سازمان عفو بین‌الملل روز جمعه (۳ ژوئن/ ۱۴ خرداد) با انتشار بیانیه‌ای از اتحادیه اروپا خواست تا به طرح بازگرداندن پناهجویان به ترکیه پایان دهد.

این سازمان مدافع حقوق بشر، گزارشی مفصل در ۳۵ صفحه‌ را نیز پیوست این بیانیه کرده است. در این گزارش، عفو بین‌الملل با بررسی اسناد توافق میان اتحادیه اروپا و ترکیه و وقایع رخ‌داده، این توافق‌نامه را "غیرقانونی" و "عاری از حس مسئولیت" توصیف می‌کند.

عفو بین‌الملل می‌گوید برخلاف ادعای اتحادیه اروپا و ترکیه، پناهجویان در ترکیه از "امنیت کافی" برخوردار نیستند و بنابراین چنین قراردادی از اساس با "کنوانسیون حقوق پناهندگان" در تعارض است.

سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید ادعای اتحادیه اروپا که ترکیه می‌تواند حداقل امکانات و ایمنی را برای میلیون‌ها پناهجو در خاک خود فراهم کند، "داستانی تخیلی" بیش نیست.

بیشتر بخوانید:توافق اتحادیه اروپا و ترکیه برای مهار پناهجویی

در این گزارش تاکید شده که ترکیه امکانات و زیرساخت لازم برای رسیدگی به وضعیت میلیون‌ها پناهجو را ندارد و نخواهد داشت.

به گفته عفو بین‌الملل، سیاست دولت ترکیه از این قرار است که اکثریت پناهجویان را به عنوان "پناهجو" به رسمیت نشناسد و بنابراین اگرچه این افراد می‌توانند در داخل خاک ترکیه باقی بمانند، اما از هیچ‌گونه خدمات و کمک مالی و درمانی و آموزشی برخوردار نمی‌شوند.

این سازمان حقوق بشری همچنین تاکید کرد که برای تهیه‌ این گزارش با صدها تن از پناهجویان در خاک ترکیه گفت‌وگو کرده و بسیاری از آن‌ها گفتند که حتی سرپناهی حداقلی برای خواب هم ندارند و شب‌ها در خیابان‌ها، پارک‌ها یا مساجد می‌خوابند.

بیشتر بخوانید:اردوغان: ویزای شنگن لغو نشود مهاجران را پس نمی​گیریم

گزارش همچنین یادآور می‌شود که بسیاری از کودکان پناهجو در ترکیه، به کارهای دشوار مجبور شده‌اند و ترکیه نه امکانات تحصیلی برای این کودکان فراهم کرده است و نه مانع از کار سخت جسمی آنها می‌شود.

"اتحادیه اروپا باید در مسئولیت رسیدگی به پناهجویان سهیم باشد"

سازمان عفو بین‌الملل، اتحادیه اروپا را خطاب قرار داده و تاکید کرده است: «اتحادیه اروپا باید در مسئولیت رسیدگی به پناهجویان جنگی سهیم باشد و این مسئولیت را قسمت کند، نه این‌که آن را به خارج از مرزهایش محول کند.»

این بیانیه افزود: «اتحادیه اروپا به یکی از تاریک‌ترین بحران‌های انسانی دوران معاصر با احداث حفاظ، کشیدن سیم خاردار، افزایش ماموران مرزی و عقد قراردادهای خطرناک و نامطمئن با کشورهایی که خود سابقه‌ی درخشانی در رعایت حقوق بشر ندارند، پاسخ داد.»

بیشتر بخوانید:آغاز بازگرداندن پناهجویان از یونان به ترکیه

سازمان عفو بین‌الملل بار دیگر تاکید کرده که بسیاری از پناهجویان سوری با این خطر مواجه‌اند که از سوی ترکیه به داخل خاک سوریه برگردانده شوند. مقامات دولت ترکیه پیش از این این ادعای عفو بین‌الملل را رد کرده‌اند.

درحال حاضر بیش از ۳ میلیون پناهجو در خاک ترکیه به‌سر می‌برند. هیچ کشور دیگری در جهان با این شمار چشمگیر پناهجو مواجه نیست.

بنا به توافق میان اتحادیه اروپا و ترکیه، تمامی پناهجویانی که از ۲۰ مارس سال جاری به طور "غیرقانونی" وارد اتحادیه اروپا شده‌اند، به ترکیه برگردانده می‌شوند. اتحادیه اروپا قبول کرده که در ازای هر "پناهجوی غیرقانونی" که به خاک ترکیه برگردانده می‌شود، یک پناهجو را به طور قانونی از خاک ترکیه قبول کند.

این توافق با انتقادهای جدی سازمان‌های مدافع حقوق بشر مواجه است و مدافعان حقوق بشر چنین قاعده‌ای را برخلاف اصول کنوانسیون ژنو می‌دانند.