مصاحبه با اکبر گنجی، یکی از مبتکران و امضاءکنندگان این نامه:

دویچه‌وله: ابتکار تهیه این نامه و ارسال آن به خانم ناوانتم پیلی چگونه شکل گرفت؟

اکبر گنجی: پس از موفقیت برنامه‌جمعی اعتصاب غذا مقابل سازمان ملل، دوستان قرار گذاشتند فعالیت‌های جمعی دیگری در این راستا داشته باشیم تا همه ایرانیان بتوانند با تنوع و تکثر برای رعایت حقوق بشر در ایران تلاش کنند. این رژیم به صورت سازمان‌یافته و برنامه ریزی شده، گروه‌های اجتماعی را سرکوب می‌کند و طبق اساسنامه دیوان کیفری لاهه، سرکوب‌هایی از این دست، جنایت علیه بشریت به شمار می‌رود. متنی تهیه شد و به امضای ۶۱ نفر از دوستان رسید. امضاکنندگان طیف متنوعی از تفکر و گرایش‌های مختلف هستد. هر کس هم دوست دارد می‌تواند امضای خود را به این متن اضافه کند.

اتفاقا می‌خواستم بپرسم چرا تنها ۶۱ امضاء پای نامه است. به این ترتیب تعداد امضاها بیشتر خواهد شد؟

بله، خواست ما هم اینست که ایرانیان هرچه بیشتری آن را امضاء کنند. تحویل این نامه به سازمان ملل، فرآیندی کوتاه مدت ندارد. همه امضاها بر اساس الفبا تنظیم می‌شود، نه بر اساس تقدم و تاخر. همه آزاد هستند که آن را امضا کنند و گزینشی برای افراد از نظر طرز فکر وجود ندارد.

در نامه خواسته شده که آقای احمدی‌نژاد را در ماه سپتامبر به سازمان ملل راه ندهند. فکر می‌کنید تا ماه سپتامبر، روند حقوقی و عرفی برای گشوده شدن پرونده‌ای علیه دولت ایران یا شخص اقای احمدی‌نژاد طی شود؟

طبعا فرآیند حقوقی اجرای این خواست طولانی خواهد بود اما این باعث نمی‌شود که ما هدف خود را فراموش کنیم. پرونده ترور حریری در لبنان، چند سال است بالا پایین می‌شود، اما اصل موضوع، مجازات کسانی است که آمر و مجری این ترور بوده‌اند. یکی از اهداف نوشتن این نامه، نشان دادن حساسیت‌های روشنفکران ایرانی و همراه کردن افکار عمومی با این نگاه است.

از نظر بین‌المللی و حقوقی، محکوم کردن فرد یا دولتی به "جنایت علیه بشریت"، نیاز به شواهد معینی دارد. امضا کنندگان نامه چه کارزاری برای روشنگری در این زمینه به راه خواهند انداخت، چه تقسیم کاری بین خود خواهند کرد؟

کار حقوقی کار وکلاست و کار امضا کنندگان نیست. هر چند برخی امضا کنندگان در این مورد تخصص دارند. در آینده، وکلای کارشناس متن حقوقی و شواهد و مدارک را تهیه خواهند کرد. این پروژه فقط به موضوع حقوقی محدود نخواهد شد و برای اینکه این موضوع به قلمرو عمومی کشیده شود، اجتماعاتی سازماندهی خواهند شد، حرکت‌های اعتراضی جمعی خواهیم داشت که به مرور اعلام می‌کنیم.

وقتی منافع سیاسی و اقتصادی بسیاری کشورها ایجاب می‌کند که کاری به دولت ایران نداشته باشند، چه چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای این فعالیت‌ها می‌توان متصور شد؟

ما در دنیای تراژیکی زندگی می‌کنیم که عدالت در آن به خصوص در روابط بین‌الملل وضع نامناسبی دارد. اما این‌که عدالت به امری واقعی در روابط بین‌المللی تبدیل نشده، باعث نمی‌شود ما خواست عدالت را کنار بگداریم. انسان‌ها رفته رفته به آرمان‌های خود نزدیک می‌شوند و این مبارزه همچنان باید ادامه یابد تا دولت‌ها تنها به منافع دولتی و نظامی و منطقه‌ای خود فکر نکنند. به حقوق انسان‌ها فکر کنند و به این نتیجه برسند که این بر هر موضوع دیگری اولویت دارد.
مهیندخت مصباح
تحریریه: عباس کوشک جلالی