پس از آنکه باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به طور رسمی خروج کامل نیروهای نظامی آمریکایی از عراق را تا پایان دسامبر سال جاری اعلام کرد، طرح تقویت نیروی نظامی آمریکا در منطقه‌ی خلیج فارس اهمیت بیشتری یافت. مقام‌های آمریکایی ماه‌هاست که مشغول بحث و بررسی این طرح بوده و هستند.

به گزارش روزنامه‌ی "نیویورک تایمز"، پایان دادن به جنگ هشت ساله در عراق، یکی از وعده‌های باراک اوباما در کارزار انتخاباتی‌اش بود، اما دیپلمات‌ها و افسران ارشد آمریکایی، و نیز بسیاری مقام‌های کشورهای منطقه، نگران هستند که عقب‌نشینی آمریکا به بی‌ثباتی در این منطقه دامن زند.

پس از آنکه مذاکرات طولانی میان مقام‌های آمریکایی و عراقی بر سر مجوز ادامه‌ی حضور حدود ۲۰ هزار سرباز آمریکایی در عراق به شکست انجامید، حال وزارت دفاع آمریکا بر روی طرحی بدیل و جایگزین کار می‌کند.

علاوه بر اینکه مذاکرات درباره‌ی ادامه‌ی حضور نیروهای رزمی زمینی در کویت ادامه دارد، دولت آمریکا در فکر آن است که ناوهای جنگی بیشتری را روانه‌ی آب‌های بین‌المللی منطقه کند.

نیویورک تایمز می‌نویسد، دولت آمریکا با زیر نظر داشتن خطر یک ایران "جنگ‌سالار"، در پی گسترش مناسبات نظامی خود با شش کشور عربی عضو "شورای همکاری خلیج" [فارس] است. این شش کشور عبارتند از عربستان سعودی، کویت، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان.

در حالی که ایالات متحده با هر یک از این کشورها روابط دوجانبه‌ی نظامی نزدیکی دارد، با این حال دولت و ارتش آمریکا می‌کوشند "معماری امنیتی" جدیدی را برای خلیج فارس طراحی کنند که گشت هوایی و دریایی و موشک‌های پدافندی را نیز دربرگیرد.

هم‌اکنون یکی از موضوع‌های مذاکره میان مقام‌های آمریکایی و کویتی، شمار نیروهای رزمی مستقر در این کشور است، و گفته می‌شود طی روزهای آتی تکلیف این مسئله روشن خواهد شد.

نیروی رزمی کوچک ولی قدرتمند

نیویورک تایمز به نقل از مقام‌ها و دیپلمات‌های آمریکایی می‌نویسد که افسران ستاد مرکز فرماندهی مایل به طرح جزئیات بحث در این مسئله نیستند، زیرا طرح‌هایی که متعلق به چند دهه پیش است نیز می‌تواند در طرح پس از خروج نیرو از عراق ادغام شود.

برای مثال، میان دو جنگ آمریکا با صدام حسین، موسوم به جنگ اول خلیج و حمله آمریکا به عراق، یعنی میان سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۳، ارتش آمریکا دست‌کم یک گردان رزمی، و گاه یک تیپ کامل رزمی با تسلیحاتی مجهز و عظیم را در تمام این سال‌ها در کویت مستقر نگاه داشته بود.

ژنرال کارل هورست، رئیس ستاد مرکز فرماندهی رویکرد جدید در خلیج فارس را "بازگشت به آینده" می‌نامد. وی می‌گوید که در آن زمان فرماندهی بر روی واحدی کوچک ولی با قدرت اجرایی بسیار بالا و مؤثر و در همکاری و آموزش نظامیان کشورهای منطقه متمرکز شده بود.

این ژنرال عالیرتبه‌ی آمریکایی می‌گوید که ارتش آمریکا در فکر بازگشت به این رویکرد و اجتناب از درگیرکردن توده‌ی بزرگی از سربازان است. وی معتقد است که این رویکرد «سالم‌تر، مؤثرتر و عملی‌تر» است.

باراک اوباما و مشاوران ارشد وی در امور امنیت ملی می‌کوشند از یک سو به نگرانی متحدان خود در منطقه و از سوی دیگر به انتقاد جناح اپوزیسیون جمهوریخواه پاسخ گویند. دولت آمریکا تأکید می‌ورزد که بر سر تعهدات خود در خلیج فارس خواهد ایستاد. این امر در مورد خروج نیروها از افغانستان تا پایان سال ۲۰۱۴ نیز صدق می‌کند.

در همین رابطه بود که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا در سفری که اخیرا به تاجیکستان داشت، اظهار داشت که آمریکا همچنان در منطقه «حضوری قدرتمند» خواهد داشت. وی این حضور نظامی را شاهدی بر نقش فعال آمریکا در قبال حفظ امنیت عراق و آینده‌ی این منطقه اعلام کرده بود.

وزیر امور خارجه آمریکا خطاب به رهبران جمهوری اسلامی گفته بود:«هیچ‌کس، به ویژه ایران نباید در مورد تعهد ما در کمک به حرکت رو به جلو در عراق دچار محاسبات نادرست شود.»

گسترش همکاری‌‌های نظامی کشورهای عربی منطقه

همکاری‌‌ها و مانورهای نظامی میان نظامیان کشورهای عربی و آمریکا و نیروهای ناتو نیز در جریان و رو به گسترش است.

سرهنگ جان وورمن، رئیس مرکز فرماندهی تمرینات برای نخستین بار گفته است که نظامیان عراق برای شرکت در یک رزمایش منطقه‌ای سال آینده در اردن دعوت شده‌اند. هدف از این رزمایش و تمرینات نظامی نیروهای ویژه، مقابله با جنگ‌های چریکی و عملیات تروریستی است.

در دوره‌ی پس از خروج نیروهای آمریکایی از عراق، مشارکت هر چه بیشتر نظامیان کشورهای عربی عضو "شورای همکاری خلیج" [فارس] در عملیات‌های بین‌المللی به چشم می‌خورد. این نظامیان به طور عمده توسط نیروهای عربستان سعودی هدایت می‌شوند که می‌کوشد بر حضور دیپلماتیک و نظامی خود در منطقه بیافزاید.

از نمونه‌های دیگر این همکاری آن است که قطر و امارات متحده عربی در عملیات لیبی، جنگنده‌های خود را در اختیار فرماندهی ناتو قرار داده و بحرین و امارات نیز هر یک نیروی نظامی به افغانستان اعزام کرده‌اند.

DK/SA