عدم دسترسی ۳۰ میلیون ایرانی به ایمیلشان
۱۳۹۰ بهمن ۲۳, یکشنبه
یک خبرگزاری داخلی ایران روز شنبه (۲۲ بهمن/۱۱ فوریه) خبر داد که «دسترسی بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی به سرویس‌های پست الکترونیکی مسدود شده است».
خبرگزاری مهر نوشت از روز پنج‌شنبه (۲۰ بهمن) «کاربران ایرانی برای دسترسی به پست‌های الکترونیکی از جمله یاهومیل و جی‌میل، هات‌میل و یاهو مسنجر و غیره با مشکل قطعی مواجه هستند و هیچ‌گونه امکان دسترسی به این سرویس‌دهنده‌ها وجود ندارد». پیش از این کاربران ایرانی اینترنت به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی آن‌لاین نظیر توییتر و فیس‌بوک از قطع دسترسی خود خبر داده بودند.
برخی این اقدام را فصلی نوین در راه‌اندازی اینترنت ملی که دولت ایران با اسامی مختلف نظیر اینترنت حلال یا پاک نیز از آن یاد کرده می‌دانند. برخی نیز آن را اقدامی موقت می‌دانند که به فرا رسیدن سی‌وسومین سالگرد انقلاب ایران و همچنین اولین سالگرد تظاهرات روز ۲۵ بهمن که به حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی منجر شد٬ مربوط است.
ناظران می‌گویند دسترسی به تمامی وب‌سایت‌هایی که از پروتکل اس اس ال (SSL) و hhtps استفاده می‌کنند مسدود شده است. این پروتکل‌ها امکان دسترسی امن کاربر به اینترنت را فراهم می‌کند.
بانک‌های داخلی ایران که بر اساس استانداردهای بین‌المللی همچون دیگر بانک‌های جهان ملزم به استفاده از پروتکل اس اس ال هستند البته مسدود نشده‌اند. بر اساس آخرین گزارش‌ها از داخل ایران، دسترسی به سایت‌های مهمی نظیر گوگل و تقریباً تمامی خدمات آن از جمله جی‌میل و موتور جستجوگرش٬ یاهو و هات‌میل مسدود شده است.
تنها از طریق وی‌پی‌ان (VPN) یا دیگر ابزار گذر از فیلترینگ می‌توان به این سایت‌ها دسترسی یافت. گفته می‌شود در صورت رجوع به سایت‌های نامبرده پیغام آشنای فیلترینگ آشکار نمی‌شود و تنها پیامی که داده می‌شود این است که دسترسی به اس اس ال مشکل دارد.
اکنون در حالی بیش از سه روز از دسترسی کاربران ایرانی حتی به ایمیلهای خود می‌گذرد که خبرگزاری مهر در خبر خود از عدم پاسخگویی مسئولان خبر داد. این خبرگزاری داخلی نوشت: «دو متولی اینترنت کشور یعنی شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان فناوری اطلاعات ایران در این باره پاسخ روشنی ارائه نمی‌دهند.»
کمپانی گوگل روز جمعه قطع دسترسی ایرانیان به سرویس‌های خود را بر اساس شواهد تایید کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه٬ گوگل در بیانیه‌ای نوشت: «تایید می‌کنیم که افت شدیدی در ترافیک (از ایران) داشته‌ایم و با رجوع به شبکه خود متوجه شده‌ایم که مشکل از شبکه ما نیست.»
امین ثابتی٬ فعال وب٬ در گفت‌وگویی به دویچه‌وله گفت: «به نظرم شروع این اتفاق به روز هفتم فوریه برمی‌گردد که برای حدود نیم ساعت دسترسی به تمام سایت‌هایی که سرور آن‌ها خارج از ایران بود به طور کامل مسدود شدند. این چیزی بود که از سال ۱۳۸۰ که اینترنت وارد ایران شد اصلاَ سابقه نداشته است.»
ثابتی گفت دولت ایران از این‌که کاربران «واکنش خاصی به ماجرا در آن روز نشان ندادند» وارد مرحله جدید خود در سانسور شدید اینترنت شد. او از تلاش دولت ایران برای «عادی‌سازی» فضای سانسور اینترنت سخن گفت٬ فضایی که به گفته او هیچ‌کس در مقابل آن پاسخگو نیست.
"بی‌اطلاعی" مسئولان از قطع دسترسی شهروندان به ایمیل خود
بر اساس گزارش خبرگزاری مهر٬ تلاش‌های خبرنگار این رسانه داخلی برای دریافت پاسخ مسئولان بی‌نتیجه ماند. مهر نوشت: «مدیران سازمان فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان سازمان‌های متولی اینترنت در کشور از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.»
به گزارش مهر٬ سعید مهدیون٬ مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات ایران٬ با اظهار بی‌اطلاعی از مشکل به وجود آمده گفت: «این موضوع ارتباطی با سازمان فناوری اطلاعات ندارد و شرکت ارتباطات زیرساخت باید پاسخگو باشد.» وی در پاسخ به این سوال مهر که آیا این مشکل در استفاده خود او برای چک کردن ایمیل‌‌اش پیش نیامده، بیان کرد که از سرویس «ایمیلهای خارجی» استفاده نمی‌کند.
مدیر روابط عمومی زیرساخت٬ محمدرضا فرنقی‌زاد٬ نیز در پی تماس مهر از قطعی به وجود آمده در ایمیل کاربران ایرانی اظهار بی‌اطلاعی کرد. او تاکید کرد که شبکه ارتباطات زیرساخت کشور هم‌اکنون هیچ مشکلی ندارد.
در حالی‌که دو نهاد متولی پاسخی به خبرنگار مهر نداده‌اند، اما کم‌تر از یک ماه پیش بود که وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات ایران٬ رضا تقی‌پور٬ موتورهای جستجوگر آن‌لاین را «ابزار جاسوسی» خوانده بود. رئیس پلیس ایران٬ اسماعیل احمدی مقدم هم مشخصاً از گوگل به عنوان «ابزار جاسوسی» نام برده بود.
امین ثابتی٬ کارشناس وب٬ در این باره به دویچه‌وله می‌گوید: « مقامات ایران همیشه نشان داده‌اند با چیزی که از داخل آن نمی‌توانند سر در بیاورند مقابله می‌کنند. گوگل و خصوصاَ سرویس جی‌میل آن هم به دلیل امنیتی که از آن برخوردار است مورد نفرت است.»
تلاش برای کنترل شدید و سخن از "اینترنت ملی"
اگرچه دولت ایران بیش از هر زمان دیگری افتتاح طرح موسوم به "اینترنت ملی" را که در شدیدترین حالت دسترسی کاربر به کل سایت‌های خارج از کشور را قطع می‌کند٬ قریب‌الوقوع معرفی می‌کند اما برخی کارشناسان به آن به دیده‌ی تردید می‌نگرند.
پیام کرباسی، سخنگوی انجمن نظام صنفی رایانه‌ای روز سه‌‌شنبه (۱۳ دی) در گفت‌وگویی با روزنامه "روزگار" گفته بود که به‌زودی شبکه‌ی "اینترنت ملی" (اینترانت) در ایران راه‌اندازی می‌شود و با افتتاح اینترنت ملی، ارتباطات اینترنتی ایران با اینترنت جهانی قطع خواهد شد.
امین ثابتی اما هدف دولت ایران را کنترل حداکثری فعالیت‌های آن‌لاین کاربر ارزیابی کرد و ایران را فاقد آمادگی تکنولوژیک راه‌اندازی اینترنت ملی دانست.
نیما راشدان نیز پیش از این در مصاحبه‌ای به دویچه‌وله گفته بود: «لازمه تحقق این طرح٬ سال‌ها تولید محتوا و آماده‌سازی سرویس‌های جای‌گزین است تا کاربران رغبتی به استفاده از شبکه اطلاعات داشته باشند. این چیزی است که حتی متخصصان و اساتید نزدیک به دولت نیز درباره آن هشدار داده‌اند. هنوز هیچ کار چشمگیری در این راستا انجام نشده است.»
سازمان گزارشگران بدون مرز تا کنون بارها ایران را از دشمنان اینترنت خوانده است. به گزارش این سازمان، هم‌اکنون در ایران ۲۴ وب‌نگار در زندان به سر می‌برند. برخی از آن‌ها به علت محتوای وبلاگ خود محکوم به سال‌ها حبس یا حتی اعدام شده‌اند.
MZ/DK