تصور کنید، جلوی پله‌هایی که شما را به سمت مترو هدایت می‌کند ایستاده‌اید که ناگهان یک هشدار روی شیشه‌ی عینکتان نقش می‌بندد: «خط شش امروز به دلیل تعمیر ریل‌ها حرکت نمی‌کند.» با یک کلیک بر روی یک تکمه یک برنامه مقابل چشم شما باز می‌شود که مسیر حرکتی را که پیاده طی کرده‌اید با رنگ قرمز مشخص کرده‌است بعلاوه‌ی این تذکر که « لطفا به سمت چپ بروید، به سوی خیابان X برای سوار شدن به خط Y».

اگر امکانی باشد که وقتی به اطراف خود نگاه می‌کنید، اطلاعات را روی تصاویری که در حال مشاهد‌ه‌ی آن هستید ببینید، دیگر مجبور نیستند برای باخبر شدن از تغییر برنامه‌ی قطار یا گرفتن اطلاعاتی درباره‌ی ساختمان تاریخی که مقابل آن ایستاده‌اید، دقیقه‌ها به گوشی هوشمند خود زل بزنید. عینک ویژه‌ای این اطلاعات را به فرمت‌های گوناگون مستقیما جلوی چشم شما نمایش می‌دهد. موضوعی برای فیلم‌های علمی- تخیلی؟ گوگل می‌خواهد با ساخت عینک ویژه‌ای این رویا را به واقعیت بدل کند و اعلام کرده است که این عینک سایبری را اواخر سال جاری با قیمت گوشی‌های هوشمند روانه‌ی بازار می‌کند.

طراحی و ساخت این عینک نتیجه‌ی تحقیقات و کار سری گروهی از متخصصان گوگل است. به اهمیت این عینک سایبری می‌توان از ترکیب گروه طراحان و سازندگان آن پی برد. استیو لی از بنیانگذاران و طراحان سرویس Latitude و مسوول پروژه‌های مکان‌یابی گوگل، سباستین تران که با دست داشتن در ساخت اتومبیل‌های بی‌سرنشین برای خود شهرتی به هم زده است و بالاخره بابک امیر پرویز از دانشگاه واشنگتن که به خاطر تحقیقاتش بر روی "لنزهای چشمی" برای دسترسی به "واقعیت افزوده" مشهور است، با این پروژه همکاری کرده‌اند.

"واقعیت افزوده" یا Augmented Reality

اما ساخت عینکی سایبری که داده‌های خود را از اینترنت فرامی‌خواند و آنها را مستقیما پیش چشم ما روی شیشه‌ی عینکمان نمایش می‌دهد، یکی از جنبه‌های ویژه‌ی جنجال برانگیزترین موضوع روز دنیای فناوری یعنی "واقعیت افزوده" یا Augmented Reality است که از مدت‌ها پیش آغاز شده است. پروژه‌ی "لنز چشمی" که بابک امیر پرویز آن را هدایت می‌کند یکی از نمونه‌های تلاش پژوهشگران برای دست‌یابی به "واقعیت افزوده" است.

پروژه‌ی "لنز چشمی" به دنبال ارتباط بین داده‌های دیداری محیط اطراف ماست که از طریق حسگرهای یک لنز چشمی دریافت می‌شوند و با جستجوی اطلاعات متناسب ذخیره شده، در کلاودهای گوناگون با آنها پیوند می‌خورند و سپس به گیرنده‌ی لنز چشمی‌ای که قادر به پخش یا در حقیقت نمایش تصویر "نتیجه‌ی این جستجو و پیوند" است، منتقل می‌شوند.

نمونه‌ی دیگر مشاهده‌ی همزمان اطلاعات متناسب با محیط، گوشی‌های هوشمندی هستند که با حسگرهای خود قادرند مکانی که در آن حضور داریم، جهت حرکت ما و پروفایل مسیر ما را "بفهمند".

مدت‌هاست که برنامه‌هایی برای گوشی‌های هوشمند روانه بازار شده که به تصاویر زنده‌ای که توسط دوربین دستگاه گرفته می‌شوند، "اطلاعات همزمان ِ افزوده" ای می‌دهند که در نتیجه‌ی جستجو و پیوند با داده‌های دیگر در اینترنت است. برای مثال اگر کاربر مقابل یک اثر باستانی ایستاده باشد و از آن عکس بگیرد، گوشی هوشمند او نام و اطلاعاتی در مورد این اثر به عکس می‌افزاید.

یا در برخی از خودروهای جدید بر روی شیشه‌ی جلو، اطلاعاتی نقش می‌بندند که در حقیقت از سیستم مسیریاب می‌آیند مثل فلشی که جهت حرکت را نشان می‌دهد یا اخطارهایی در مورد محدودیت سرعت.

به این اطلاعات باید داده‌هایی را افزود که کاربران اینترنت از خود و درباره‌ی خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند. فیس بوک شبکه اجتماعی آنلاینی است که بیش از ۸۵۰ میلیون کاربر دارد. رقیب فیس بوک یعنی گوگل هم چندی پیش اعلام کرد که گوگل پلاس این کنسرن ۱۰۰ میلیون عضو دارد. آنچه که مشخص است این است که از طریق پیوند داده‌ها و تکنیک‌های گوناگون، محصول تازه‌ای خلق خواهد شد.

کنسرن‌هایی مانند گوگل و فیس‌بوک علاقه‌ی زیادی به پیوند ارتباطات و تکنیک‌ها و محصولات نوین برآمده از دل این پیوند دارند. کنسرن‌هایی که اکسیر زندگی‌شان داده‌های کاربران است. دسترسی به این همه داده درباره‌ی تک تک کاربران تاکنون به این کنسرن‌ها امکان تبلیغات هدفمند را داده است. بهایی که کاربران برای تکنیک‌ها و محصولات تازه‌این کنسرن‌ها می‌پردازند، داده‌ها، اطلاعات شخصی و ردپایی است که کاربران از خود در شبکه بر جای می‌گذراند.

YK/BM