معاون وزیر خارجه ایران می‌گوید  تبادل محکومان محبوس در تایلند با کایلی مورگیلبرت، یک تعامل سه جانبه و محصول یک سال کار فشرده دیپلماتیک بود. او آزادی سه ایرانی به ازای یک استرالیایی را یک دستاورد منحصر به فرد خواند.

عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، مبادله زندانیان ایرانی با محقق استرالیایی- بریتانیایی را "یک امر مرسوم و پذیرفته شده در عرف بین‌المللی" خوانده است. او نقض استقلال قوه قضاییه را رد کرده و با استناد به تصویب شورایعالی امنیت ملی و "منافع ملی" گفته است: «در همه کشورها بعد از آن که مسیر قضایی به پایان رسیده و فرد به زندان محکوم شد، امکان تبادل او بر اساس منافع ملی ایجاد می‌شود. در کشور ما این امر با تصویب شورایعالی امنیت ملی میسر می‌شود. کشورهای دیگر هم روال خود را دارند.»

عراقچی این تبادل را "منحصر به فرد" می‌داند و دلیل را در  معاوضه سه زندانی ایرانی با یک زندانی خارجی و مبادله در فرودگاه تهران عنوان می‌کند: «تبادل با یک هواپیمای اختصاصی استرالیایی انجام شد که ابتدا زندانیان ایرانی را به تهران منتقل کردند... اول سه ایرانی آزاد و به تهران وارد شدند و بعد زندانی استرالیایی از کشور خارج شد.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

معاون وزیر خارجه که از سه ایرانی آزاد شده از تایلند استقبال رسمی کرد و به گردن آنها حلقه گل انداخت، این کار را برای خود "افتخار" داسته و گفته که تنها پس از کسب اطمینان از سلامتی این سه نفر، دستور عزیمت زندانی استرالیایی صادر شد.

عراقچی  در توضیحات خود کوچکترین اشاره‌ای به هویت و اتهام زندانیان آزاد شده از تایلند نکرده و رسانه‌های داخلی نیز آنها را "تاجر" نامیده‌اند. این در حالی است که سعید مرادی، محمد خزایی و مسعود صداقت‌زاده به دلیل "تلاش برای بمب‌گذاری" و "اقدام تروریستی" زندانی شده بودند.

این سه در سال ۲۰۱۲ قصد داشتند چند دیپلمات اسراییلی در بانکوک را ترور کنند اما در زمان آماده‌سازی بمب در خانه مسکونی‌شان، انفجاری رخ داد که نقشه را ناکام گذاشت.

مقامات جمهوری اسلامی ادعا کرده‌اند که  این سه نفر به اتهام تلاش برای دور زدن تحریم‌ها بازداشت و محاکمه شده بودند.

کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر ۳۳ ساله استرالیایی – بریتانیایی در سال ۲۰۱۸ برای شرکت در کنفرانسی پژوهشی به ایران سفر کرد، اما هنگام مراجعت،  به اتهام جاسوسی برای اسرائیل دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

 بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی و تحلیلگران سیاسی، ازادی خانم مورگیلبرت را شاهدی بر  رویکرد دستگاه امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی در گروگان‌گیری  افراد خارجی یا دوتابعیتی دانسته‌اند.

عراقچی در توضیحات خود نوشته که در طول تقریبا یک سال گذشته وزارت امور خارجه حداقل پنج مورد تبادل زندانیان را با کشورهای آمریکا (دو نوبت)، فرانسه، تایلند و استرالیا (دو نوبت) انجام داده و طی آن ۸ نفر از هموطنان (شامل اساتید دانشگاه و فعالین مقابله با تحریم ها) در مقابل ۶ زندانی خارجی در ایران آزاد شده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

رسانه‌های استرالیایی نیز مذاکرات غیرعلنی ۱۲ ماهه تهران و کانبرا، چهار مرتبه ملاقات وزیران خارجه دو کشور و دیپلماسی بدون سر و صدای طرفین را تایید کرده‌ و نوشته‌اند که نیک وارنر، رییس سازمان امنیت استرالیا سرپرست هیات مذاکرات بوده‌است.

بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی و تحلیلگران سیاسی، ازادی خانم مورگیلبرت را شاهدی بر رویکرد دستگاه امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی در گروگان‌گیری  افراد خارجی یا دوتابعیتی دانسته‌اند.

کایلی مور گیلبرت، سال گذشته در نامه‌ای از زندان اوین فاش کرده بود که سپاه پاسداران به او پیشنهاد جاسوسی به ازای کاهش حبس را داده است. او گفته بود که اگر این کار را قبول می‌کرد، می‌توانست بلافاصله آزاد شود.

در این میان، یک رسانه استرالیایی به نام "ایج" نوشته است که کایلی مورگیلبرت به دلیل ان که دوست پسر اسراییلی داشت، بازداشت شد. این پژوهشگر پس از آزادی خواستار آرامش و حفط حریم شخصی و خانوادگی خود شده اما پیامی دوستانه نیز برای ایرانی‌ها فرستاده و گفته است: « برای مردم شجاع و سخاوتمند و مهمان‌نواز ایران هیچ حس دیگری جز احترام، عشق و ستایش ندارد.»