"ایران در رابطه با سقوط هواپیمای اوکراین با عدالت رفتار کند"
۱۳۹۹ دی ۱۹, جمعه
پنج کشوری که شهروندان آنها در سقوط هواپیمای اوکراینی جان باخته‌اند از جمهوری اسلامی خواستند که درباره علل و عوامل پیش آمدن فاجعه گزارش کاملی ارائه دهد و در جبران آسیبی که به افراد و کشورها وارد آمده با عدالت رفتار کند.
عکس: Sputnik/dpa/picture alliance
تبلیغات
اعلامیه مشترک پنج کشور روز جمعه هشتم ژانویه (برابر ۱۹ دی‌ماه) به مناسبت سالگرد حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران، منتشر شده است.
کشورهای افغانستان، کانادا، بریتانیا، سوئد و اوکراین از ایران خواسته‌اند که در رسیدگی به فاجعه "و جبران ضربه‌ای که به قربانیان و کشورهای زیان‌دیده وارد آمده" است، با عدالت برخورد کند.
در اعلامیه‌ای ضمیمه نیز کشورهای فرنسه، کانادا، بریتانیا، اوکراین و سوئد از جمهوری اسلامی خواسته‌اند گزارش کاملی "از رویداد و تصمیم‌هایی که به فاجعه منجر شده است" ارائه دهد.
پیش از این سوئد گفته بود که ایران با پرداخت غرامت به بازماندگان این فاجعه موافقت کرده است.
بر عرشه هواپیمایی که سرنگون شد، ۵۷ نفر کانادایی، ۱۱ نفر اوکراینی، ۱۷ نفر سوئدی، ۴ افغانستانی و ۴ بریتانیایی حضور داشتند.
رئیس جمهور ایران در نشست چهارشنبه ۱۷ دی‌ماه هیئت دولت سرنگونی هواپیمای پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراین را "تاسف‌انگیز" خواند و گفت: «از همان وقت به مسئولان گفتیم هر چه هست به مردم اعلام کنید؛ همان روز هم گفتیم مسببین این حادثه باید در یک دادگاه عادلانه محاکمه شوند».
۱۸ دی‌ماه سال گذشته یک هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال اندکی پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف دو موشک سامانه دفاعی نیروی هوافضای سپاه پاسداران قرار گرفت و سرنگون شد. در این حادثه تمام ۱۷۶ سرنشین هواپیما جان خود را از دست دادند.
مسئولان جمهوری اسلامی با وجود شواهد و گزارش‌هایی که اصابت موشک‌های پدافند هوایی سپاه پاسداران به این هواپیما را علت سقوط آن عنوان می‌کردند تا سه روز گزارش‌ها را به شدت تکذیب می‌کردند و به ارائه اطلاعات خلاف واقع می‌پرداختند.
سرانجام امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه، در گفت‌وگویی تلویزیونی مسئولیت فاجعه را بر عهده گرفت و گفت مامور سامانه پدافند هوایی سپاه، هواپیمای مسافربری اوکراینی را "اشتباها موشک کروز تشخیص داده" و به سمت آن شلیک کرده است.
یکی از انتقادهایی که بازماندگان قربانیان و مسئولان ارشد اوکراین و کانادا بارها در یک سال گذشته تکرار کرده‌اند خودداری جمهوری اسلامی از ارائه یک گزارش شفاف و کامل درباره این حادثه و سکوت درباره عاملان و مسئولان اصلی شلیک موشک به هواپیمای مسافری بوده است.
به اشتباه یا به عمد؟ تاریخچه‌ای از هواپیماهای مسافربری سرنگون‌شده
سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با شلیک موشک توسط پدافند سپاه ۱۷۶ قربانی گرفت. این نخستین بار نیست که هواپیماهای مسافربری هدف نیروهای نظامی یا شورشی قرار می‌گیرند.
عکس: picture-alliance/dpa
ژوئیه سال ۲۰۱۴
بوئینگ ۷۷۷ خطوط هوایی مالزی ، در حالی که از آمستردام راهی کوالالامپور بود، در جنوب شرق اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفت. تمامی ۲۸۹ سرنشین پرواز MH17 کشته شدند. تحقیقات بین‌المللی می‌گویند، موشک شلیک شده به هواپیما روسی بوده است. دادگاه رسیدگی به این پرونده از ماه مارس ۲۰۲۰ در هلند جریان خواهد یافت. اوکراین می‌گوید هواپیما هدف موشک جدایی‌طلبان قرار گرفته است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/P. Dejong
اکتبر سال ۲۰۰۱
با اصابت موشک، یک توپولوف ۱۵۴ در ارتفاع ۱۱ کیلومتری دریای سیاه در حالی که ارتش اوکراین در شبه جزیره کریمه مشغول تمرین نظامی بود، منفجر شد. تمامی ۷۸ سرنشین هواپیما کشته شدند.
عکس: picture alliance/dpa/A. Lebedev
اکتبر ۱۹۹۸
شورشیان توتسی یک بوئینگ ۷۲۷ خطوط هوایی "کنگو ایرویز" را بر فراز جمهوری دموکراتیک کنگو سرنگون کردند. ۴۱ سرنشین هواپیما جان باختند. (تصویر شورشیان توتسی را نشان می‌دهد)
عکس: Getty Images/U. Sinai
سپتامبر ۱۹۹۳
یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی گرجستان در نزدیکی باند فرودگاه مورد اصابت یک موشک قرار گرفت که از داخل اراضی جمهوری آبخازیا که درآن زمان بر سر مالکیت آن درگیری وجود داشت، شلیک شده بود. تنها ۲۴ تن از ۱۳۲ سرنشین هواپیما زنده ماندند. یک روز پیش از این حادثه، شورشیان یک هواپیمای دیگر را بر فراز دریای سیاه سرنگون کرده بودند: با ۲۷ کشته. (تصویر هواپیمایی از خطوط هوایی گرجستان را نشان می‌دهد)
عکس: Getty Images/AFP/V. Shlamov
ژوئیه ۱۹۸۸ (۱۲ تیر ۱۳۶۷)
پرواز مسافربری ۶۵۵ ایران‌ایر از تهران به مقصد دبی، بر فراز خلیج فارس، با شلیک موشک توسط ناو جنگی یو‌اس‌اس وینسنس آمریکا، بر فراز خلیج فارس سرنگون شد. تمامی ۲۹۰ سرنشین هواپیما جان باختند. آمریکا اعلام کرد که این ناو هواپیمای مسافربری ایران را هواپیمای جنگی تشخیص داده و به اشتباه آن را سرنگون کرده است. (تصویر از سی‌ان‌ان در فرودگاه دبی/ کودکی که بستگان خود را در این پرواز از دست داد)
عکس: picture alliance/AP Images/CNN
سپتامبر ۱۹۸۳
یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ کره جنوبی به دلیل آنچه نیروی هوایی شوروی سابق در آن زمان آنرا تجاوز به حریم هوایی خود خواند، توسط یک جت جنگنده بر فراز دریای ژاپن سرنگون شد. تمامی ۲۶۹ سرنشین هواپیما جان باختند.
عکس: picture-alliance/dpa
ژوئن ۱۹۸۰
یک هواپیمای مک دانل داگلاس دی سی – ۹ متعلق به ایتالیا در شمال سیسیل در دریا سرنگون شد. همه ۸۱ سرنشین هواپیما جان باختند. در آن زمان در منطقه رزمایشی توسط ناتو در حال انجام بود. مقامات ایتالیایی در ابتدا از یک سانحه سخن گفتند. اما بعدا در جنوب ایتالیا لاشه هواپیمای شکاری لیبی پیدا شد. احتمال می‌رود این هواپیما در حین تن‌به‌تن هوایی میان فرانسه، لیبی و جت‌های آمریکایی، هدف موشک قرار گرفته باشد.
