عدم همکاری ایران با آژانس تهدیدی برای کسب توافق هستهای است
۱۴۰۰ تیر ۴, جمعه
مهلت توافق یکماهه همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایان رسیده است. هنوز ایران این مهلت را تمدید نکرده است. موضوعی که به باور دیپلماتهای غربی میتواند بر موفقیت مذاکرات احیای برجام سایه بیافکند.
تبلیغات
روز ۲۴ ژوئن (سوم تیر) مهلت توافق یکماهه همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایان رسید. جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که مسئولان این کشور نسبت به تمدید یا عدم تمدید این توافق تصمیم خواهند گرفت. این در حالی است که تا غروب روز ۲۴ ژوئن، جمهوری اسلامی نسبت به این موضوع اعلام موضع نکرده است.
مجلس شورای اسلامی پس از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ادامه همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را منوط به لغو تحریمها کرده بود.
پس از سفر رافائل گروسی، دبیرکل آژانس به تهران و دیدار و گفتوگو با علیاکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، بر سر یک مهلت سهماهه همکاری ایران با آژانس توافق حاصل شد. توافقی که از روز ۲۱ فوریه تا روز ۲۴ ماه مه معتبر بود.
پیش از پایان این دوره سهماهه، جمهوری اسلامی ایران اقدام به تمدید یکماهه مهلت همکاری با آژانس کرد؛ مهلتی که روز ۲۴ ژوئن (سوم تیر) به پایان رسید.
بر اساس خبری که از سوی خبرگزاری رویترز منتشر شده، مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره تصمیم خود برای تمدید مجدد یا عدم تمدید این مهلت اطلاعرسانی نکردهاند.
"جعبه سیاه"
راهکار مورد توافق ایران و آژانس موسوم به "جعبه سیاه" است. به سخن دیگر، جمهوری اسلامی دوربینها و دستگاههای نظارتی آژانس در تاسیسات هستهای خود را از مدار خارج نخواهد کرد، اما اجازه دسترسی آژانس به اطلاعات ضبط شده را موکول به توافق هستهای کرده است.
عدم تمدید این مهلت این خطر را در پی خواهد داشت که آژانس برای نظارت بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی نتواند از امکانات خود بهره گیرد. افزون بر آن محدودیتهایی برای بازدید بازرسان آژانس پیشبینی شده است.
خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی به مواضع دیپلماتهای غربی نسبت به پیشبرد چنین سیاستی از سوی ایران پردخته است. این دیپلماتها درباره عدم تمدید مهلت مورد توافق با آژانس به ایران هشدار دادهاند.
این دیپلماتها که مایل به افشای هویت خود نبودهاند، گفتهاند که ایجاد شکاف در زنجیرهی اطلاعات ثبت و ضبط شده آژانس بینالمللی انرژی اتمی از فعالیتهای هستهای ایران در نطنز و فردو میتواند بر احتمال کسب توافق بر سر سرنوشت برجام تاثیر نهد.
افزون بر آن، گفته شده است که استفاده از راهکار "جعبه سیاه" نمیتواند در فرجامین نگاه، رضایت آژانس درباره نظارت مستمر بر فعالیتهای هستهای ایران را فراهم سازد.
باید یادآور شد که رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز هفتم ژوئن گزارشی درباره عدم همکاری کامل ایران با آژانس و عدم پاسخگویی شفاف به پرسشهایی درباره فعالیت هستهای آن کشور در چهار مرکز اعلام نشده خود، منتشر کرده بود.
اکنون دیپلماتهای کشورهای غربی از ایران درخواست کردهاند به همکاری خود با آژانس ادامه دهد و با در پیشگرفتن سیاستی تحریکآمیز به مذاکرات کمیسیون مشترک برجام آسیب وارد نسازد.
ببینید: گزارش تصویری روز آغاز اجرای برجام در سال ۲۰۱۶
گزارش تصویری از روزی که برجام اجرایی و تحریمها علیه ایران لغو شد
محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی بیانیه مشترک آغاز اجرای برجام را قرائت کردند. آمریکا و اتحادیه اروپا تحریمها علیه ایران را لغو کردند. تصاویر دیپلماتهای ایران و کشورهای غربی در وین را ببینید.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Bruna
محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی با قرائت بیانیه مشترکی آغاز اجرای برجام را اعلام کردند. محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی در یک کنفرانس خبری بیانیه مشترک بیانیه اجرای برجام را قرائت کردند.
عکس: Reuters/L. Foeger
موگرینی گفت که امروز(۱۶ ژانویه/ ۲۶ دی ماه) تحریمهای اتحادیه اروپا و آمریکا و تحریمهای مصوب سازمان ملل متحد در چارچوب برجام لغو میشود. وی گفت که اتحادیه اروپا بهزودی جزئیات دقیق لغو این تحریمها را اعلام و راه را برای "توسعه اقتصادی ایران" باز خواهد کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Bruna
اوباما با صدور فرمانی، تحریمهای ایالات متحده آمریکا علیه ایران را لغو کرد.
عکس: picture-alliance/K. Lamarque via AP
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز اندکی پس از تایید شدن انجام تعهدات ایران از سوی آژانس اعلام کرد که کشورش همه تحریمهای هستهای علیه ایران را لغو کرده است.
عکس: Reuters/K. Lamarque
بیانیهی یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی ایران منتشر شد. آمانو تایید کرد که ایران همهی تعهدات خود را اجرایی کرده است.
عکس: Reuters/L. Foeger
به گزارش رویترز در بیانیه آمانو به روشنی اعلام شد: «ایران به تمام تعهدات توافق وین در ماه ژوئیه گذشته برای اجرای برجام عمل کرده است و برای اجرای برجام مانعی درمیان نیست.»
عکس: picture-alliance/dpa/C. Bruna
تصویر دیدار محمد جواد ظریف و جان کری و هیات ایران و آمریکا در هتل کوبورگ وین در روز شنبه ۲۶ دیماه قبل از "اعلام اجرای برجام". وزیر خارجه ایران از لغو تحریمها خبر داده است.
عکس: Getty Images/AFP/K. Lemarque
محمدجواد ظریف در وین اعلام کرد قرار است بعد از ارائه گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد چگونگی عملکرد ایران برجام عملی شود.
عکس: ILNA
جان کری وزیر امور خارجه آمریکا روز شنبه ۲۶ دیماه از لندن راهی وین شد تا با وزیر امور خارجه ایران دیدار کند.
عکس: Getty Images/AFP/K. Lemarque
محمدجواد ظریف در وین شنبه ۲۶ دیماه را روزی "خوب" برای ایران و منطقه توصیف کرد و گفت: «منطقه ما از سایه یک درگیری بیمورد که میتوانست نگرانی ایجاد کند با برجام رها شده و میتواند بدون غبارهای خطرناک که به دلیل تبلیغات منفی علیه برنامه هستهای شکل گرفته حرکت صلحطلبانه ایجاد کند.»
عکس: ILNA
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در وین با محمدجواد ظریف دیدار کرد. در این دیدار علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، عباس عراقچی معاون محمدجواد ظریف و همچنین هلگا اشمید معاون فدریکا موگرینی نیز حضور داشتند.
عکس: ILNA
دیدار فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هیات همراه با محمدجواد ظریف و هیات ایران.
عکس: ILNA
هیات ایرانی در روز "اعلام اجرای برجام" در وین.
عکس: ILNA
خبرنگاران که در وین حضور دارند منتظر "اعلام بیانیه مشترک" وزیر امور خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستند.
عکس: Tasnim
خبرنگاران حاضر در وین
عکس: Tasnim
ماموران امنیتی حاضر در محل
عکس: Tasnim
قرار است گزارش نهایی آژانس منتشر و مراسم پایانی و اعلام اجرایی شدن برجام در مقر سازمان ملل در وین برگزار شود.
عکس: Tasnim
محمدجواد ظریف و جان کری هر دو صبح روز شنبه وارد وین شدند.
عکس: IRNA
جان کری و هیات ایرانی در وین
عکس: IRNA
براساس توافقنامه موسوم به "برنامه جامع اقدام مشترک"(برجام) میان ایران و گروه ۱+۵، قبل از اجرای "برجام" ایران میبایست اقداماتی را انجام میداد تا توافقنامه وارد فاز اجرایی شود. راستیآزمایی این اقدامها بر عهده آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. جمهوری اسلامی ایران و ۶ قدرت جهانی در ۲۳ تیر۱۳۹۴ بر سر برنامه اتمی ایران به توافق رسیدند.