هفتمین نشست کمیسیون مشترک برجام، بعد از ظهر روز گذشته (سه‌شنبه ۲۵ آوریل/ ۵ اردیبهشت) با حضور نمایندگان ایران و ۶ قدرت جهانی (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) در وین، پایتخت اتریش برگزار شد.

ریاست این کمیسیون را هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و معاون مسئول سیاست خارجی این اتحادیه بر عهده داشت و دیگر کشورها از سوی مدیران سیاسی ارشد و معاونان وزیر خارجه نمایندگی می‌شدند.

عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام که سرپرستی هیئت ایرانی در وین را بر عهده داشت "پیام مهم" این نشست را اعلام پایبندی همه طرف‌ها بر اجرای تعهدات خود اعلام کرد.

ارزیابی مجدد برجام توسط آمریکا

عراقچی درباره موضع آمریکا در نشست وین به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «طرف آمریکایی به عنوان موضع رسمی گفت که درحال ارزیابی (review) برجام است اما در طول این ارزیابی کماکان به تعهدات خود پایبند هستند.»

توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ تیرماه ۹۴ به امضاء رسید و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از دی ماه همان سال اجرایی شد. در همین تاریخ کمیسیون مشترکی متشکل از نمایندگان ایران و ۶ کشور طرف مذاکرات هسته‌ای تشکیل شد تا با هماهنگی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، فدریکا موگرینی مراقبت و نظارت بر اجرای کامل و مؤثر برجام را بر عهده بگیرد.

بیشتر بخوانید: مشاور ترامپ: آمریکا فعلا به برجام پایبند است

نشست‌های این کمیسیون هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود و نشست ۵ اردیبهشت در وین، نخستین دیدار نمایندگان ایران و ۶ قدرت جهانی پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید محسوب می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، رئیس جمهور آمریکا هفته گذشته جمهوری اسلامی را متهم کرد که به "روح توافق هسته‌ای" پایبند نیست. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا نیز از برنامه دولت ترامپ برای بازبینی کامل توافق هسته‌ای وین خبر داده است.

ترامپ بارها مخالفت خود را با توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده و وعده داده این توافق را مجددا بررسی کند. در عین حال مقام‌های ارشد آمریکا گفته‌اند که در حال حاضر قصد نقض این توافق و عدم اجرای تعهدات خود را ندارند.

واکنش ظریف به سخنان ترامپ

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران چند روز پیش در یک پیام توئیتری به سخنان ترامپ واکنش نشان داد و نوشت: «خواهیم دید که آیا آمریکا آماده است به متن برجام پایبند باشد یا نه، چه برسد به روح آن! تاکنون که از هر دو سرپیچی کرده است.»

به گزارش ایرنا، ظریف در پاسخ به سخنان همتای آمریکایی خود درباره لزوم بازنگری در برجام نیز نوشته است: «اتفاقا برجام نتیجه بازنگری اسلاف آقای تیلرسون در سیاست‌های سراپا اشتباه آمریکا در گذشته در مقابل ایران و منطقه بوده است.»

جمهوری اسلامی آمریکا را متهم می‌کند که در مسیر برداشته شدن موانع اجرای برجام جدیت لازم را نشان نمی‌دهد و واشنگتن معتقد است که ادامه نقض حقوق بشر، حمایت از گروه‌های تروریستی، بی‌ثبات کردن منطقه و آزمایش‌های موشکی ایران با "روح برجام" و تعامل با جامعه جهانی در تعارض است.

بیشتر بخوانید: موگرینی: هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد

سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای خاطر نشان کرده که همه شرکت کنندگان در نشست پنجم اردیبهشت در وین از ادامه پایبندی بر اجرای تعهدات‌شان مطابق توافق هسته‌ای خبر داده و بر "ضرورت تضمین اجرای کامل و موثر برجام" تاکید کرده‌اند.

مطابق این بیانیه، کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای برجام با تاکید بر اهمیت پیشرفت پروژه بازطراحی رآکتور اراک از نخستین قرارداد خدمات مشاوره‌ای این پروژه میان شرکت‌های چینی و ایرانی که سوم اردیبهشت در وین به امضا رسید استقبال کرده است.

ایران در چارچوب توافق هسته‌ای متعهد شده که نیروگاه آب‌سنگین اراک را به گونه‌ای بازطراحی کند که امکان تولید پلوتونیوم در آن، که در ساخت نوعی بمب اتمی کاربرد دارد، منتفی شود. این تعهد از جمله عقب‌نشینی‌هایی است که در داخل ایران با انتقادهای تندی روبرو شده است.

مخالفت با درخواست خرید کیک زرد

یکی دیگر از مسائلی که در نشست مشترک وین به بحث گذاشته شد درخواست ایران برای خرید ۹۵۰ تن کیک زرد از قزاقستان بود که مورد موافقت قرار نگرفت.

پیش از این علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، از ارائه درخواست ایران به دبیرخانه کمیسیون مشترک برجام برای خرید ۹۵۰ تن کیک زرد از قزاقستان خبر داده و گفته بودند که بریتانیا با این درخواست مخالفت کرده است.

عباس عراقچی تائید کرده که مذاکرات روز سه‌شنبه در وین برای خرید کیک زرد از قزاقستان به دلیل مخالفت برخی کشورها به نتیجه نرسید اما رایزنی‌ها همچنان ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: گزارش وزارت خارجه ایران درباره "موانع و چالش‌ها"ی اجرای برجام

کیک زرد، همان اکسید اورانیوم است که پس از طی مراحلی از سنگ معدن اورانیوم طبیعی به دست می‌آید و از مواد اولیه در چرخه غنی‌سازی محسوب می‌شود. معادن اورانیوم طبیعی ایران بسیار فقیر به شمار می‌روند و کانادا و قزاقستان از تولیدکنندگان مهم کیک زرد در جهان هستند.

مخالفت بریتانیا با خرید کیک زرد توسط ایران الزاما ناقض توافق هسته‌ای نیست. با این همه جمهوری اسلامی چنین اقدام‌هایی، از جمله تحریم شرکت‌ها و افراد مرتبط با برنامه‌های موشکی ایران توسط آمریکا را نشانه عدم‌جدیت و حسن‌نیت کشورهای غربی در پای‌بندی به توافق هسته‌ای ارزیابی می‌کند.