عدم پذیرش زائران ایرانی برای حج تمتع امسال از سوی عربستان، کشمکش بر سر تعیین بهای نفت، تلاش برای دور کردن غرب و به خصوص آمریکا از ایران چند نمونه از اقداماتی است که ظرف چند ماه گذشته عربستان سعودی در قبال ایران انجام داده است.

علی صدرزاده کارشناس کشورهای عربی در گفت‌وگو با دویچه‌وله می‌گوید روابط ایران و عربستان هر روز بیشتر تنش‌آلود می‌شود.

او رفتار سعودی‌ها در قبال مسئله حج با ایران را بسیار تحقیرآمیز ارزیابی کرده و می‌گوید: «آنچه امسال عربستان با ایران انجام داد یک تحقیر بسیار بسیار بزرگی بود. به​حدی که حتی نماینده​های دولت ایران هم اعلام کردند که آنها چه طور ایرانی​ها را تحقیر کردند. از پذیرش هر گونه کارمند ایرانی خودداری کردند و حتی به ایرانی​ها گفتند آن چیزی که به​نام "بعثه امام" هست، یعنی دفتر آقای خامنه​ای در ریاض باید تعطیل بشود و قواعد و مقرراتی برای ایرانی​ها گذاشته بودند که در حقیقت تمام برنامه​ریزی​های ایران را برای انجام حج از بین ​برد.»

بیشتر بخوانید: عربستان در رقابت با ایران نفت خود را با تخفیف می‌فروشد

در زمینه اقتصادی نیز این کارشناس معتقد است "شمشیرهای اقتصادی مدتهاست که از رو بسته شده‌اند". آخرین اقدام عربستان در این زمینه این بود که اعلام کرد نفت خود را به مشتریان اروپایی با تخفیف ۲۵ سنت در هر بشکه عرضه می‌کند و این درست زمانی است که ایران صادرات نفت به اروپا را از سر گرفته است.

صدرزاده درباره این اقدام عربستان می‌گوید: «عربستان از دو سال قبل به این طرف قصد داشته که ورود مجدد ایران به بازار نفت را آن قدر مشکل کند که بهره​ای را که ایران امید داشته پس از پایان تحریم​ها ببرد، نتواند از فروش نفتش ببرد.»

او در این زمینه به نقش عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان اشاره کرده و می‌گوید: «عادل الجبیر وزیر امور خارجه جوان این کشور قصد دارد در درون خانواده عربستان جای خودش را برای پادشاهی آینده باز کند و بعد از پدرش نفر اول برای پادشاهی عربستان باشد. هم خودش و هم پدرش به مجردی که روی کار آمدند، از همان روز اول اعلام کردند که یک سیاست دیگر در قبال ایران در پیش خواهند گرفت. حمله​شان به یمن جزو همین سیاست بود، مسئله نفت نمونه دیگری بود و اینکه سعی می​کنند به هر قیمتی شده صدور نفت برای ایران خیلی سودمند نباشد. افزایش تنش​هایی که بین نیروهای ایران و نیروهای دیگر در عراق، سوریه و لبنان هست، نشان​دهنده این سیاست حاکمان جدید عربستان سعودی​ست.»

خشم عربستان از نزدیکی ایران به غرب

پس از توافق اتمی ایران با کشورهای پنج به علاوه یک و نزدیک شدن ایران به کشورهای غربی، تلاش‌های عربستان برای دور نگه‌داشتن ایران از غرب نیز بیشتر شد.

بیشتر بخوانید: جدال لفظی ایران و عربستان بر سر مسائل منطقه

علی صدرزاده تلاش عربستان برای نزدیکی به متحد اصلی ایران یعنی روسیه را هم در همین راستا ارزیابی کرده و می‌گوید: «عربستان سعودی حتی پای این رفته که رابطه​اش را با متحد ایران یعنی روسیه هم خوب بکند. الان آقای لاوروف در کنفرانسی با حضور وزاری امور خارجه کشورهای عربی شرکت کرده و با آقای الجبیر مشترکا اعلام کرد‌ه‌اند که قصد دارند در سطوح متفاوتی همکاری​های روسیه و کشورهای خلیج فارس را تقویت کنند. یعنی در حقیقت عربستان در پی این است که اگر بتواند، در رابطه ایران و روسیه هم اخلال ایجاد کند.»

چشم‌اندازی نه چندان روشن

علی صدرزاده معتقد است آینده روابط ایران و عربستان در صورت ادامه درگیری‌های منطقه‌ای و جنگ نیابتی این دو چندان روشن نخواهد بود. او می‌گوید: «متاسفانه چشم‌اندازی در این زمینه نمی​بینم. این هم تنها به علت مشکلاتی که بین ایران و عربستان سعودی وجود دارد نیست، بلکه به​خاطر جنگ​های قدرت و جنگ​های خونینی است که در سوریه و عراق و یمن جریان دارد و واقعا جنگ​های نیابتی بین عربستان سعودی و ایران است. الان مسئله​ای که در فلوجه دارد رخ می​دهد، می​بینید که رسانه‌های ارتباط جمعی عرب، نیروهای بسیجی عراقی را متهم می​کنند که تحت تسلط پاسداران ایرانی هستند. تا زمانی که این بحران​ها در کشورهای همسایه ایران و عربستان سعودی وجود دارد، متاسفانه امکان تشدید بحران بین ایران و عربستان هم هست.​»