ارزش شرکت آمریکایی اپل در بازار سهام حدود ۲۳۰۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. از این منظر، اپل گران‌ قیمت‌ترین شرکت جهان به شمار می‌آید. ارزش سهام این شرکت تنها در سال ۲۰۲۰ رشدی ۸۰ درصدی داشته است. این شرکت فناوری موفق شده است تا شرکت نفت عربستان سعودی، آرامکو را از رتبه نخست جدول گران قیمت‌ترین شرکت‌های جهان به زیر بکشد.

شرکت نفتی آرامکوی عربستان سعودی در بازار سهام جهان، مقام نخست را به شرکت اپل واگذار کرده است. این شرکت نفتی یگانه شرکت گران قیمت جهان است که در حوزه فناوری فعالیت نمی‌کند. ارزش سهام شرکت آرامکو را معادل ۱۸۷۰ میلیارد دلار برآورد می‌کنند. به این ترتیب آرامکو در رده دوم گران قیمت‌ترین شرکت‌های جهان قرار دارد.

به استثنای شرکت آرامکوی عربستان و دو شرکت چینی تنسنت و علی‌بابا، مابقی رده‌های جدول گران قیمت‌ترین شرکت‌های جهان در اختیار شرکت‌های فن‌آوری آمریکایی است. شرکت مایکروسافت آمریکا با ارزشی معادل ۱۶۹۰ میلیارد دلار در بازار سهام، سومین شرکت گران‌قیمت جهان به شمار می‌آید.

آمازون شرکت دادوستد و حمل‌ونقل آمریکا نیز با ارزشی معادل ۱۶۷۰ میلیارد دلار، در بازارهای بورس جهان در رتبه چهارم قرار دارد. از جف بیزوس، صاحب این شرکت به عنوان ثروتمندترین مرد جهان یاد می‌شود.

شرکت آلفابت، شرکت مادر کمپانی آمریکایی گوگل پول خود را از اینترنت به دست می‌آورد. آلفابت نیز با ارزش سهامی معادل ۱۱۹۰ میلیارد دلار در رده پنجم قرار دارد. در بین ده شرکت گران‌قیمت جهان، شرکت آلفابت آخرین شرکتی به شمار می‌آید که ارزشی بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار دارد و متعلق به کلوب بیلیونرها است.

شرکت فناوری و خودرو سازی تسلا با ارزش سهامی معادل ۶۳۱ میلیارد دلار پس از سه شرکت فیسبوک، تنسنت و علی‌بابا در رده نهم قرار دارد. این شرکت اکنون به فضانوردی نیز روی آورده است. شرکت تسلا توانسته تنها ظرف یک سال ۱۴۳ پله در بین شرکت‌های گران‌قیمت جهان جایگاه خود را بهبود بخشیده و در بین ده شرکت گران‌قیمت جهان قرار گیرد. تسلا برخلاف آرامکو با نفت کاری ندارد و درآمدش را از برق کسب می‌کند.

در بین ده شرکت گران‌قیمت جهان، نامی از آلمان نیست اما در بین ۱۰۰ شرکت گران‌قیمت جهان، شرکت نرم‌افزار ساپ آلمان قرار دارد. این شرکت با ۱۶۰ میلیارد دلار ارزش در رده ۷۱ قرار دارد.

برای قرار گرفتن در رده ۱۲۹ گران‌قیمت‌ترین شرکت‌های جهان، ارزش سهامی معادل ۱۰۰ میلیارد دلار لازم است و این ارزش شرکت آلمانی فولکس‌واگن است. این در حالی است که این شرکت از منظر مالی سال خوبی را پشت سر گذاشته است.

به‌رغم سرعت زیادتر خودروهای شرکت مرسدس بنز در قیاس با خودروهای شرکت فولکس‌واگن در اتوبان‌های آلمان، ارزش سهام این شرکت کمتر از شرکت فولکس‌واگن است. بنز با ۷۶ میلیارد دلار ارزش سهام در بازار بورس جهان در رده ۱۸۲ قرار دارد.

چین بر اساس داده‌های "موسسه امریکن اینترپرایز"، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها سرمایه گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو.

سهم ایران از این حجم سرمایه‌گذاری چین فقط ۵۶/ ۲۶ میلیارد دلار بوده که میزان آن در هر دوره پنج ساله تغییر نکرده است؛ یعنی تحریم بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ تاثیر چندانی بر کاهش یا افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران نداشته است. (عکس: کارگران چینی در پروژه آزادراه تهران-شمال)

بحران اقتصادی جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند.

چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد. این پروژه دو هدف اساسی دارد:‌ ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه‌ آهن.

بنا بر داده‌های "مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی" (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور هم هست. (عکس: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ در کنار همتای ونزوئلایی خود، نیکلاس مادورو در کاراکاس)

تصویری از خط آهن باری-مسافری بنگوئلا در آنگولا. این خط از شهر لبیتو در آنگولا شروع و در شهر تنکه در جمهوری دموکراتیک کنگو به پایان می‌رسد. این خط آهن در آنگولا با سرمایه‌گذاری چین احیا شد.

آفریقا با گسترش سریع شهرنشینی روبرو است. حتی کارشناسان می‌گویند که انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ می‌دهد. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد. چین و هند از این خلا استفاده می‌کنند. (عکس: سرمایه‌گذاری چین در بخش شیلات موزامبیک)

به نوشته مجله فوربس، چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بنا بر داده‌های بخش تحقیقات تجارت چین – آفریقا در دانشگاه جان هاپکینز، بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است.

مجله فوربس نوشته است که آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می‌کند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را هم دارد که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد. آفریقا همچنان ذخایر قابل توجه کولتان دارد که مورد نیاز صنعت الکترونیک است. چین به همه این منابع نیاز دارد. (عکس: معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو)

دَن روخِفِن، پژوهشگر هلندی و بنیانگذار مؤسسه معماری "MORE" است. او تألیفات متعددی از جمله در زمینه گسترش شهرنشینی در آفریقا دارد. به گفته او، «در آفریقا هیچ پروژه ساختمانی بلندتر از ۳ طبقه و هیچ راهی طولانی تر از ۳ کیلومتر وجود ندارد که در دست چینی‌ها نباشد.» (عکس: کارگر چینی و محلی در کارگاه ساخت یک اتوبان در اوگاندا)

جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر نشده است. روزنامه "نیویورک تایمز" پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. دو هفته بعد، روزنامه نیویورک تایمز به جزئیات این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای دست یافت و آن را منتشر کرد.

به نوشته وبسایت اقتصادی "بلومبرگ"، چین در چارچوب این توافق «۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند و در مقابل از ایران با تخفیف زیاد و به‌طور مداوم نفت می‌خرد». چین دقیقا مشابه همین استراتژی را در قاره آفریقا در پیش گرفته است. چین در مقابل بازسازی زیرساخت‌ها، حدود یک‌سوم نفت مورد نیاز خود را از کشورهای آفریقایی وارد می‌کند.

اگر موضوع "سرمایه‌گذاری در برابر نفت ارزان‌قیمت" درست باشد، پکن بخشی از سرمایه‌گذاری خود را از طریق اختلاف قیمت نفت ارزان جبران می‌کند. سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز بخش دیگری از هزینه‌ها را تأمین می‌کند. گسترش حوزه نفوذ چین در منطقه را هم می‌توان به سود اقتصادی افزود. توافقنامه ۲۵ ساله با چین کدام منافع ایران را تأمین می‌کند و چقدر برای ایران از نظر اقتصادی به صرفه است؟