این گروه سنی نیاز نخواهند داشت در آزمایش سنجش میزان شناخت از آلمان شرکت کنند.
همچنین در صورت اصلاح قوانین موجود مطابق برنامه دولت ائتلافی، فرزندان والدین خارجی اگر پدر یا مادرشان پنج سال به طور قانونی در آلمان اقامت داشته باشند به طور خودکار شهروند این کشور محسوب میشوند.
مخالفت و انتقاد از طرح تسهیل شرایط دریافت تابعیت هم از طرف راستگرایان افراطی حزب "آلترناتیو برای آلمان" ابراز شد هم از سوی احزاب محافظهکار که در برخی ایالتها در قدرت سهیم هستند.
انتقاد از "ارزانفروشی گذرنامه المانی"
الکساندر دوبریند، رئیس فراکسیون پارلمانی حزب سوسیال مسیحی در گفتوگو با نشریه "بیلد" میگوید، "ارزانفروشی تابعیت آلمانی" به انتگراسیون کمکی نمیکند بلکه دقیقا عکس آن عمل کرده و جاذبه بیشتری برای مهاجرت غیرقانونی به وجود میآورد.
اشتفان هاک، نماینده حزب دموکرات مسیحی در پارلمان فدرال آلمان (بوندستـاگ) و کارشناس امور داخلی نیز از "اعطای تورمگونه گذرنامه آلمانی" سخن گفته که به اعتقاد او، حاوی "مواد منفجره عظیم اجتماعی" است و به همین دلیل خواستار توقف برنامههای وزیر کشور شده است.
با این حال نانسی فرز روز جمعه بار دیگر از طرح اصلاح قانون اعطای تابعیت آلمان به خارجیان پشتیبانی کرده و انتظار میرود مرحله نهایی رایزنی درباره این طرح و تصویب آن به زودی آغاز شود.
اعتبار پاسپورت ایرانی در گذر زمان؛ چه بود و چه شد
پاسپورت ایرانی در سال ۲۰۱۳ به عنوان یکی از "بیاعتبارترین پاسپورتهای دنیا" اعلام شد. این در حالی است که پیش از انقلاب اسلامی، ایرانیها برای ورود به بسیاری از کشورهای اروپایی نیازی به اخذ ویزا نداشتند.
عکس: tinn
تصویر پاسپورت ایرانی قبل از انقلاب (سمت چپ) و بعد از انقلاب (سمت راست)
بر اساس فهرست موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز" در سال ۲۰۱۳، پاسپورت ایرانی از نظر سفر به کشورهای مختلف بدون نیاز به ویزا، یکی از بدترین پاسپورتهای جهان است. این در حالی است که پیش از انقلاب اسلامی، ایرانیها برای ورود به بسیاری از کشورهای اروپایی به عنوان نمونه برای ورود به کشور سوئیس نیازی به اخذ ویزا نداشتند.
رتبهی اول
در فهرست موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز" در سال ۲۰۱۳، پاسپورت کشورهای فنلاند، سوئد و بریتانیا به صورت مشترک در رده اول رتبهبندی قرار دارند. شهروندان این سه کشور میتوانند به ۱۷۳كشور دنيا بدون نیاز به اخذ ويزا سفر كنند. موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز" هر ساله در گزارشی اعتبار پاسپورتهای مختلف جهان را منتشر میکند.
عکس: Fotolia/J.J.Brown
رتبهی دوم
پاسپورت کشورهای آلمان، آمریکا، دانمارک و لوکزامبورگ نیز به صورت مشترک در رده دوم این فهرست قرار دارند. شهروندان این ۴ کشور میتوانند بدون نیاز به اخذ ویزا به ۱۷۲ کشور دنیا سفر کنند.
عکس: Fotolia/babimu
رتبهی سوم
در رده سوم بهترین پاسپورتهای جهان، پاسپورت سه کشور ایتالیا، هلند و بلژیک قرار دارد. شهروندان این سه کشور میتوانند به ۱۷۱ کشور دنیا بدون ویزا سفر کنند.
عکس: Fotolia/Comugnero Silvana
رتبهی چهارم
کانادا، فرانسه، ایرلند، ژاپن، نروژ، پرتغال و اسپانیا در رتبه چهارم قرار دارند. شهروندان این کشورها میتواندد بدون ویزا به ۱۷۰ کشور دنیا سفر کنند.
عکس: Fotolia/Philippe Devanne
بوسنی و هرزگوین در رتبه ۴۴
در میانه این رتبهبندی به عنوان نمونه پاسپورت کشور بوسنی و هرزگوین قرار دارد. شهروندان این کشور میتوانند بدون اخذ ویزا به ۹۱ کشور دنیا سفر کنند.
عکس: klix.ba
ایران در قعر جدول
در این فهرست پاسپورت ایرانی در رده ۸۶ به صورت مشترک با کشورهای آنگولا، جیبوتی و میانمار قرار دارد. بنا بر این فهرست شهروندان ایران میتوانند به ۴۰ کشور دنیا بدون اخذ ویزا سفر کنند. البته این رتبهبندی قبل از این است که در هفتهها و ماههای اخیر چندین کشور ورود شهروندان ایران بدون ویزا را ممنوع اعلام کردند.
عکس: ISNAS
وضعیت پاسپورت ایرانی در ماههای اخیر اما بدتر هم شده است. در ماههای اخیر سفر شهروندان ایران بدون ویزا به چندین کشور لغو شده است و به این ترتیب رتبه ایران از رده ۸۶ فهرست موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز"، باز هم پایینتر خواهد رفت. مالزی و عمان تنها شماری از کشورهایی هستند که اخیرا صدور ویزای آنی برای شهروندان ایرانی را لغو کردهاند.
عکس: B.Mehri/AFP/GettyImages
روزنامه "شرق" مهر ۱۳۹۲ در گزارشی اعلام کرد دلیل اصلی توقف صدور ویزای توریستی آنی کشور عمان برای شهروندان ایرانی، "سفر تعدادی از اتباع ایران به این کشور برای انجام گدایی بوده است". بنا بر این گزارش اعلام توقف صدور ویزای آنی برای شهروندان ایرانی از طرف عمان در حالی صورت گرفت که دو هفته بعد از این خبر سلطان قابوس پادشاه عمان برای دیدار با حسن روحانی به ایران آمد.
عکس: FARS
گرجستان، اندونزی و مصر نیز در ماههای اخیر شرایط دریافت ویزا برای ایرانیان را سختتر کردهاند. از این پس ایرانیان برای ورود به کشور گرجستان بایستی از سفارت گرجستان در تهران یا مبادی ورودیهای زمینی و هوایی اقدام به اخذ ویزا کنند.
عکس: MEHR
نکته جالب در ردهبندی فهرست موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز" در سال ۲۰۱۳ این است که رتبهی پاسپورت کرهشمالی بالاتر از ایران قرار دارد.
عکس: AFP/Getty Images
با احتساب تغییرات اخیر و کشورهایی که در هفتههای اخیر ورود شهروندان ایران بدون ویزا را ممنوع اعلام کردهاند، ایران در کنار نپال، اریتره، فلسطین، سومالی، عراق و افغانستان در قعر جدول ردهبندی فهرست موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز" در سال ۲۰۱۳ قرار دارد.
عکس: aerospacetalk
پاسپورت ترکیه در رتبه ۴۲
پاسپورت ترکیه کشور همسایه ایران در این رده بندی بسیار بالاتر از پاسپورت ایرانی قرار دارد. شهروندان ترکیه میتوانند بدون نیاز به اخذ ویزا به ۹۴ کشور دنیا سفر کنند.
عکس: Giancana-Fotolia
نمایی از پاسپورت کشور افغانستان که با اختلافی اندک پایینتر از پاسپورت ایرانی در قعر فهرست موسسه بینالمللی "هنلی اند پارتنرز" در سال ۲۰۱۳ قرار دارد.
عکس: Alexandr Blinov/Fotolia
البته وضع همیشه اینطور نبوده است. پیش از انقلاب ایرانیها برای سفر به اکثر کشورهای اروپایی به ویزا نیاز نداشتند. در همین زمینه حسن روحانی نیز وعده داد "احترام پاسپورت ایرانی" را برمیگرداند.