مرکز بررسی جرایم سازمان یافته سایبری از اجرای پروژ‌ه‌ای به نام "عنکبوت ۲" در شبکه‌ اجتماعی اینستاگرام خبر داد.

مصطفی علیزاده، سخنگوی این مرکز یکشنبه شب (۲۶ اردیبهشت/ ۱۵ مه) در برنامه گفتگوی ویژه شبکه دو سیما گفت در پرونده "عنکبوت ۲" در مجموع ۱۷۰ نفر شناسایی شدند که به عنوان اداره کنندگان صفحات مختلف اجتماعی در حوزه مدلینگ، مزون،‌ آتلیه، عکاسی و طراحی فعالیت داشتند.

او مدعی شد که این افراد روی خانواده‌‌‌ها هدف‌گذاری کردند و به گفته او "ترویج سازمان یافته ابتذال" در دستور کار آنها بوده است. از این تعداد برای ۲۹ نفر پرونده قضایی تشکیل شده که ۸ نفر آنها بازداشت و سایر آنها احضار شده‌اند و "اماکن مرتبط با جرایم" آنها پلمپ شده است.

مرکز بررسی جرایم سازمان یافته اعلام کرده که ۲۰ درصد فضای اینستاگرام به "مدلینگ و ابتذال حرفه‌ای" اختصاص دارد.

در اطلاعیه این مرکز در مورد پروژه عنکبوت ۲ آمده است:«محصول فاز اول پروژه عظیم عنکبوت ۲، اشراف بر تمامی صفحات ایرانی شاخص در اینستاگرام بوده است.» در ادامه آمده است که این مرکز پس از رصد ۳۰۰ صفحه اینستاگرام یک "بانک اطلاعاتی دقیق" تشکیل داده است.

در این بانک "مختصات قابل رصد هر صفحه اینستاگرامی از جمله پست‌ها، دنبال کنندگان، دنبال شوندگان و لایک کنندگان و کامنت نویسان، آدرس سایر حساب‌های اینترنتی مانند فیس بوک، تایم لاین، تلگرام و کیک، ایمیل، شماره تلفن، نشانی و شماره حساب‌های بانکی مندرج در هر صفحه به صورت هوشمند جمع آوری شده‌است."

بیشتر بخوانید: مقام دولتی: شبکه‌‌های اجتماعی می‌توانند صداوسیما را بی‌اثر کنند

روشن نیست که این پروژه چه هزینه‌ای داشته است و جمع‌آوری اطلاعات شخصی کاربران با مجوز کدام نهاد صورت گرفته و در اختیار چه سازمان‌هایی قرار دارد.

مرکز بررسی جرائم سازمان یافته همچنین اعلام کرده که یک عملیات برون مرزی چند مرحله‌ای برای "اشراف و برخورد قاطع" با برخی از گردانندگان این صفحات در کشورهای "همسایه و غربی" داشته و افزوده که مستندات تصویری این عملیات متعاقباً منتشر خواهد شد.

مرکز بررسی جرائم سازمان یافته با انتشار بیانیه‌ای دلیل رسیدگی به این مسئله را" نگرانی فزاینده خانواده‌های ایرانی که منجر به وصول هزاران نامه و ایمیل به این مرکز شده" اعلام کرده است.

رصد اینستاگرام از دو سال پیش

"کنترل شبکه‌های اجتماعی با هدف برخورد با تحرکات سازمان یافته داخلی و بین المللی علیه نظام جمهوری اسلامی" از جمله آنچه "تهاجم فرهنگی" خوانده می‌شود، وظیفه مرکز بررسی جرائم سازمان یافته سایبری تعریف شده است.

این مرکز که وابسته به سپاه پاسداران است سال ۱۳۸۶ تأسیس شد.

مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته سایبری با دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای که سال ۱۳۸۸ تشکیل شده در اجرای پروژه "عنکبوت ۲" همکاری داشته است. دادسرای ویژه جرائم رایا‌نه‌ای نیز اعلام کرده که رصد شبکه اجتماعی اینستاگرام از دو سال پیش آغاز شده است.

بیشتر بخوانید: زنانی که در اینستاگرام لاغر می‌شوند

به گفته جواد بابایی، سرپرست دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای "راهبرد‌هایی که در این شبکه از سوی نظام استکباری برای تغییر سبک زندگی ایرانی اسلامی طراحی شده" موجب حساسیت به این شبکه اجتماعی و آغاز رصد آن شده است.

سخنگوی دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای تأکید کرده است: «انتشار و توزیع تصاویر مبتذل، مستهجن، ترغیب و تشویق افراد برای دستیابی به محتوای مستهجن و خلاف عفت و اخلاق عمومی در قانون مجازات اسلامی جرم است.»

نرم‌افزارهای شبکه‌های اجتماعی در ایران محبوبیت بسیاری دارند و کنترل متحوای آنها به چالشی جدی برای مقامات جمهوری اسلامی تبدیل شده است. دو شبکه اینستاگرام و فیس‌بوک زیر تیغ "فیلترینگ هوشمند" هستند.

با این حال عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران در مورد "افزایش چشمگیر توسعه و ترویج شبکه‌های مبتذل در فضای مجازی هشدار داده و آن را خطری جدی برای خانواد‌ه‌ها" خوانده است. او همزمان تأکید کرده است که بر "اینستاگرام و فیس‌بوک اشراف اطلاعاتی" وجود دارد.