عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران در واکنش به ساز و کار مبادلاتی ایجاد شده در سوییس، صرف ایجاد مکانیزم فنی برای صدور غذا و دارو به ایران را ناکافی خوانده و گفته است: «اگر آمریکایی‌ها واقعا مدعی همراهی برای تامین دارو و کالاهای کشاورزی هستند، باید مکانیزم بانکی برای انتقال و تامین منابع خرید کالاهای اساسی را فراهم کنند.»

همتی فراهم سازی این مکانیسم را معیار مهمی برای "ارزیابی صحت ادعای آمریکایی‌ها" دانسته است. 

هم‌زمان، علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، با استقبال از ایجاد خط اعتباری کمک‌های انساندوستانه گفته است: «باید توجه داشت که سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران است و می‌تواند نوید آن باشد که در فاز اول مشکل بیماری‌ها مرتفع شود و سپس در ادامه انتقال مواد غذایی و نهاده‌ها تسهیل شوند.»

شریعتی افزوده که شاید به دلیل ارزش جزیی این ساز و کار، برخی سوئیس را به سخره بگیرند: «اما ببینید در موضوع FATF، تصویب آن یک سال است به دراز کشیده و در واقع وقتی با زبان مالی بین‌المللی با دنیا صحبت نکنیم نباید به زبان اشاره خرده بگیریم.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

تنها سه روز قبل از اعلام راه اندازی سازوکار یاد شده، وزیر بهداشت ایران از در اختیار داشتن دارو و تجهیزات پزشکی در تمام کشور برای شش ماه خبر داده و گفته بود در این عرصه "بهترین وضعیت" را داریم. سعید نمکی، دوشنبه ۷ بهمن در اجلاس مدیران دانشکده‌های پزشکی عنوان کرده بود که فشار زیادی ادر زمینه تحریم دارو و تجهیزات پزشکی وجود دارد اما  وزارت بهداشت بدون درخواست بودجه اضافی، با مکانیزم‌های گوناگون نیازهایش را برطرف کرده است.

یک پروژه انساندوستانه

پنجشنبه ۳۰ ژانویه (۱۰ بهمن) دولت سوئیس اعلام کرد که در چارچوب یک پروژه بشردوستانه، یک سازوکار مالی ایمن برای صدور دارو و مواد غذایی ضروری به ایران راه‌اندازی کرده و مجوز نخستین محموله به ارزش دو میلیون و ۵۵۰هزار دلار را نیز گرفته است؛ محموله‌ای که شامل داروهای درمان سرطان و داروهای مورد نیاز برای پیوند اعضا می‌شود.

خبرگزاری ایلنا می‌نویسد وزارت امور اقتصادی، وزارت امور خارجه و معاونت امور مالی بین‌المللی سوئیس، به طور فشرده از زمستان ۱۳۹۷ مشغول کار بوده‌اند تا این سازوکار مالی انسان‌دوستانه به اجرا درآید. 

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

یک سخنگوی امور اقتصادی در وزارت خارجه سوئیس گفته که در هفته‌های آتی فعالیت این سازوکار افزایش خواهد یافت. خزانه‌داری ایالات متحده هم به دولت سوئيس تضمین داده که هم دریافت‌های مالی این سازوکار تجاری از تحریم‌ها در امان بمانند و هم شرکت‌هایی که به چنین فعالیت‌هایی می‌پردازند.

برایان هوک، سرپرست امور ایران در وزارت خارجه آمریکا نیز تأکید کرده که این وزارتخانه در تماس با شماری از شرکت‌های اروپایی به آنها اطمینان داده که ارسال دارو، مواد غذایی و سایر "اجناس ضروری" به ایران مشمول تحریم نیست و آنها می‌توانند با خیال راحت این اقلام را به ایران صادر کنند.

سوئيس که رابط و حافظ منافع میان ایران و آمریکاست، توافق‌های مقدماتی را با مقام‌های آمریکایی انجام داده و از شماری نهادهای بانک و بیمه خواسته است که وارد این عملیات شوند. این بنگاه‌ها موظف هستند درباره جزئیات فعالیت خود و طرف‌های معامله خود در ایران به دولت سوئیس گزارش دهند، که به نوبه خود به اطلاع مسئولان آمریکایی خواهد رسید.