عدم توافق در اوپک؛ بهای نفت همچنان کاهش می‌یابد
۱۳۹۳ آذر ۶, پنجشنبه
صد و شصت و ششمین نشست نمایندگان سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) روز پنجشنبه (۶ آذر/ ۲۷ نوامبر) در وین، پایتخت اتریش برگزار شد.
محور اصلی این نشست، عرضه بیش از تقاضای نفت به بازارهای جهانی بود که در پنج ماه گذشته به کاهش بیش از ۳۰ درصدی قیمت‌ها منجر شده است.
علی نعیمی، وزیر نفت عربستان سعودی پس از نشست وین اعلام کرد که کشورهای عضو اوپک با کاهش میزان تولید نفت موافقت نکردند.
علی صالح عمیر، همتای کویتی نعیمی نیز به خبرنگاران گفت در سقف تولید کنونی اوپک تغییری ایجاد نخواهد شد. با اعلام این خبر بهای نفت برنت دریای شمال برای تحویل در ماه ژانویه بار دیگر کاهش یافت و به کمتر از ۷۵ دلار در هر بشکه رسید.
بی‌اعتنایی به درخواست ایران
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران چهارشنبه شب با وزیر نفت عربستان به منظور جلب رضایت این کشور برای کاهش تولید و عرضه نفت اوپک به مذاکره پرداخته بود.
خبرگزاری نیمه‌رسمی مهر ظهر پنجشنبه، پیش از پایان نشست اوپک مدعی شد: «به نظر می‌رسد این دو کشور بزرگ نفت‌خیز جهان بر روی طرح کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت اوپک به توافق رسیدند.»
ایران خواهان کاهش سقف صادرات نفت اوپک به میزان یک میلیون بشکه در روز شده تا جلوی ادامه سقوط قیمت‌ها گرفته شود. این کشور در عین حال تاکید کرده که خود حاضر به کاهش تولید نفت نیست.
ظرفیت اسمی تولید ۱۲ کشور عضو اوپک ۳۰ میلیون بشکه در روز تعیین شده اما این میزان در ماه‌های گذشته ۲۰۰ هزار تا یک میلیون بیشتر بوده است.
عربستان سعودی با ۱۰ میلیون بشکه در روز بزرگترین صادرکننده نفت اوپک محسوب می‌شود. سهم ایران پس از اعمال تحریم‌ها به روزی یک میلیون بشکه کاهش یافته است.
دو میلیون بشکه مازاد عرضه
ونزوئلا از دیگر کشورهایی است که به شدت از کاهش عرضه نفت اوپک به بازارهای جهانی حمایت می‌کرد اما مانند ایران در برابر رقیبان قدرتمندی چون عربستان، کویت، امارات و قطر ناکام ماند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه وزیر خارجه ونزوئلا، رافائل رامیرز پیش از نشست وین گلایه کرده بود که روزانه حدود دو میلیون نفت بیش از تقاضا وارد بازارهای جهانی می‌شود.
وزیر نفت ایران نیز مانند همتای ونزوئلایی خود خواستار اتخاذ تصمیم‌هایی از سوی صادرکنندگان اوپک شده بود که بهای نفت در بازار را در کوتاه مدت تحت تاثیر قرار دهد.
وزیر نفت امارات متحده عربی در مخالفت با این درخواست معتقد است که بازار عرضه و تقاضا راه‌های رسیدن به ثبات را پیدا خواهد کرد.
صالح عمیر، نماینده کویت هم اعتقاد دارد با کاهش تولید و صادرات نفت کشورهای عضو اوپک نیز مازاد عرضه در بازارهای جهانی وجود خواهد داشت.
سقوط ارزش روبل روسیه
کارشناسان کاهش سرعت رشد اقتصادی در اروپا و چین، در کنار پیشرفت ایالات متحده در استفاده از تکنولوژی‌های جدید در استخراج "نفت شیل" را از علت‌های اصلی کاهش تقاضا برای نفت خام ارزیابی می‌کنند.
درباره انگیزه عربستان برای ادامه کاهش بهای نفت گمانه‌زنی‌های متفاوتی مطرح می‌شود. برخی از ناظران یکی از این انگیزه‌ها را رقابت با نفت شیل آمریکا عنوان می‌کنند که به دلیل هزینه سنگین استخراج، با نفت کمتر از بشکه‌ای ۷۰ دلار تولید آن توجیه اقتصادی ندارد.
از سوی دیگر برخی تحلیلگران از یک اتحاد نفتی میان آمریکا و عربستان علیه ایران و روسیه خبر می‌دهند که هدف آن فشار آوردن بر این دو کشور و زمین‌گیر کردن اقتصاد آنهاست.
اقتصاد روسیه و ایران به شدت به درآمدهای نفتی وابسته است و با ادامه این روند با کسری بودجه روبرو خواهند شد. همزمان با اعلام تصمیم اوپک برای حفظ سطح کنونی تولید، ارزش برابری هر روبل روسیه در مقابل دلار آمریکا ۲ و ۴ دهم درصد کاهش یافت.
بیشتر بخوانید: «زیان کاهش بهای نفت از تحریم‌ها بیشتر است»
نفت ارزان موثرتر از تحریم
برخی از ناظران نیز احتمال می‌دهند هدف از کاهش بهای نفت تضعیف موقعیت جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای با کشورهای ۱+۵ باشد که روز دوشنبه، سوم آذر برای هفت ماه تمدید شد.
بودجه سال جاری ایران بر مبنای فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت و بشکه‌ای صد دلار تنظیم شده است. با ادامه روند کنونی، سقوط قیمت نفت به بشکه‌ای ۶۰ تا ۷۰ دلار دور از انتظار نیست.
حسن عسکری، عضو پیشین هیئت اجرایی صندوق بین‌المللی حدود یک ماه پیش هشدار داد که ادامه کاهش قیمت‌ها و تداوم این روند در دو تا سه سال آینده اقتصاد ایران را به مخاطره می‌اندازد و در این صورت از بین رفتن تحریم‌ها نیز نمی‌تواند این کاهش قیمت‌ها را جبران کند.
چندی پیش محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت در اظهاراتی که تاکنون به این صراحت بیان نشده بود از همراهی عربستان با آمریکا در جنگ کاهش بهای نفت گلایه کرد و گفت: «آخرین كاری كه می‌خواهند با آن ما را در مضیقه قرار دهند كاهش قیمت نفت است و متاسفانه برخی كشورهای منطقه كه نام اسلامی را بر خود دارند با دشمنان همراهی می‌كنند.»