حضور محمد جواد محمدی‌زاده، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، روز یکشنبه (۵ اوت / ۱۵ مرداد) در مجلس اعتراض‌های نمایندگان شهر‌های مختلف را در مورد معضل ریز‌گردها به همراه داشت. نماینده آبادان با اشاره به مهاجرت مردم مناطق مرزی به شهرهای دیگر به دلیل بروز پدیده گرد و غبار‌، آسیب‌های ناشی از این پدیده را در ۱۰ سال اخیر "بیش از جنگ ایران و عراق" توصیف کرد.

نماینده اهواز با اشاره به بررسی‌های انجام شده، بیشترین غلظت گرد و غبار در کل کشور را مربوط به بوشهر با حدود ۹۰۹ میکروگرم، نزدیک به هزار برابر استاندارد جهانی، اعلام کرد که علاوه بر لغو سفرهای هوایی، عدم سرمایه‌گذاری و کاهش اشتغال، افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی، تنفسی و آلرژیک را در میان ساکنان استان‌های غربی موجب شده است.

به گفته‌ی این نماینده، وجود ریزگردها در ‌آسمان ایران سالانه ۱۹ هزار بیمار را به مجموع بیماران کشور اضافه می‌کند که در این میان استان خوزستان با شمار ۵ هزار بیمار بیشترین سهم را دارد.

وی با انتقاد از عملکرد نامناسب برای حل این بحران گفت: «۱۰ سال است که از سال ۱۳۸۰ مهمان ناخوانده‌ای در برخی از مناطق ما میزبان شده و ما جز مصاحبه، حرف و گزارش هیچ کاری نکرده‌ایم. یک کار خیلی بزرگ انجام داده‌ایم و آن این بود که نام گرد و غبار را به ریزگرد تبدیل کردیم.»

نماینده اهواز در مجلس "تأمین اعتبار برای خرید دستگاه‌های تسویه خانگی و بیمارستان‌ها و نیز تخصیص اعتبار و در نظر گرفتن امتیازات شغلی ویژه، افزایش سهمیه سوخت و توزیع شیر رایگان" را از جمله راهکارهای پیشنهادی برای حل معضل ریزگرد‌ها عنوان کرد.

"کشورهای همسایه، عامل اصلی ایجاد وضعیت فعلی"

در حالی که به باور کارشناسان، تخریب جنگل‌ها، آلوده‌سازی تالاب‌ها و نیز انتقال بی‌رویه آب از سرچشمه‌های کارون و کرخه و نیز خشک شدن دریاچه ارومیه از عوامل مهم به وجود آمدن پدیده ریزگرد‌ها به شمار می‌روند، با این حال مقام‌های مسئول منشأ این وضعیت را به کشورهای همسایه ایران نسبت می‌دهند.

رئیس سازمان محیط زیست در جلسه علنی مجلس تنها ۱۰ درصد از مشکل ریزگردها را مربوط به اوضاع زیست‌محیطی داخلی کشور و مابقی آن را منتسب به کشورهای دیگر دانست و کارنامه ایران را در مقابله با بیابان‌زدایی "درخشان" توصیف کرد. به گفته‌ی وی، طرح‌هایی برای مقابله با این پدیده در داخل طراحی شده، اما ۶ میلیون هکتار از اراضی همچنان بدون تدبیر باقی مانده‌اند.

محمد جواد محمدی‌زاده کنترل دقیق ریزگردها در ایران را مستلزم ورود به کشورهای همسایه از جمله عربستان، سوریه و اردن دانست که به گفته‌ی وی، در شرایط کنونی و با توجه به مشکلات داخلی، این معضل در دستور کاری این کشورها قرار ندارد.

در همین راستا علی لاریجانی، رئیس مجلس، بیشترین حجم وارده گرد و غبار به ایران (۷۰ درصد) را از سوی کشور عراق خواند و خواستار همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک با این کشور شد.

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در پاسخ به این درخواست اظهار داشت که ریاست گروه مبارزه با ریزگرد در عراق از دو ماه پیش به نوری مالکی، نخست‌وزیر عراق، محول شده است. او تصریح کرد: «وزارت کشاورزی عراق به دلیل اینکه از احزاب مخالف است کارشکنی می‌کرد، ولی نوری مالکی دستور همکاری صادر کرده است و در شرایط حاضر کار در حدود ۵۰۰ هکتار آغاز شده است.‌»

آلودگی هوا در خوزستان

در همین حال میزان آلودگی هوا در روز یکشنبه (۱۵ مرداد) در خوزستان ۲۳ برابر حد مجاز شناخته شد. به گزارش خبرگزاری مهر، تا ساعت ۸ صبح این روز غلظت هوا در شهر آبادان یک هزار و ۶۳۹ و در شهر اهواز سه هزار و ۴۷۱ میکروگرم بر متر مکعب اعلام شده است. بر اساس استاندارهای جهانی حداکثر میزان مجاز غلظت گرد و غبار ۱۵۰ میکروگرم است.

ریزگرد پدیده‌ای است که از ترکیب گرد و غبار با آلاینده‌های شهری به وجود می‌آید. ریزگردها برای سلامتی انسان خطرناک تشخیص داده شده‌اند و می‌توانند باعث بروز انواع بیماری‌ها، از جمله بیماری‌های تنفسی و نیز مرگ زودرس شهروندان مناطق آلوده شوند.

به تازگی سازمان بهداشت جهانی در طبقه‌بندی جدید خود بر اساس ذرات آلوده در فضا، شهر اهواز را به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی کرد. بیابان‌زدایی از طریق کاشت درختان و درختچه‌های سازگار با محیط از جمله اقداماتی است که می‌تواند از برخاستن گرد و غبار و انتشار آن در هوا جلوگیری کند.