جنبش اعتراضی شهروندان سوریه امروز (شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۰) نیز ادامه یافت. مخالفان حکومت به وعده‌ی اصلاحات بشار اسد بی‌اعتمادند. حکومت بشار اسد از سویی وعده‌ی انجام اصلاحات سیاسی می‌دهد از سوی دیگر دست به اعمال خشونت علیه مخالفان می‌زند. به گفته‌ی فعالان جنبش اعتراضی نیروهای امنیتی نیمه شب شنبه به یک تحصن مخالفان در نزدیکی دمشق حمله و دست‌کم دویست نفر را بازداشت کرده‌اند. در همین حال تشکل‌های حقوق بشری سوریه از آزادی صدها زندانی سیاسی این کشور خبر می‌دهند.

نیم قرن وضعیت فوق‌العاده

بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و شماری از مسئولان ارشد این کشور روز پنجشنبه (۴ فروردین) و در پی گسترش اعتراض‌ها وعده‌ی انجام اصلاحات سیاسی، آزادی زندانیان حوادث اخیر و تجدید نظر در مقرارت وضعیت فوق‌العاده در این کشور را داده‌اند. این مقرارت از حدود نیم قرن پیش و با به قدرت رسیدن حزب بعث در سوریه به اجرا گذاشته شده و دست ماموران امنیتی را در سرکوب مخالفان و محدود کردن آزادی شهروندان باز می‌گذارد.

عقب نشینی حکومت پس از درگیری‌های خشونت‌آمیز در شهر درعا صورت گرفت که ده‌ها نفر از مخالفان حکومت در جریان آن کشته شدند. بنابر گزارش‌ها نیروهای امنیتی سوریه روز جمعه نیز به روی تظاهرکنندگان در دمشق و شماری دیگر از شهرهای بزرگ این کشور آتش کشوده‌اند. تلویزیون دولتی سوریه گزارش داد در حمله‌ی مردان مسلح به یک باشگاه افسران ارتش در شهر حمص دست‌کم یک نفر کشته و تعدادی زخمی شده‌اند.

آزادی چند صد زندانی

برخی منابع خبری به نقل از عبدالکریم ریحاوی رئیس انجمن حقوق بشر سوریه گزارش دادند روز شنبه ۷۰ نفر از زندانیان سیاسی این کشور آزاد شده‌اند. منابع دیگری از قول ریحاوی گفته‌اند روز جمعه نیز ۲۶۰ زندانی سیاسی که در یکی از زندان‌های نزدیک دمشق نگهداری می‌شدند جزو آزادشدگان روزهای اخیر هستند. دولت سوریه تاکنون از تعداد دقیق و هویت زندانیان آزاد شده رسما گزارشی منتشر نکرده است.

معترضان می‌گویند هنوز صدها مخالف حکومت در زندان هستند و سرکوب و دستگیری معترضان ادامه دارد. مطابق برخی تحلیل‌ها آزادی تعدادی از زندانیان به منظور منحرف کردن افکار عمومی از حمله‌های خشونت‌بار به ویژه در درعا انجام شده است. دولت بشار اسد نقش نیروهای امنیتی در خشونت‌ها را انکار می‌کند و تیراندازی به سوی مردم و اقدام‌های خشونت‌آمیز را کار افرادی می‌داند که از سوی "نیروهای بیگانه" هدایت می‌شوند.

بنابر گزارش‌ها روز جمعه ده‌ها هزار نفر در درعا دست به تظاهرات زده‌اند و شعار "آزادی، آزادی" سر داده‌اند. شاهدان عینی می‌گویند تظاهرکنندگان میدان مرکزی اسد در درعا را به تصرف خود درآوردند و پرچم‌های سوریه و شاخه‌های زیتون در دست داشته‌اند.

عقب نشینی نیروهای امنیتی

ظاهرا نیمه شب گذشته بار دیگر درگیری‌های شدیدی میان معترضان و نیروهای امنیتی در درعا رخ داده است. شاهدان عینی می‌گویند شامگاه جمعه بیش از هزار نفر از مخالفان حکومت به نیروهای امنیتی حمله و آنها را خلع سلاح کرده‌اند. چند ساعت پیش از آن پلیس به سوی مردمی که قصد تخریب مجسمه‌ی حافظ اسد رئیس جمهور پیشین و پدر بشار اسد را داشتند تیراندازی کرده بود. خبرهای تایید نشده شمار کشته شدگان در این حادثه را تا بیست نفر اعلام می‌کنند.

در ناآرامی‌های روز جمعه، معترضان منطقه‌ی مرکزی درعا و مسجد معروف عمر در این شهر را بار دیگر اشغال کردند. این مسجد یکی از مراکز اصلی تجمع مخالفان و از صحنه‌های اصلی درگیری‌های خونین یک هفته‌ی گذشته است. مطابق گزارش‌های دریافتی و با استناد به اظهارات برخی از ساکنان درعا، روز شنبه حدود دو هزار نفر در داخل و اطراف مسجد عمر حضور داشته‌اند و نیروهای امنیتی عقب نشینی کرده‌اند.

سوریه در ادامه‌ی راه تونس، مصر و لیبی

به گزارش اسوشیتدپرس ظهر شنبه در یکی از میدان‌های اصلی درعا که در سه کیلومتری مسجد عمر واقع شده موافقان و مخالفان بشار اسد با یکدیگر درگیر شده‌اند. از دمشق و دیگر شهرهای بزرگ سوریه نیز گزارش‌های مشابهی دریافت شده است.مخالفان حکومت سوریه در اطلاعیه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی منتشر شده روز شنبه را روز "قیام مردمی" نام نهاده‌اند و از مردم خواسته‌اند در سرتاسر کشور دست به تظاهرات بزنند.

معترضان روز جمعه را "روز عزت" نام گداشته بودند. اغلب شهرهای سوریه در این روز شاهد تظاهرات و درگیری‌های شدیدی میان مخالفان و حامیان حکومت بودند. شهروندان سوریه که خواهان آزادی فردی و اجتماعی و انجام اصلاحات سیاسی هستند حرکت خود را بخشی از جنبش اعتراضی مردم منطقه، از جمله در کشورهایی چون تونس، مصر و لیبی می‌دانند. همزمان با ادامه‌ی ناآرامی‌ها در سوریه شورشیان لیبی موفق شدند شهر اجدابیا را از نیروهای وفادار به رهبر این کشور، معمر قذافی بازپس بگیرند.

اعتراض بین‌المللی به سرکوب مخالفان

بثینه شعبان، یکی از مشاوران ارشد بشار اسد روز پنجشنبه مدعی شد خواسته‌های تظاهرکنندگان در شهر درعا را عادلانه ارزیابی می‌کند و کمیته‌ی ویژه‌ای را مامور بررسی این خواست‌ها کرده است. او همچنین وعده داد محدودیت‌های اعمال شده بر رسانه‌ها کاهش یابد و با اصلاحاتی زمینه‌ی فعالیت احزاب سیاسی فراهم شود.

بنابر گزارش‌ها، به رغم اظهارات مشاور بشار اسد تیراندازی به سوی مخالفان و ضرب و شتم آنها هنوز متوقف نشده است. اقدام‌های خشونت‌آمیز حکومت سوریه با اعتراض‌هایی در سطح جهان روبروست. مقام‌های آمریکا دولت بشار اسد را به "ارعاب و سرکوب مخالفان" متهم می‌کند و بان کی‌مون دبیرکل سازمان ملل خواهان خویشتنداری رهبران سوریه در برابر معترضان شده است. نیکلا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه و گیدو وستروله وزیر خارجه آلمان نیز روز جمعه اعمال خشونت‌آمیز ماموران حکومت علیه شهروندان سوری را محکوم کرده‌اند.

BK/FW