علی خامنه‌ای: ولایت مطلقه فقیه یعنی انعطاف‌پذیری
۱۳۹۰ شهریور ۱۷, پنجشنبه
دهمین اجلاس چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری عصر چهارشنبه، ۱۶ شهریور، به کار خود پایان داد. حاصل این نشست دو روزه صدور بیانیه‌ای در ۱۴ بند بود که در آن به برخی مسائل داخلی و خارجی اشاره شده است. در بند نخست این بیانیه از مردم و مسئولان خواسته شده "بیش از پیش" به رهنمودهای رهبر جمهوری اسلامی که "کلیدی و سرنوشت‌ساز" خوانده شده عمل کنند.
اعضای مجلس خبرگان عصر پنجشنبه نیز به دیدار علی خامنه‌ای رفتند تا با رهنمودهای او در مورد برخی مسائل، از جمله "در تشریح تفاوت برداشت‌ها از مفهوم انعطاف‌پذیری در بحث ولایت فقیه" آشنا شوند.
"کلیددار اصلی نظام"
رهبر جمهوری اسلامی خطاب به اعضای مجلس خبرگان گفت «برداشت خطرناكی كه باید از آن بر حذر بود اشتباه گرفتن انعطاف با انحراف و كوتاه آمدن در مقابل فشارهای بیرونی است.» او می‌گوید معنای درست "انعطاف‌پذیری دستگاه ولایت" این است که «مجموعه دستگاه‌های تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر كه رهبری در رأس آنها قرار دارد بطور دائم با انتخاب آنچه درست‌تر و كامل‌تر است، خود را بطور مدام متحول كنند و با تكمیل نظام سازی، كشور را به پیش ببرند.»
در بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۸، که زمینه‌ی رهبر شدن خامنه‌ای را فراهم کرد، لفظ "مطلقه" به عنوان ولایت فقیه افزوده و اختیارات او بسیار گسترده‌تر شد. خامنه‌ای این تغییرات را "اصلاح حرکت نظام" خواند و گفت «مطلقه یعنی در دستِ كلیددار اصلی نظام، حالت انعطافی وجود دارد كه می‌تواند هر جا لازم شود مسیر را تصحیح و تكمیل كند.»
"رهبری شعبه‌ای از ولایت پیامبر"
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی، او در بخش دیگری از سخنانش اضافه کردن لفظ مطلقه به عبارت ولایت فقیه را از اقدام‌های روح‌الله خمینی خواند و علت آن را "اصلاح و تكمیل مسیر حركت نظام سازی" توسط او عنوان کرد. خمینی در نامه‌ای به تاریخ ۱۶ دی‌ماه ۱۳۶۶ رهبری جمهوری اسلامی را "شعبه‌ای از ولایت مطلقه" پیامبر اسلام خواند و نوشت «حكومت می‌تواند قراردادهای شرعی را كه خود با مردم بسته است، در مواقعی كه آن قرارداد مخالف مصالح كشور و اسلام باشد، یك جانبه لغو نماید.»
خامنه‌ای حکومت مورد نظر خمینی را "مردم سالاری دینی" معرفی می‌کند و می‌گوید تبلیغ نظریه‌های او می‌تواند به کمک مردم منطقه بیاید و "نیازهای آنها را برطرف سازد." رهبر جمهوری اسلامی با اشاره به حوادث ماه‌های اخیر در تونس، مصر، یمن و لیبی افزود «دیكتاتورهای متكی به آمریكا و غرب یكی پس از دیگری سرنگون می‌شوند و آینده ملت‌ها در معرض احتمالات گوناگونی است كه باید این احتمالات را به طور دقیق تحت نظر داشت.»
حذف سوریه از بیانیه مجلس خبرگان
علی خامنه‌ای که پیشتر انقلاب سال ۵۷ و تشکیل جمهوری اسلامی در ایران را الگوی جنبش‌های اعتراضی منطقه خوانده بود در دیدار عصر پنجشنبه با اعضای مجلس خبرگان قدرت گیری اسلام‌گرایان و روحانیان در این کشورها را تنها یکی از احتمالات گوناگون عنوان کرد. او در این دیدار به جنبش اعتراضی در سوریه که همچنان با سرکوب خشونت‌بار حکومت بشار اسد روبروست اشاره‌ای نکرد.
حوادث سوریه از جمله مسائلی بود که در بیانیه پایانی اعضای مجلس خبرگان به آن اشاره شده بود اما به دلیل مخالفت‌هایی بعدا حذف شد. در بند ۱۲ نسخه نخست بیانیه آمده بود «مجلس خبرگان رهبرى، مداخلهى اجانب و بیگانگان، بخصوص در سوریه را محکوم کرده و به شهادت رساندن حق طلبانى که در حرکت مسالمتآمیز خود بیش از حق مسلّم خود چیزى نمىخواهند، زندانى کردن و شکنجهى آنها را خلاف شرع و بر خلاف موازین حقوقى شناخته شدهى بشرى مىداند.»
احمدی‌نژاد در نقش مدافع معترضان سوری؟
در بیانیه دهمین اجلاس خبرگان در کنار سوریه به اوضاع بحرین نیز اشاره شده بود. به گزارش خبرگزاری ایسنا صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه و یکی از اعضای مجلس خبرگان پس از قرائت بیانیه با این استدلال که "اتفاقات سوریه و بحرین با هم متفاوت هستند" خواستار حذف نام سوریه شد. در میان کشورهای منطقه سوریه بیشترین و نزدیک‌ترین روابط را با تهران دارد.
اعلب مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی هم‌صدا با بشار اسد جنبش اعتراضی در این کشور را توطئه بیگانگان عنوان می‌کنند. به رغم این، محمود احمدی‌نژاد در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی "آر تی پی" پرتغال، که تقریبا همزمان با حذف نام سوریه از بیانیه‌ی یاد شده انجام شد، از اسد خواسته به جای خشونت و سرکوب معترضان با آنها وارد گفت‌وگو شود. برخی از تحلیلگران معتقدند چنین اظهاراتی از سوی مقام‌های ایرانی که خود از روش‌های مشابهی برای سرکوب معترضان استفاده می‌کنند "عوام‌قریبانه" است و می‌تواند گواهی بر نگرانی حکومت از تاثیر این جنبش‌ها بر اوضاع ایران باشد.
BK/MM