ظرفیت غنیسازی ایران، گره کور مذاکرات نیویورک
۱۳۹۳ شهریور ۲۶, چهارشنبه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ظهر سهشنبه (۱۶ سپتامبر/ ۲۵ شهریور – به وقت محلی) وارد فرودگاه جان اف کندی نیویورک شد. ناهار کاری چهارشنبه با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، یکی از برنامههای اوست. این دیدار یک روز پیش از هفتمین دور مذاکرات نمایندگان ایران با گروه موسوم به ۵+۱ انجام میشود. دو طرف در حاشیه شصتونهمین مجمع عمومی سازمان ملل در آمریکا با هم مذاکره میکنند.
نمایندگان ایران در هفتههای اخیر در وین با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) و در ژنو با آمریکا مذاکرات دوجانبه کردند تا پیش از گفتوگوهای رسمی در نیویورک مواضع خود را به هم نزدیک کنند.
توافق موقت ژنو اوایل تابستان سال جاری (تا سوم آذر/ ۲۴ نوامبر) تمدید شد. دو طرف میگویند علاقه دارند پیش از پایان این مهلت به توافق نهایی برسند، اما نه به هر قیمتی.
از سوی دیگر مذاکرات به مرحله حساسی رسیده و به گواه دو طرف دشوارترین دوره را سپری میکند. ظرفیت و میزان غنیسازی ایران از بخشهایی است که تا کنون توافقی بر سر آن حاصل نشده است.
با این ظرفیت غنیسازی توافقی حاصل نمیشود
معاون وزارت خارجه آمریکا که نمایندگی کشورش در گفتوگوهای هستهای را بر عهده دارد، در آستانه مذاکرات گفت که ایران و شش قدرت جهانی پس از ماهها مذاکره فشرده "پاسخهای بالقوهای برای برخی پرسشهای اساسی یافتند". وندی شرمن که روز چهارشنبه در دانشگاه جورج تاون واشینگتن سخن میگفت، در عین حال تصریح کرد که مواضع دو طرف "در مورد مسائل اصلی دیگری، از جمله میزان و دامنه غنیسازی اورانیوم ایران بسیار با هم فاصله دارند".
به گفته معاون وزیر خارجه آمریکا، «ما باید مطمئن باشیم که هر تلاشی از سوی تهران برای شکستن تعهداتش قابل رؤیت و آنقدر زمانبر است که بختی برای موفقیت نمییابد». او ابراز امیدواری کرد ایران تلاش کند در فرصت باقیمانده تا پایان مهلت توافق ژنو، در مورد موضوع محوری ظرفیت غنیسازی جهان را قانع کند که "وضع موجود پذیرفته شود".
وندی شرمن افزود: «جهان تنها زمانی با تعلیق و برداشتن تحریمها موافقت خواهد کرد که ایران با گامهای قانعکننده و تحقیقپذیر نشان دهد که برنامه هستهایاش صلحآمیز است و صلحآمیز هم باقی میماند».
جمهوری اسلامی خواستار لغو یکباره همه تحریمهای بینالمللی علیه ایران است. عباس عراقچی، از اعضای ارشد تیم مذاکرهکننده ایران، پیش از این گفته بود که ایران برای رفع تحریمهای یکجانبه، باید با آمریکا بهطور مستقیم مذاکره کند.
هشدار اسرائیل به اتحادیه اروپا
از سوی دیگر خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه از اورشلیم (بیتالمقدس) گزارش داد که وزیر اطلاعات اسرائیل در مورد "توافق بد" با ایران به اتحادیه اروپا هشدار داده است. به زعم یووال اشتاینیتز، کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، احتمالا شتابان میکوشد پیش از پایان دوران مدیریتش توافقی با ایران حاصل شود: «امیدوارم کاترین اشتون بتواند بگوید "بسیار خوب"، من تلاشم را کردم اما اگر طرف ایرانی انعطاف نشان نمیدهد ... توافقی حاصل نمیشود».
او همچنین گفت که مبارزه با اسلامگرایان افراطی در عراق و سوریه نباید به تلاشها برای جلوگیری از دستیابی تهران به بمب اتمی آسیب بزند. وزیر اطلاعات اسرائیل بدون ذکر جزئیات بیشتر مدعی شد: «ما عمیقا نگرانیم ... ما احساس میکنیم مذاکرات در مسیری نادرست پیش میروند».
اسرائیل همواره مذاکرات هستهای ایران با غرب را به دقت زیر نظر داشته و از احتمال "توافقی بد" با ایران ابراز نگرانی کرده است. تلآویو همچنین همیشه بر حق دفاع از خود حتی با ابزار نظامی تأکید کرده است.