فراخواندن ایران به همکاری همه‌جانبه با بازرسان آژانس
۱۳۹۰ دی ۲۹, پنجشنبه
از زمان انتشار تازه‌ترین گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی در ماه نوامبر ۲۰۱۱ روابط این نهاد با تهران پرتنش شده است. به رغم این، قرار است بازرسان آژانس در سه روز پایانی ماه ژانویه (۹ تا ۱۱ بهمن) به ایران سفر کنند. یوکیا آمانو می‌گوید موفقیت بازرسان آژانس در این ماموریت به میزان آمادگی جمهوری اسلامی در همکاری با آنها بستگی دارد.
گزارشی با پیامدهای ناگوار
نسخه‌ی آلمانی نشریه "فایننشال تایمز" در شماره روز پنج‌شنبه‌ی خود (۲۹ دی / ۱۹ ژانویه) از قول آمانو نوشت، ما خواهان بررسی تمام فعالیت‌های هسته‌ایی هستیم که می‌توانند ابعادی نظامی داشته باشند. او از حکومت جمهوری اسلامی می‌خواهد امکان بازدید از تمام تاسیسات هسته‌ای را برای بازرسان فراهم کند و اسناد لازم را در اختیار آنها بگذارد.
در گزارش ماه نوامبر آژانس ابراز نگرانی شده که برخی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران اهداف نظامی داشته باشند. جمهوری اسلامی این اتهام را رد می‌کند و گزارش آمانو را متاثر از تبلیغات و ادعاهای ایالات متحده می‌خواند. این گزارش نگرانی در مورد برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی را افزایش داد و به تشدید تحریم کشورهای غربی علیه تهران انجامید. در پی تحریم بانک مرکزی ایران توسط آمریکا، اتحادیه اروپا نیز تحریم خرید نفت از این کشور را در دست بررسی دارد.
آمانو: وظیفه من هشدار دادن است
مدیرکل آژانس می‌گوید به رغم بالا گرفتن تنش‌ها پس از انتشار گزارش یاد شده، او از صراحتی که در آن به کار برده پشیمان نیست. به نوشته‌ی "فایننشال تایمز" آمانو تاکید کرد این وظیفه‌ی من است که به جهانیان هشدار بدهم و همین کار را نیز انجام دادم. یوکیا آمانو از سوی تهران متهم می‌شود که گزارش خود را با اتکا به اسناد سازمان‌های اطلاعاتی غربی تنظیم کرده که برای پیشبرد مقاصد سیاسی تهیه شده‌اند.
یوکیا آمانو ادعای ایران را رد می‌کند و می‌گوید ما تنها به منابع اطلاعاتی تکیه نمی‌کنیم و هر مسئله‌ای را بارها راستی‌آزمایی می‌کنیم. او می‌افزاید ما با صرف هزاران ساعت وقت تمام اطلاعات جمع‌آوری شده از منابع علنی، بازرسی‌های ماموران آژانس و گزارش سازمان‌های اطلاعاتی را با هم مقایسه می‌کنیم. آمانو خاطر نشان می‌کند، در تنظیم گزارش نهایی تنها از اطلاعاتی استفاده می‌شود که درستی آن با سنجش منابع مختلف تایید شده باشد.
تصویر نگران‌کننده برنامه‌ی اتمی ایران
انتشار گزارش تازه‌ی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای جمهوری اسلامی با واکنش تند و منفی فراوانی در ایران روبرو شد. علی لاریجانی، رئیس مجلس، می‌گوید با این گزارش «چیزی سرهم کرده‌اند که هدفی جز تبلیغ علیه ایران ندارد». صادق لاریجانی، رئیس قوه‌ی قضاییه، نیز گزارش آژانس را حاصل فشارهای آمریکا و اروپا دانست و گفت: «انسان متأسف می‌شود از نحوه تأثیرپذیری نهادهای بین‌المللی.»
یوکیا آمانو با رد اتهام‌های مقام‌های ایرانی گفته است از مجموعه‌ی اطلاعات موجود تصویری از برنامه‌های هسته‌ای ایران به دست آورده که او را وامی‌دارد زنگ خطر را برای جامعه جهانی به صدا درآورد. او می‌گوید این تصویر کامل نیست و تهران از همکاری برای تکمیل آن خودداری می‌کند. مدیرکل آژانس در عین حال به نشریه "فایننشال تایمز" گفت، آنچه ما تا کنون می‌دانیم احتمال تلاش ایران برای ساخت سلاح اتمی را تایید می‌کند.
اتهام جاسوسی به بازرسان آژانس
خبر سفر قریب‌الوقوع بازرسان آژانس به ایران در حالی منتشر شد که شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی برخی از آنها را به همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل متهم کرده‌اند. در پی ترور مصطفی احمدی روشن، معاون بازرگانی تأسیسات هسته‌ای نطنز، محمد کرمی‌راد، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، به خبرگزاری مهر گفت: «به نظر می‌رسد این سلسله اقدامات و ترور دانشمندان و مدیران هسته‌ای ایران با برنامه‌ریزی خاص توسط گروهک‌های تروریستی سازماندهی شده و این بار نیز دست جنایت از آستین متهم ردیف اول این جنایت‌ها یعنی اسرائیل و آمریکا بیرون آمده است.»
خبرگزاری مهر ۲۲ دی از قول کرمی‌راد نوشت، وقتی بازرسان آژانس به ایران می آیند در میانشان جاسوسان اسرائیلی هم وجود دارد، و «از طریق این جاسوسان اسامی دانشمندان و مدیران هسته‌ای در اختیار گروهک‌های تروریستی قرار گرفته». در جریان ترور چند همکار دیگر برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی نیز اتهام‌های مشابهی به برخی از بازرسان آژانس وارد شده است.
رد اتهام لو دادن "دانشمندان هسته‌ای"
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اتهام لو رفتن اسامی افراد مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران توسط این نهاد را به شدت تکذیب کرده است. او در اشاره به مورد مشخص اخیر تصریح کرد ما نام احمدی‌روشن را منتشر نکردیم و «من اصلا او را نمی‌شناختم». احمدی‌روشن چهارشنبه هفته‌ی گذشته بر اثر انفجار یک بمب مغناطیسی که به خودروی حامل او وصل شده بود کشته شد.
در گزارش ماه نوامبر آژانس به وجود اسنادی اشاره شده که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی دست‌کم تا سال ۲۰۱۰ میلادی بر روی ساخت بمب اتمی کار می‌کرده است. این کشور متهم است برخی از فعالیت‌های خود را مخفی می‌کند و اسناد مورد درخواست آژانس را در اختیار بازرسان نمی‌گذارد. آژانس می‌گوید بدون همکاری‌های لازم از سوی تهران قادر نخواهد بود ادعاهای ایران در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌های هسته‌ای را تایید کند.
BK/KG