نشریه‌ی “فارین پالیسی” در شماره‌ی اخیر خود با عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه، گفت‌وگوی مفصلی انجام داده است. عبدالله گل در این گفت‌وگو درباره‌ی بحران سوریه، روابط ترکیه با ایالات متحده‌ی آمریکا، برنامه‌ی اتمی مناقشه‌برانگیز ایران، تحولات جهان عرب و دموکراسی در ترکیه اظهارنظر و موضع‌گیری کرده است.

رئیس‌ ‌جمهور ترکیه در پاسخ به سوال خبرنگار فارین پالیسی که چرا به نظر نمی‌رسد ترکیه به اندازه‌ی سایر کشورهای منطقه یا کشورهای غربی نگران برنامه‌ی اتمی مناقشه‌برانگیز ایران باشد، تاکید کرده است که ترکیه از دستیابی هیچ یک از کشورهای همسایه‌ی خود به سلاح اتمی حمایت نمی‌کند.

عبدالله گل با تاکید بر اینکه آنها تهدید ایران اتمی را ابدا دستکم نمی‌گیرند، اضافه کرد: «اما ما موضع واقعگرایانه‌تری نسبت به سایر کشورها اتخاذ کرده‌ایم و به دنبال راه‌حلی مسالمت‌آمیز و به‌دور از خشونت هستیم.»

گل با تاکید بر اینکه مساله‌ی تضمین امنیت اسرائیل برای ترکیه نیز مساله‌ای بسیار مهم است، تاکید کرده است که جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی تنها از راه “صلح” و “مذاکره” ممکن خواهد بود.

رئیس‌جمهور ترکیه در پاسخ به این سوال که آیا به نظرش بهترین راه برای جلوگیری ایران از سلاح اتمی، خلع سلاح اسرائیل است یا خیر پاسخ داد: «راهی که به نظر من می‌رسد چیزی شبیه به همین است. با اتخاذ چنین رویه‌ای میتوان صلح را به منطقه برگرداند و بحران را به شیوهای بنیادین حل کرد.»

مخالفت گل با مداخلهی نظامی مستقیم در سوریه

رئیس‌جمهور ترکیه در این گفت‌وگو تاکید کرده است که ترکیه از دخالت مستقیم کشورهای عضو ناتو در سوریه به شیوه‌ی لیبی حمایت نمی‌کند و با مداخله‌ی مستقیم خارجی مخالف است.

عبدالله گل در پاسخ به این سوال که آیا ترکیه در کنار عربستان سعودی و قطر، اسلحه و امکانات مادی در اختیار مخالفان سوری قرار خواهد داد، به صراحت گفت: «نه! ما کشور همسایه‌ی سوریه هستیم و درهای کشور ما در یک سال و نیم اخیر به روی مردم سوریه باز بوده است. ما از آوارگان سوری استقبال کرده و همه‌گونه امکانات بشردوستانه‌ی رفاهی که در توانمان باشد را در اختیار آنها قرار میدهیم.»

گل تاکید کرده است که بحران سوریه، پیچیده‌تر از آن است که با راه‌حل‌های ساده و مشخصی مثل مداخله‌ی نظامی مستقیم قابل حل باشد.

این اظهارات گل در شرایطی مطرح می‌شود که در ماه اکتبر بعد از آنکه ارتش سوریه یک هواپیمای ترکیه را واژگون کرد، در مناطق مرزی میان این دو کشور تیراندازی و بمباران محدودی از سوی دو طرف در گرفت که در ترکیه ۵ کشته نیز به جا گذاشت.

رئیس‌جمهور ترکیه همچنین تاکید کرد که ترکیه در تحولات کشورهایی که بهار عربی را تجربه می‌کنند، مداخله و نقش مستقیمی نداشته است. او گفت: «اگر آنها ترکیه را به عنوان یک مدل موفق در منطقه انتخاب کرده و از آن الگو گرفته‌اند، این انتخاب آنها بوده است. ما مداخله‌ای در تحولات این کشورها نداشته‌ایم و اعتقاد داریم کشور دیگر نمی‌تواند الگویی را به دیگری دیکته کند.»

"تحریم‌های اسرائیل علیه نوار غزه باید لغو شود"

رئیس‌جمهور ترکیه همچنین با محکوم کردن تحریم‌های اسرائیل علیه نوار غزه و قطع راه‌های حمل و نقل کالا برای ساکنان این منطقه تاکید کرد: «اسرائیل باید راه‌های دسترسی و مبادله با نوار غزه را باز کند.»

او تاکید کرد که همه کشورها از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا به روشنی می‌دانند که رویه‌ی اسرائیل در برابر ساکنان نوار غزه “غیرانسانی” است و می‌دانند این بحران باید حل شود.

از بعد از روی کار آمدن حزب اسلامگرای ترکیه، روابط این کشور با اسرائیل متشنج شده و رو به سردی رفته است. عبدالله گل در گفت‌وگو با فارین پالیسی تاکید کرد که روابط متشنج فعلی بین دو کشور نتیجه‌ی رفتار و سیاست خود اسرائیل است. او همچنین تاکید کرد که روابط سرد فعلی با اسرائیل تاثیری در توان نظامی و سیاستهای نظامی ترکیه نداشته است.

گل با تاکید بر اینکه ترکیه تلاش کرده است تا میان اسرائیل و اعراب نقش میانجی صلح را برعهده گیرد، گفت:«ما از اسرائیل انتظار داریم قدردان دوستی و تلاشهای ما باشد.»

“دموکراسی ترکیه رو به شکوفایی است”

عبدالله گل همچنین در پاسخ به سوالی درباره‌ی نگرانی‌ها از وضعیت آزادی بیان برای اقلیت‌ها و دموکراسی ترکیه، مدعی شد که دموکراسی ترکیه از همیشه وضع بهتری دارد و رو به شکوفایی است.

گل که تاکید دارد ترکیه در حال حاضر اصلاحات عمیق و جدی‌ای را پیش می‌برد، اضافه کرد: «معلوم است که کاستی‌ها و اشتباهاتی رخ می‌دهد، اما روند دموکراسی در کشور بسیار خوب و شکوفا پیش میرود.»

در ماههای اخیر شمار زندانیان مخالف به‌ویژه از اقلیت کرد ترکیه افزایش داشته است و در حال حاضر ترکیه یکی از کشورهای معدود جهان است که سازمان‌های مدافع حقوق بشر از آن به عنوان “زندان روزنامه نگاران و نویسندگان” یاد می‌کنند.

عبدالله گل با تاکید بر اینکه از نظر جغرافیایی ترکیه خود را متعلق به خاورمیانه می‌داند، اضافه کرد که از نظر ارزش‌های جهانی این کشور خود را متعلق به غرب و اروپا می‌داند. او تاکید کرد که آمریکا و اروپا نیز باید به تدریج در سیاست خود نسبت به ترکیه تجدید‌ نظر کرده و بپذیرند که ترکیه از نظر ارزش‌هایی چون لیبرالیسم، سکولاریسم، بازار آزاد و توجه به حقوق بشر به کشورهای غربی نزدیک است.