ظریف از امکان برقراری روابط خوب با عربستان سخن گفته و خطیب جمعه تهران این کشور را به کودککشی روزانه متهم میکند. سفیر پیشین ایران در بریتانیا میگوید نهادهای غیرمسئول نباید در سیاست خارجی دخالت کنند.
تبلیغات
وزیر خارجه دولت حسن روحانی در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی "المیادین" لبنان که شامگاه پنجشنبه (۱۶ مارس/ ۲۶ اسفند) پخش شد تاکید کرد که ایران "در چارچوب سیاست عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی" آماده همکاری با همه کشورهای اسلامی منطقه است.
محمد جواد ظریف با تاکید بر این که ایران میتواند روابط خوبی با عربستان سعودی داشته باشد گفت: «من به عربستان نصیحت میکنم که به جای نزدیک شدن به دیگران برای آسیب زدن به ایران، با ما همکاری کند.»
ظاهرا اشاره ظریف به خبرهایی است که درباره همسویی و همکاری احتمالی میان اسرائیل و عربستان علیه ایران منتشر شده است. حدود سه هفته پیش وزیر دفاع اسرائیل، آویگدور لیبرمن با بیان این که کشورهای عربی "میانهرو" دریافتهاند خطر اصلی از جانب ایران متوجه آنهاست خواستار تشکیل یک ائتلاف دفاعی با این کشورها شد.
وزیر خارجه در گفتوگو با المیادین بدون نام بردن از همتای عربستانی خود، به سخنان اخیر عادل الجبیر که ایران را "تعامل ناپذیر" و حامی گروههای تروریستی در منطقه خوانده واکنش نشان داد و گفت: «کشورهایی که اقدامات اشتباه انجام میدهند خود را باید سرزنش کنند نه ایران را. این اشتباه ما نیست که کشورهای دیگری تصمیم میگیرند بدون علت به یمن تجاوز کنند.»
عربستان و اغلب کشورهای عربی کناره خلیج فارس، جمهوری اسلامی را به حمایت از گروههای شورشی در کشورهایی مانند یمن و بحرین و دامن زدن به بیثباتی در برخی دیگر از کشورهای منطقه متهم میکنند.
به رغم این اتهامزنیها، ظریف از آمادگی تهران برای گسترش روابط منطقهای خبر داد و تاکید کرد: «ما باید آمادگی عربستان برای همکاری را لمس کنیم و اینکه عربستان باید بداند که تهدید تروریسم متوجه این کشور هم هست.»
نرمش ظریف، پرخاش امام جمعه
در حالی که وزیر خارجه درباره کشورهای همسایه لحنی آشتیجویانه دارد و بر "وجود اراده مشترک برای بهبود روابط" میان ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تاکید میکند، حجتالاسلام محمدعلی موحدی کرمانی، امام جمعه موقت تهران در خطبههای نماز این هفته به شدت از عربستان انتقاد کرده است.
حاشیههای دستگیری "عامل حمله به سفارت عربستان"
منابع رسمی نام او را افشا نکردهاند، اما یک عضو کمیسیون امنیت ملی گفته است "کردمیهن که در سوریه بوده پس از بازگشت در فرودگاه بازداشت شده است". این روحانی تندرو کیست که گفته شده دستور حمله به سفارت را داده است؟
عکس: MEHR
معاون امنیتی انتظامی وزیر کشور اعلام کرده بود که شخصی در آن سوی مرزها "لیدر" افرادی بوده که با کوکتل مولوتف به سفارت حمله کردند. به گفته حسین ذوالفقاری، این شخص دستورات خود برای حمله به سفارت را ظهر روز تعرض از طریق تلگرام داده است. معاون وزیر کشور همچنین گفته بود که آمر تعرض به سفارت دستگیر شده و تحت بازجویی است.
عکس: MEHR
محمد رضا محسی ثانی، عضو کمیسیون امنیت ملی ایران در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا نام فردی که در آن سوی مرزها نقش "لیدر" را ایفا میکرده است را "حسن کردمیهن" عنوان کرد. او یک روحانی و از سخنرانان بسیار بانفوذ هیاتهای بسیجی و مدیر چند مجموعه فرهنگی اصولگرا بوده است.
عکس: Aghigh.ir
کردمیهن تا چند سال پیش در کرج مشهور بود و سازماندهی "هیاتالرضا" که محفل انصار حزب الله کرج است را برعهده داشت. این خطیب مشهور با حمایت مالی برخی سازمانها و نهادها، فعالیتهای فرهنگی گستردهای دارد. رسانهها مینویسند او در کنار هیاتهای مذهبی، برنامههای متعدد دیگری نیز در دستور کار قرار داده تا جوانان بیشتری را جذب کند.
عکس: Syyedezeynab.ir
حسن کردمیهن، مدیریت سه مجموعه بزرگ فرهنگی ایران به نام "موسسه فرهنگی – دینی نورمعرفت" (کرج)، "موسسه فرهنگی – دینی بهشت" (تهران) و "حوزه علمیه امام محمد باقر" (تهران) را در کارنامه خود دارد که با استفاده از بودجههای عمومی به انجام فعالیتهای تبلیغی میپردازند. او همچنین سخنران هیات "سیده زینب" تهران است.
عکس: Syyedezeynab.ir
خبرگزاری ایلنا مینویسد: «سال ۹۲ وقتی مسئولان ستاد قالیباف در کرج نتوانستند رضایت او را جلب کنند، خودش آستین را بالا زد و برای سردار ستادهای انتخاباتی منظمی راهاندازی کرد؛ ستادهایی که موفقتر و پرشورتر از ستادهای اصلی شهردار تهران بودند.»
عکس: Syyedezeynab.ir
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، گفته است: «این افراد سازماندهی شده آمدند و بیش از ۱۰ سال است که در کرج و تهران و با محورهایی در زمینه امور خیریه و فعالیتهای مذهبی فعالیت دارند. از مسئولان نیز عدهای دانسته و ندانسته از آنها حمایت کردهاند.»
عکس: Syyedezeynab.ir
وبسایت موسسه نور معرفت، شش روز پیش از حمله به سفارت عربستان گزارش دیدار پنج سال پیش حسن کردمیهن و اعضای هیات مدیره این موسسه با آیتالله خامنهای را بازنشر داد که ترکیب حاضران نشان دهنده جایگاه این روحانی در محافل حکومتی است: در این دیدار علاوه بر کردمیهن، نماینده رهبر در استان البرز، رئیس دادگستری و استاندار وقت استان البرز و علیرضا پناهیان، سخنران معروف مراسم مذهبی دفتر رهبری هم حضور داشتند.
عکس: ILNA
به گزارش وبسایت موسسه نور، رهبر جمهوری اسلامی بعد از شنیدن گزارش حسن کردمیهن گفت گزارشهای مکتوب موسسه نور معرفت را "به دقت مطالعه کرده"، "از جریان فعالیتهای این مجموعه آگاه است" و افزود: «فعالیتهای مجموعه شما مانند چشمهای است جوشان که همواره میجوشد، در صورتی که فعالیت نهادها و سیستمهای دولتی مانند زدن چاهی عمیق که با هزینههای گزاف و پر زحمت شاید به نتیجه برسد.»
عکس: Syyedezeynab.ir
حسن کردمیهن پس از حمله به سفارت عربستان سعودی در یک سخنرانی گفته است که "همیشه مطابق منویات آقا حرکت کرده و همیشه حرف آقا را زودتر متوجه میشود". او افزوده است: «انتظار نداریم که آقا در این فضای بینالمللی این کار را تایید کنند ولی تقبیح نکردند.» رهبر جمهوری اسلامی بعدا ضمن انتقاد از حمله به سفارت گفت: «این را بهانه نکنند که جوانان مؤمن را مورد تهاجم قرار دهند.»
عکس: Mehr
تصویری از تمرین مشترک تیم ملی جودو سوریه با باشگاه "علی حیدر" تهران در باشگاه "هیئت کبوتران حرم رضوی" با حضور شیخ حسن کردمیهن به عنوان مربی در تمرینات.
عکس: navaekabootar.ir
حسن کردمیهن در کنار سرتیپ حسین همدانی، فرمانده سابق نیروهای ایرانی در سوریه.
عکس: Kordmihan.ir
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، نیز گفته است که سازماندهی حمله به سفارت عربستان "از سوی فردی در خارج از کشور صورت گرفته" و "شخص بیرونی که لیدری این ماجرا را برعهده داشته به داخل منتقل شده و تحت بازجویی قرار گرفته است". بر اساس این گفته به نظر میرسد حسن کرد میهن که در سوریه بوده در آنجا "بازداشت" و به ایران منتقل شده است.
عکس: afsaran.ir
در ایران نیروهایی که در حمله به سفارتخانهها، کنسرتها و برنامههای سیاسی شرکت دارند "نیروهای خودسر" نامیده میشوند. این حرکات بارها مورد انتقاد جناحهایی در جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. حسن کردمیهن در سخنان خبرسازش گفته است که "غیرت و شور انقلابی، مورد اقبال آقاست". او افزوده است: «نمیشود که به سر رفتن غیرت اجتماعی یک جوان توهین کرد، پس تربیت نکنید این جوری جوان را.»
عکس: MEHR
در میان معترضان به اعدام شیخ نمر در مشهد، فردی نیز این پلاکارد را به پشتیبانی از "فارس آل شویل"، سرکرده و تئوریسین القاعده که در میان اعدامشدگان بود را بالا برد. پیش از این "عناصر نفوذی" را عامل حمله به سفارت اعلام میکردند. اینک با بازداشت حسن کردمیهن به نظر میرسد برای نخستین بار یک نفر از نیروهای موسوم به "خودسر" بازداشت شده که احتمالا "سرخود" عمل کرده است.
عکس: ISNA
حمله به سفارت و سرکنسولگری عربستان سعودی در تهران و مشهد در پی اعدام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه صورت گرفت و منجر به قطع روابط دیپلماتیک دو کشور ایران و عربستان سعودی شد.
عکس: Isna
عکس 151 | 15
به گزارش خبرگزاری ایلنا، موحدی کرمانی در خطبههای نماز ۲۷ اسفند گفت: « وزیر خارجه عربستان ایران را حامی اصلی تروریسم در دنیا میداند، در حالی که کشورش در یمن سیل خون راه انداخته و کودککشی کار روزانه آنهاست.»
سخنان تحریکآمیز و تشنجآفرین علیه کشورهای عربی همسایه ایران، پیش از این نیز در خطبههای نماز جمعه سابقه داشته و مشابه آن از زبان برخی فرماندهان سپاه پاسداران و بسیج و دیگر شخصیتهای نهادهای حکومتی و اصولگرایان افراطی نیز شنیده شده است.
تبریک مرگ ملک عبدالله توسط جنتی
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان حدود دو سال پیش و پس از مرگ ملک عبدالله پادشاه پیشین عربستان، او را "قارون سعودی" خواند و تصریح کرد که مرگ او را باید به اسرائیلیها و آمریکاییها تسلیت و "به مومنان و مسلمانان و کسانی که واقعا غصه اسلام و شیعه را میخورند" تبریک گفت.
احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد نیز سال گذشته از حمله به سفارتخانه عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد که به قطع روابط دیپلماتیک تهران و ریاض منجر شد حمایت کرد. او مدتی بعد این موضعگیری را تعدیل داد و در عین حال از این که حملهکنندگان به سفارت "تندرو، قانونشکن و افراطی" خوانده شدهاند انتقاد کرد.
غلامرضا انصاری (سفیر پیشین ایران در بریتانیا و ترکمنستان) در یادداشتی که ۲۵ اسفند در روزنامه الکترونیکی "امید ایرانیان" منتشر شد از دولت حسن روحانی خواست سال آینده استراتژیهای سیاسی را با تدبیر و تعقل عملی کند، تا از "ایجاد چالشهای جدید برای کشور و همچنین انجام رفتارهای تحریکآمیز" جلوگیری شود.
دخالت نهادهای غیرمسئول در سیاست خارجی
انصاری در بخشی از یادداشت خود نوشته است: «دولت و حکومت جمهوری اسلامی ایران باید در سال پیش رو تلاش کند تا بحران جدید و خودساختهای در عرصه دیپلماتیک ایجاد نکند، در عین حال دستگاههای سیاستگذار ارشد کشور از جمله شورای عالی امنیت ملی باید تدابیر شایستهتری در این زمینه اتخاذ کنند تا سازمانها و نهادهایی که مسئولیتی در حوزه سیاست خارجی ندارند، به مجادلات و تعاملات دیپلماتیک ورود نکنند.»
دولت برای عادی سازی روابط با کشورهای عربی منطقه گامهای مشخصی برداشته که سفر اخیر رئیس جمهور به عمان و کویت و اظهارات آشتیجویانه ظریف نمونهای از آنها ارزیابی میشود.
نهادهایی مانند "شورای سیاستگذاری ائمه جمعه" و تشکیلات عظیم سپاه و بسیج با سازمانهای اطلاعاتی وابسته به آنها، از نهادهای حکومتی محسوب میشوند که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای فعالیت میکنند و مطابق شواهد موجود خود را مقید به همراهی با سیاست خارجی دولت نمیدانند.
روایت تصویری تنش سیاسی میان عربستان و ایران
اعدام نمر النمر به تیرگی مناسبات دو کشور ایران و عربستان دامن زد. رویدادی با پیامدهای گسترده برای منطقه و جهان.
عکس: picture alliance/dpa/Y. Arhab
شیخ نمر باقر النمر رهبر شیعیان معترض عربستان
نمر النمر یکی از رهبران سرشناس شیعی مذهب عربستان سعودی و از مخالفان خانواده سلطنتی در منطقه قطیف در استان شرقی عربستان سعودی بود. نمر النمر پیش از دستگیری خواستار خودمختاری منطقه قطیف در شرق عربستان شده بود. اکثر ساکنان قطیف که از مناطق نفتی مهم کشور به شمار میرود، شیعه هستند.
عکس: Reuters/K. Abdullah
دستگیری نمر النمر
نمر النمر در تابستان سال ۲۰۱۲ در العوامیه، شهر مجاور قطیف دستگیر شد. پلیس عربستان میگوید وی در زمان بازداشت، در اتومبیل خود، اسلحه داشته و در صدد فرار بوده است. هواداران النمر این اتهامات را رد میکنند. شیخ نمر النمر در جریان دستگیری مورد اصابت گلوله پلیس قرار گرفت و زخمی شد. تصویر شیخ نمر النمر پس از دستگیری در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی.
عکس: AFP/GettyImages
وزارت کشورعربستان: شیخ نمر النمر اعدام شد
وزارت کشور عربستان سعودی در تلویزیون این کشور اعلام کرد که "۴۷ تروریست" اعدام شدهاند. نام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه نیز در میان اعدامشدگان بود. عربستان سعودی یکی از پنج کشوری است که بیشترین اعدامها را اعمال میکند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Gambrell
معترضان سفارت عربستان در تهران را به آتش کشیدند
معترضان به اعدام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه، سفارت عربستان در تهران را به آتش کشیدند و دست به تخریب آن زدند. کنسولگری عربستان در مشهد نیز مورد حمله واقع شد. مأموران انتظامی موفق شدند به تجمع معترضان خشمگین در مقابل سفارت عربستان در تهران پایان دهند.
عکس: Isna
تظاهرات در برابر کنسولگری عربستان در مشهد
به رغم آنکه مقامات مسئول پس از تجمعات پرخشونت روز شنبه (۱۲ دی) هر گونه تجمع مقابل نمایندگیهای سیاسی عربستان را ممنوع اعلام کرده بودند، تجمع معترضان به اعدام شیخ النمر روز یکشنبه ادامه یافت. عصر یکشنبه عدهای در مشهد در برابر کنسولگری عربستان تجمع کردند. عکسهای منتشر شده نشاندهنده استفاده از ماشین آبپاش برای متفرق کردن جمعیت است.
عکس: fararu.com
تظاهرات در بحرین
اعدام شیخ نمر با اعتراض شدید شیعیان بحرین روبرو شد. آنها با راه پیماییهایی مخالفت خود را با این اقدام عربستان سعودی اعلام کردند. بحرین یک روز بعد از قطع روابط عربستان سعودی با ایران مناسبات دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران را قطع کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/A.Fardan
ایران کاردار عربستان سعودی در تهران را احضار کرد
دولت ایران کاردار عربستان سعودی در تهران را به وزارت امور خارجه احضار و به اعدام شیخ النمر اعتراض کرد. پیشتر سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود، عربستان برای سیاستهای خود "تاوانی سخت" خواهد پرداخت.
عکس: picture-alliance/AP Photo
آیتالله خامنهای: "دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت"
آیتالله خامنهای با "ناحق" خواندن اعدام شیخ نمر هشدار داد: «دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت». دبیرکل سازمان ملل، اتحادیه اروپا، آمریکا و چهرههای سرشناس عراق نیز به این رویداد واکنش نشان دادند. بانکی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، گفت اعدام شیخ نمر در عربستان سعودی وی را "عمیقا نگران" کرده است.
عکس: Leader.ir
پیامدهای اعدام شیخ نمر به فوتبال ایران و عربستان هم رسید
مهدی تاج، رئیس سازمان لیگ ایران میگوید شکایتی علیه فوتبال عربستان برای ارسال به کنفدراسیون فوتبال آسیا تنظیم شده است. باشگاههای عربستان حاضر در لیگ قهرمانان آسیا ظاهرا ترجیح میدهند در زمینی بیطرف با حریفان ایرانی بازی کنند.
عکس: farsnews.com
عربستان روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد
عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان یک روز پس از حمله گروهی از شهروندانی ایرانی به سفارت عربستان سعودی در تهران و تخریب و به آتشکشیدن آن، اعلام کرد که این کشور روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده و از اعضای سفارت ایران در ریاض خواسته تا ۴۸ ساعت آینده خاک عربستان را ترک کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Elfiqi
عربستان قصد دارد برادر زاده نمر النمر را نیز اعدام کند
علی النمر، برادر زاده نمر النمر نیز به اعدام محکوم شده است. او ۱۷ ساله بود که در عربستان سعودی دستگیر شد.علی النمر در دادگاه شریعت اسلامی عربستان از جمله به جرم عضویت در یک سازمان تروریستی و پرتاب کوکتل مولوتوف به سوی ماموران پلیس عربستان به اعدام محکوم شده است. از علی النمر اعترافاتی به چاپ رسیده. خانواده او بر این نظرند که این اعترافها زیر شکنجه از متهم گرفته شده است.
عکس: Facebook/Save Ali-Al Nimr
بحرین و سودان مناسبات دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع کردند
بحرین و سودان نیز به تبعیت از عربستان سعودی مناسبات دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع کردند. بحرین که همجوار عربستان سعودی است متحد نزدیک این کشور به حساب میآید. حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین
عکس: dapd
یورش به سفارتخانهها، تکرار یک تجربه خطا
جمشید فاروقی، رئیس بخش فارسی دویچه وله، در تفسیری با عنوان یورش به سفارتخانهها، تکرار یک تجربه خطا نوشت نیروهای اصولگرا در ایران "به جای جلب توجه اذهان بینالمللی به نقض آشکار حقوق بشر در عربستان و تلاش برای ایجاد موج مخالفت با سیاستهای تحریکآمیز عربستان در منطقه، همان خطای تجربه شده پیشین را تکرار کردند: یورش به سفارتخانه عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد."
عکس: Mehr
آمریکا ایران و عربستان را به تنشزدایی فراخواند
جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا دولت آمریکا، با بالا گرفتن تنشهای سیاسی میان ایران و عربستان سعودی شامگاه یکشنبه (۳ دسامبر / ۱۳ دی) در واشنگتن دو کشور را فراخواند تا گامهای لازم را در راه آرامکردن اوضاع بردارند.
عکس: picture alliance/AA/S. Corum
تلاش روحانی برای حفظ آرامش در ایران پس از اعدام شیخ النمر
حسن روحانی اعدام نمر، رهبر شیعیان معترض عربستان را در راستای "دامن زدن به فرقهگرایی، تروریسم و افراط در منطقه" دانست. او ضمن هشدار نسبت به بروز خشونت، دستور شناسایی مهاجمان به نمایندگیهای سیاسی عربستان در ایران را داد.
عکس: picture-alliance/Russian Presidential Press and Information Office/TASS/M. Klimentyev
کوشش ایران و اروپا برای جلوگیری از تنشها پس از اعدام نمر
ایران و اتحادیه اروپا میخواهند از بالا گرفتن تنش در منطقه در پی اعدام شیخ نمر، رهبر معترض شیعیان عربستان، جلوگیری کنند. وزرای خارجه ایران و عربستان نیز به همتای اتریشی خود گفتهاند نمیخواهند تنش میان دو کشور تشدید شود.