عوارض خانهنشینی در دوران کرونا: شیوع نزدیکبینی در کودکان
۱۴۰۰ اردیبهشت ۳, جمعه
۲۳ آوریل روز جهانی عینک نامگذاری شده است، ابزاری که کرونا نیاز به آن را ظاهرا فزونتر کرده است. با کرونا ماندن در محیط محدود خانه و انجام امور مختلف به صورت آنلاین شدت یافته و به "نزدیکبینی قرنطینهای" منجر شده است.
تبلیغات
خارش چشم، سوزش، پریدن پلک، متحرک شدن کلمات روی صفحه نمایش کامپیوتر و... اینها نشانههایی از نزدیک بینی است که در دوران شیوع کرونا و خانهنشینی بیشتر هم شده است.
تعطیلی مراکز تفریحی و هنری، رستورانها و بارها، دورکاری، آموزش از راه دور، برگزاری جلسات از طریق اپلیکیشنهای زوم و تیمز و بعد از همه اینها بیرون نرفتن از خانه به دلیل قرنطینه و نشستن طولانی مدت پای تلویزیون عواملی هستند که نزدیک بینی در دوران کرونا را افزایش دادهاند.
روزنامه استاندارد اتریش به تحقیقی در چین و هلند استناد کرده است که بنا بر آن پیامدهای خانهنشینی در دوران کرونا بیش از همه کودکان را به عارضه نزدیک بینی مبتلا کرده است. برای این پدیده نامی هم در نظر گرفته شده: نزدیک بینی قرنطینه.
به عنوان مثال دادههایی از کشور چین نشان میدهند که نزدیک بینی به وضوح افزایش یافته است. ۱۲۰ هزار دانش آموز شش تا ۱۲ ساله دچار این عارضه شدهاند. مشکل نزدیک بینی در کودکان شش تا هشت ساله نیز سه برابر شده است. در چین نمره چشم سه دهم آغاز نزدیک بینی است.
تمرکز طولانی مدت بر روی اشیای نزدیک، میدان اندک دید و نور مصنوعی از عواملی هستند که میتوانند باعث بروز نزدیک بینی در سنین کودکی شوند. در مورد این گروه از کودکان باید دید که آیا استفاده از عینک برای مدت طولانی ضروری هست یا نه.
خطرات نزدیک بینی
یک اصل میگوید: یک بار نزدیک بین، همیشه نزدیک بین. این عارضه معمولا در سنین مدرسه آغاز میشود و با بالا رفتن سن میزان آن نیز افزایش مییابد. کره چشم در سنین بین شش تا ۱۰ سال به سرعت رشد میکند و این به معنای از دست دادن وضوح دید برای اشیای دور است.
به گفته متخصصان، نزدیک بینی شدید خطر جداشدگی شبکیه (پارگی شبکیه) و ایجاد لکههای شناور در اثر بالا رفتن فشار چشم و در نهایت نابینایی را افزایش میدهد.
استاندارد در ادامه گزارش خود میگوید که به خصوص در کشورهای صنعتی آمار نزدیک بینی به طور آشکاری در حال افزایش است. این موضوع به تغییر سبک زندگی نیز مربوط است. در کشورهای صنعتی زمان آزاد کمتری برای افراد وجود دارد و امکان دید وسیع و نگاه به فواصل دوردست کمتر است. افراد در چنین کشورهایی ساعات بیشتری را پای کامپیوتر، لپ تاپ، گوشیهای هوشمند و تلویزیون میگذرانند.
نزدیک بینی؛ یک مشکل جدی و نه لوکس
پیش بینی میشود که در اروپا تا سال ۲۰۵۰ حدود ۵۶ درصد مردم دچار نزدیک بینی باشند. به همین دلیل متخصصان در سراسر دنیا در تلاشند تا راه حلی برای این معضل پیدا کنند.
به عنوان مثال در اتریش از ابتدای ماه آوریل، عینکهایی به بازار آمدهاند که علاوه بر رفع مشکل نزدیک بینی جلوی افزایش آن را نیز میگیرند.
یک تحقیق آزمایشگاهی دوساله نشان داده که این عینکها میتوانند رشد نزدیک بینی در کودکان بین هشت تا ۱۳ ساله را تا ۶۰ درصد کاهش دهند.
یک متخصص میگوید وقتی میزان نزدیک بینی به ۶ دیوپتری برسد میتواند پیامدهایی مشکلآفرین در سنین بالا داشته باشد مثل پارگی شبکیه یا مشکل بینایی.
این متخصص میگوید به همین دلیل پیدا کردن راه حلی برای نزدیک بینی کودکان، مسئله مربوط به زیبایی نیست بلکه میتواند جلوی بروز مشکلات بسیار بیشتر و حادتری را بگیرد.
در حال حاضر تحقیقاتی نیز برای عینکهای مخصوص کامپیوتر در جریان است و انتظار میرود در سالهای آینده تحولی در این عینکها ایجاد شود.
پیشگیری از نزدیک بینی
به طور متوسط اکثر کودکان و نوجوانانی که دچار نزدیک بینی هستند در کشورهای آسیایی زندگی میکنند. در برخی کشورهای آسیایی ۹۵ درصد کودکان و نوجوانان دچار این عارضه هستند. در چین تخمین زده میشود که از هر پنج کودک چهار نفر دچار نزدیک بینی باشند.
در اروپا نیز حدود نیمی از جوانان نزدیک بین هستند. اما چگونه میتوان جلوی این آمار فزاینده را گرفت؟
برای پیشگیری از نزدیک بینی باید از سنین پایین کودکی روزانه حداقل دو ساعت را در فضای باز و زیر آسمان گذراند. نباید روزانه به مدت طولانی به اشیای نزدیک خیره شد؛ صرف نظر از اینکه این شیء تبلت باشد یا یک کتاب. مهم این است که فاصله مناسب با آن را حفظ کرد و به طور متناوب به دور نگریست.
آنچه که برای چشم ضروری است، بودن در نور طبیعی و فضای آزاد است چرا که نور روز جلوی بزرگتر شدن کره چشم را میگیرد.
یک تحقیق در کشورهای اسکاندیناوی نشان داده که در فصول تاریک سال نزدیک بینی افزایش پیدا میکند در حالی که در شش ماهه روشن، آمار نزدیک بینی در این کشورها ثابت است.
توصیه پزشکان برای کودکان زیر سه سال، استفاده هر چه کمتر از وسایل الکترونیکی است. برای کودکان تا شش سال تنها ۳۰ دقیقه در روز استفاده از این وسایل توصیه میشود.
و یک توصیه برای همه، حتی بزرگسالان: هرچه بیشتر چشمتان را از صفحه نمایش برداشته و به دوردست نگاه کنید، بیشتر در فضای باز بمانید. خوشبختانه این یکی، حتی در دوران تعطیلیهای فراگیر به دلیل کرونا ممکن است!
انسانها "نزدیکبین" شدهاند
بسیاری از دستاوردهای علمی باعث افزایش میانگین عمر انسان شدهاند، اما بعضیاز دستاوردها بر روی یک عضو بدن انسان تاثیر منفی داشتهاند: "چشم". تلویزیون، کامپیوتر و اسمارتفون انسانها را نزدیکبین کردهاند.
عکس: picture-alliance/dpa/McPHOTOs
بسیاری از دستاوردهای علمی در ۱۳۰ سال گذشته باعث افزایش میانگین عمر انسان شدهاند، اما بعضی از این دستاوردها بر روی یک عضو بدن انسان تاثیر منفی داشتهاند: "چشم". متخصصین و چشمپزشکان نسبت به تسونامی "نزدیکبینی" هشدار میدهند.
عکس: picture-alliance/dpa/McPHOTOs
بسیاری از انسانها در این دوران فقط به "نزدیک" نگاه میکنند. آنها صبح که از خواب برمیخیزند اول بر روی اسمارتفون ایمیل و یا اخبار را "چک" میکنند. در اتوبوس و قطارهای شهری باز هم نگاهشان به روزنامه، کتاب یا اسمارتفون خیره میشود.
عکس: Getty Images/C. Koall
در محیط کار نیز نگاه بسیاری از انسانها حداقل هشت ساعت در روز به مانیتور کامپیوتر دوخته میشود. بعد از کار نیز چند ساعتی دوباره چشمها به صفحه تلویزیون دوخته میشود.
عکس: Getty Images/AFP/P. Paranjpe
براساس آخرین اطلاعات مرکز چشم اپیدمیولوژی (همهگیر شناسی) اروپا در حال حاضر ۴۷ درصد جوانان ۲۵ تا ۲۹ ساله اروپایی دچار نزدیکبینی چشم هستند. این در حالی است که نزدیک بینیبین افراد ۵۵ تا ۵۹ ساله ۲۸ درصد و بین افراد ۶۵ تا ۶۹ ساله تقریبا ۱۶ درصد است.
عکس: Volker Lannert/Universität Bonn
گرچه هنوز آمار قابل اتکایی در مورد وضعیت بینایی کودکان و نوجوانان در آلمان و اروپا وجود ندارد، اما به باور متخصصان دانشگاه توبینگن با توجه به وضعیت کودکان در شرق آسیا، موج نزدیکبینی (Myopia) در اروپا هم در راه است.
عکس: picture-alliance/dpa/Bodo Marks
در تحقیقاتی که در کره جنوبی صورت گرفته ۹۶ درصد ۱۹ سالهها چشمان نزدیکبین با حداقل نیم دیوپتر (واحد اندازهگیری برای توان عدسی) دارند. از هر پنج نفر یک نفر دارای دیوپتر منهای شش بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/Yonhap
در چین ۹۰ درصد دانشجویان از عینک دوربین استفاده میکنند. در تایوان هم ۸۴ درصد کودکان نزدیکبین هستند.
عکس: picture-alliance/dpa/Lai Xinlin
متخصصان از سه دلیل برای نزدیکبینی چشمهای مردمان شرق آسیا یاد میکنند. ۱- کودکان خیلی زود وارد مدرسه میشوند و چشمان آنها مدت زمان زیادی در ساعات روشن صبح و عصر به نقطه نزدیک دوخته میشود. ۲- کودکان مدت زمان کمی را در بیرون از خانه میگذرانند و سوم اینکه کودکان در کشورهای شرق آسیا خیلی زودتر به استفاده از ابزار الکترونیکی همچون "کنسول بازی" و اسمارتفون رویمیآورند.
عکس: picture-alliance/dpa/Zhou Chao
رشد چشم انسان مدت کوتاهی پس از تولد آغاز میشود. اگر رشد چشم به حالت طبیعی متوقف نشود و ادامه پیدا کند، طول چشم از حالت کروی خارج و به شکل بیضی (تصویر بالا) در میآید. در این حالت به علت زیاد بودن تحدب قرنیه چشم، نطقه کانونی عدسی روی شبکیه قرار نمیگیرد.
تعداد افرادی که به هنگام تولد و با اشکالات ژنتیکی با چشم نزدیکبین به دنیا میآیند بسیار کم است. نزدیکبین شدن چشم رابطه مستقیم با میزان ساعاتی دارد که انسان در هوای آزاد بسر میبرد. تحقیقات نشان میدهند که نور روشن در مدت ساعات روز تاثیر مستقیمی بر روند محدب شدن قرنیه چشم دارد. دانشمندان احتمال میدهند که ماده "دوپامین" در این روند تاثیرگذار است.
عکس: Fotolia/eyetronic
آزمایشها و تحقیقاتی که در چین صورت گرفته نشان میدهند: "کودکانی که برای مدت یک ساعت در روز به بیرون از فضای خانه فرستاده شدهاند، نور تاثیر مستقیمی بر روی کاهش میزان رشد چشمشان گذاشته است. این تاثیر در میان کودکانی که در طول روز در معرض روشنایی مستقیم نور در فضای بیرون از خانه قرار نداشتهاند، دیده نمیشد.
عکس: picture-alliance/dpa
عدم توقف رشد چشم بر اثر عدم استفاده از نور روز در میان کودکان بخصوص در کلانشهرها بیشتر دیده میشود. بنابر دلایل بسیاری، والدین اجازه خروج کودکان از منازل را نمیدهند و آنها پس از پایان مدرسه، بیشتر ساعات روز را در خانه میگذرانند. برای نمونه در سنگاپور کودکان بطور متوسط کمتر از سه ساعت در هفته در بیرون از خانه بسر میبرند.
عکس: picture-alliance/blickwinkel
جالب اینکه طبق اطلاعات منتشر شده توسط انستیوی گوتنبرگ آلمان میزان نزدیکبینی چشم رابطه مستقیم با میزان تحصیلات افراد نیز دارد. ۳۵ درصد دیپلمهها در آلمان دارای چشم نزدیکبین هستند و این عارضه در بین افراد با تحصیلات دانشگاهی به ۵۳ درصد میرسد.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Woitas
تا پیش از تحقیقات انستیتو گوتنبرگ متخصصان بر این باور بودند که رشد و تناسب بینایی چشم با نوع کار در سن ۱۸ تا ۲۰ سالگی تکمیل میشود، این درحالی است که تاثیر میزان تحصیلات بر روی نزدیکبینی چشمها حتی از میزان فاکتورهای تاثیرگذار ژنتیک هم بیشتر است.
عکس: Colourbox
تحقیقات نشان میدهند نگاه کردن دائمی و ممتد به فاصله نزدیک باعث میشود، چشم خود را به این نوع نگاه کردن با کاهش مصرف انرژی در ماهیچهها تطبیق دهد. پزشکان برای مقابله با نزدیکبینی، استفاده از هوای آزاد و نور روز و همچین تناوب در نگاه به نزدیک و دور را توصیه میکنند.