محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه (۲۹ دی / ۱۸ ژانویه) در سخنرانی خود در مجمع جهانی اقتصاد در داووس گفت: «دلیلی نمی‌بینم که ایران و عربستان نسبت به یکدیگر سیاستی خصمانه داشته باشند. ما به واقع می‌توانیم برای پایان دادن به شرایط اسفبار مردم یمن و سوریه و بحرین و دیگر نقاط منطقه با یکدیگر کار کنیم.»

او با اشاره به همکاری موفق ایران و عربستان در حل بن‌بست ریاست جمهوری لبنان گفت که دو کشور توانستند نقطه پایانی بر مانع‌تراشی در روند انتخاب ریاست جمهوری لبنان بگذارند.

بیشتر بخوانید: میشل عون رئیس جمهور لبنان شد

پارلمان لبنان پس از دو سال و نیم کشمکش برای دستیابی به توافق در راستای انتخاب نامزدی جدید برای پست ریاست‌جمهوری سرانجام روز ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ ژنرال پیشین ارتش، میشل عون را به این سمت برگزید. عون ۱۵ سال در تبعید به سر می‌برد. لبنان از ماه مه ۲۰۱۴ فاقد رئیس‌جمهور بود. انتخاب رئیس‌جمهور نخستین گام برای حل مشکلات بی‌شمار سیاسی و اجتماعی در لبنان تلقی می‌شود.

این کمشکش بدون توافق ایران و عربستان میسر نمی‌شد. دو جریان سیاسی رقیب در لبنان نقش تعیین کننده در تحولات این کشور دارند. یکی "ائتلاف ۱۴ مارس" که از مسلمانان سنی‌مذهب تشکیل می‌شود. این ائتلاف از پشتیبانی آمریکا و عربستان سعودی برخوردار است و "ائتلاف ۸ مارس" که در آن شیعیان حزب‌الله به همراه مسیحیان و چند نیروی دیگر گرد هم آمده‌اند و از سوی ایران و سوریه حمایت می‌شوند.

دلایل تیرگی مناسبات ایران و عربستان

روابط تهران و ریاض که در سال‌های اخیر به شدت تیره شده از سال گذشته به مراسم حج نیز کشیده شد. مرگ شماری از زائران ایران در حادثه منا و حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد این وضعیت را پیچیده‌تر کرد. در سال جاری نیز چند دور مذاکره میان مقام‌های دو کشور برای اعزام زائران ایرانی به عربستان بی‌نتیجه خاتمه یافت.

اما اخیرا تحرکاتی در این زمینه به چشم می‌خورد. جمعه گذشته (۲۴ دی / ۱۳ ژانویه) حمید محمدی، سرپرست سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ابراز امیدواری کرده بود که اختلاف‌ها با عربستان بر سر این مسئله از طریق مذاکره حل شود.

بیشتر بخوانید:تبادل پیام‌های ایران و عربستان توسط وزیر خارجه عراق

ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق نیز یک روز بعد از آن (شنبه، ۲۵ دی) از میانجیگری میان تهران و ریاض خبر داد و به صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت: «این اقدامات از سال گذشته ادامه دارد و من پیام‌هایی میان دو کشور رد و بدل کرده‌ام، زیرا عربستان و ایران در غرب و شرق عراق قرار دارند و هر گونه بحران در روابط ایران و عربستان، عراق را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد و نزدیکی روابط این کشورها به نفع عراق نیز خواهد بود.»

هفته گذشته علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ایران هم در گفت‌وگو با "فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران" تصریح کرد که جمهوری اسلامی نه تنها در پی سقوط حکومت عربستان نیست، بلکه حتی می‌خواهد تلاش‌ها برای سرنگونی آن را "مهار" کند. دبیر شورای عالی امنیت ملی گفته بود که کشورهای غربی برای "تجزیه منطقه" طرح‌هایی دارند.

بیشتر بخوانید: "ایران مایل به مهار تلاش‌ها برای سرنگونی حکومت عربستان است"