تأکید عفو بینالملل بر ضرورت بازدید از زندانهای ایران
۱۴۰۰ شهریور ۳, چهارشنبه
عفو بینالملل در واکنش به انتشار فیلم ضرب و شتم زندانیان اوین گفت این فیلم سوءرفتاری وحشتناک با زندانیان را نشان میدهد. این نهاد از جمهوری اسلامی خواست به نماینده ویژه سازمان ملل اجازه بازدید از زندانهای ایران را دهد.
تبلیغات
عفو بینالملل روز چهارشنبه ۳ شهریور (۲۵ اوت) با صدور بیانیهای اعلام کرد که این نهاد حقوق بشری ۱۶ فیلم ویدئویی منتشر شده را بررسی کرده و شواهد تکان دهندهای از ضرب و شتم، آزار جنسی و بدرفتاری با زندانیان را مشاهده کرده است.
عفو بینالملل تاکید کرده است، "دیدن آنچه در پشت دیوارهای زندان اوین میگذرد تکان دهنده است و سوءرفتارهایی که در فیلمها نشان داده شده تنها نوک کوه یخ شکنجه در زندانهای ایران است".
یک گروه سایبری اخیرا با نام "عدالت علی" با انتشار تصاویری از هک کردن دوربینهای امنیتی زندان اوین خبر داده بود. در بخشی از ویدئو سوءرفتار مسئولان اوین با یک زندانی در محوطه این زندان دیده میشود. یک زندانی از هوش رفته، اما بهرغم آن مسئولان زندان با رفتاری خشن او را بر روی زمین میکشند.
رها بحرینی، حقوقدان و پژوهشگر سازمان عفو بینالملل در امور ایران در گفت و گو با دویچه وله فارسی گفت طی دهها و سالیان اخیر عفو بینالملل انواع شکنجههای مختلف در زندانهای ایران از جمله شلاق، آویزان کردن از سقف، تزریق مواد شیمیایی، اعدام مصنوعی، القا حسی خفگی با آب، شوک الکتریکی و آزارهای جسنی را مستندسازی کرده است.
بحرینی در ادامه توضیح داد که رویه گسترده شکنجه در زندانهای ایران به دلیل مصونیتی است که عاملان و آمران این جرم بینالمللی در ایران از آن برخوردار بودهاند.
هبه مریف، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در عفو بینالملل هم گفته است، "عذرخواهی جزئی و وعدههای کلی" مقامات جمهوری اسلامی برای رسیدگی به وضعیت زندانیان اوین کافی نیست.
رها بحرینی هم در این خصوص به دویچه وله گفت: «با توجه به مصونیت گسترده عامیلن شکنجه در زندانهای ایران عذرخواهیهای توییتری و وعدههای کلی برای رسیدگی کافی نیست و اگر مقامات ایران واقعا قصد دارند که این رویههای بیرحمانه را تغییر بدهند، قبل از هر چیز اجازه بدهند که گزارشگران سازمان ملل از جمله جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران از زندانهای ایران به طور مستقل و بدون اعلام قبلی بازدید بکند.»
عفو بینالملل در اینجا به اظهارات محمد مهدی حاج محمدی، رئیس سازمان زندانهای ایران اشاره کرده که مسئولیت "رفتارهای غیرقابل قبول" را پذیرفته و از طریق توییتر عذرخواهی کرده است.
سازمان عفو بینالملل در بیانیه تازه خود جامعه بینالملل و اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل را هم مورد خطاب قرار داده و یادآوری کرده است: «بحران مصونیت در ایران ساختاری است یعنی عاملان و آمران جرایم بینالمللی نظیر شکنجه، ناپدیدسازی قهری، اعدامهای فراقضایی و کشتار معترضان مورد پیگرد کیفری و تعقیب قضائی قرار نمیگیرند.»
در ادامه بیانیه عفو بینالملل همچنین گفته میشود این وظیفه اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل است که یک مکانیسم تحقیقاتی و پاسخگویی مستقل تاسیس بکنند تا شواهد مرتبط با جنایات جمعآوری بشود و مطالبق قوانین کیفری بینالمللی تحلیل بشود و زمینه دادرسیهای منصفانه مستقل در آینده فراهم بشود.
مقامات جمهوری اسلامی ایران تا کنون درباره درخواستهای سازمان عفو بینالملل پاسخی ندادهاند.
خبرنگاران رسانههای خارجی که در زندانهای جمهوری اسلامی بودهاند
پس از انقلاب اسلامی خبرنگاران خارجی زیادی با انواع اتهامات از جمله "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کردند. یک تن از آنان حتی جان خود را در زندان از دست داد. در این گزارش با برخی از آنان آشنا شوید.
عکس: Imago
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" در سال ۱۹۸۷، جرالد سب که آنموقع گزارشگر روزنامه "وال استریت ژورنال" بود در سفر به ایران به اتهام "جاسوسی" دستگیر شد. سفر جرالد سب به ایران به دعوت وزارت خارجه ایران صورت گرفته بود. در آن زمان وزارت خارجه ایران از جرالد سب و ۵۶ خبرنگار خارجی دیگر دعوت کرده بود تا از مناطق جنگ ایران و عراق بازدید کنند.
عکس: Getty Images/A. Wong
پس از مدتی جرالد سب آزاد و از ایران خارج شد. پس از آزادی آقای سب گفت اصلا دلیل دستگیری خود را نفهمیده است. او با رد اتهام جاسوسی گفت: «من یک روزنامهنگار هستم و این همه آنچیزی است که من هستم.» او هماکنون رئیس دفتر واشنگتن روزنامه "وال استریت ژورنال" پرتیراژترین روزنامه ایالات متحده آمریکا است. نمایی از مصاحبه جرالد سب با باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا.
عکس: Getty Images/D. Angerer
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" راجر کوپر، خبرنگار آزاد و مترجم بریتانیایی از دیگر خبرنگاران خارجی است که به اتهام "جاسوسی" در ایران دستگیر شد. او در سال ۱۹۸۵ در ایران دستگیر شد و بیش از ۵ سال در ایران زندانی بود. او مدتی زیادی از حبس خود را در سلول انفرادی کوچکی گذراند. آقای کوپر آن چه بر او در زندان مخوف اوین گذشته است را به رشته تحریر درآورده و در کتابی منتشر کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Dolezal
دویل مکمانوس (نفر سمت چپ) هم در سال ۱۹۸۰ به اتهام "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کرد. سپاه پاسداران او و ۶ خبرنگار خارجی دیگر را به اتهام "جاسوسی" دستگیر و پس از مدتی آزاد کرد.
عکس: https://twitter.com/DoyleMcManus
زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی - کانادایی در سال ۱۳۸۲ هنگام عکسبرداری از تجمع خانوادههای دانشجویان زندانی در مقابل زندان اوین دستگیر و چند روز بعد جنازه او به خانوادهاش تحویل داده شد. پرونده او یکی از پروندههای جنجالی چند سال اخیر بود که طی آن نام سعید مرتضوی دادستان تهران به عنوان متهم اصلی به میان آمد. این پرونده هنوز به سرانجام نرسیده است.
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
رکسانا صابری خبرنگار ایرانی - در ژانویه ۲۰۰۹ در ایران دستگیر شد. اتهام اولیهی او، نداشتن کارت معتبر خبرنگاری و خرید شراب عنوان شده بود. وی پس از آزادی در مصاحبهای گفت که ماموران امنیتی او را تهديد کردند که اگر به جاسوسی اعتراف نکند، به ۱۰ تا ۲۰ سال زندان محکوم خواهد شد.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
صابری تصریح کرد: «بازجويان بارها مرا به مجازات اعدام تهديد کردند و من برای این که زنده بمانم، زیر فشارها مجبور شدم به جاسوسی اعتراف کنم.»
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
مازیار بهاری گزارشگر هفتهنامه نیوزویک در ایران پس از انتخابات ۲۲ خرداد ۸۸ مازیار بهاری دستگیر شد و ۱۱۸ روز را در زندان اوین گذراند. این خبرنگار ایرانی-کانادایی در سال ۲۰۱۲ یک فیلم مستند درباره پیشینه اعترافات اجباری در سیستم جمهوری اسلامی ساخته است.
عکس: Getty Images/AFP/Fars News
تصویر یاسن آتانا سیادیس فودن چند روز قبل از دستگیری در قم
یاسن آتانا سیادیس فودن عکاس و خبرنگار یونانی – بریتانیایی كه براى روزنامه آمريكايى "واشينگتن تايمز" كار مى كرد نیز پس از انتخابات سال ۸۸ از سوى نيروهاى امنيتى ايران دستگير شد و مدتی را در زندان سپری کرد.
عکس: Imago
مارکوس هلویگ و ینس کوخ، خبرنگاران آلمانی روزنامه آلمانی "بیلد ام زونتاگ" در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۰ در شهر تبریز دستگیر شدند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
در آن زمان سکینه آشتیانی به اتهام "زنا" به سنگسار محکوم شده بود. این دو خبرنگار آلمانی به اتهام نداشتن ویزای خبرنگاری و قصد مصاحبه با پسر و وکیل سکینه محمدی آشتیانی دستگیر شدند.
عکس: dapd
پس از مدتی این دو آزاد و با گیدو وستروله، وزیر سابق امور خارجه آلمان به آلمان بازگشتند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
جیسون رضائيان ۳۹ ساله، دارای تابعیت ایرانی و آمریکایی، از سال ۲۰۱۲ از ایران برای واشنگتن پست کار میکرد. جیسون رضایيان از سال ۱۳۹۰ به شکل قانونی ریاست دفتر "واشنگتن پست" در ایران را بر عهده داشت. او در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ در تهران بازداشت و در دادگاه به "جاسوسی" و "همکاری با دولتهای متخاصم" متهم شد. کاخ سفید اتهامهای مطرح شده علیه این خبرنگار روزنامه واشنگتنپست را "مضحک" خوانده است.
عکس: Reuters/Zoeann Murphy/The Washington Post
یگانه صالحی همسر جیسون رضائيان دارای تابعیت ایرانی و همکار نشریه انگلیسیزبان "نشنال" در امارات متحده عربی نیز همزمان با جیسون رضائيان بازداشت شده بود، اما پس از مدتی به قید وثیقه آزاد شد.