ناآرامی‌های شمال آفریقا تاثیری غیرمستقیم بر اروپا دارد. در روزهای اخیر هزاران نفر از راه دریایی وارد ایتالیا شده‌اند. مقامات مسئول انتظار دارند که عده زیاد دیگری به آنان بپیوندند. نگهبانان ساحلی در جزیره لامپدوسا مدام فراریان جدیدی را از قایق‌هایشان پیاده می‌کنند.

شمار فراریان چند روز اخیر دست‌کم ۳ هزار نفر بوده است. بیشتر آنان مردان زیر ۳۰ سال هستند. تنها در روز شنبه (۱۲ فوریه / ۲۳ بهمن) بیش از ۳۰۰ نفر تونسی وارد لامپدوسا شدند. هم اکنون حدود ۱۲۰۰ نفر از فراریان در این جزیره هستند. جزیره لامپدوسا چنین موج فراریانی را پیش از این تجربه نکرده است.

بیشتر فراریان با قایق‌های کوچک از طریق دریای مدیترانه خود را به ایتالیا رسانده‌اند. اکثر آنان اهل تونس هستند که از وضعیت پرهرج و مرج کشور خود استفاده کرده، راهی اروپا شده‌اند. فاصله میان این کشور واقع در شمال آفریقا و جزیره لامپدوسای ایتالیا ۱۵۰ کیلومتر است. مقامات ایتالیایی حدس می‌زنند، با توجه به آرام بودن دریا در این روزها، باز تعداد زیادی فراری از طریق آب خود را به ایتالیا برسانند. آنان می‌گویند، تعداد بسیار زیادی قایق از دور دیده شده‌اند.

اعلام وضعیت اضطراری

کابینه ایتالیا در روز شنبه تصریح کرد که این کشور بزودی با موقعیت انسانی اضطراری روبرو خواهد شد. وزیر کشور ایتالیا، روبرتو مارونی، به خبرنگاران گفت، ایتالیا از هم اکنون با پیامدهای بحران سیاسی در تونس آشنا می‌شود. وی افزود: «صدها نفر از این کشورها به ایتالیا می‌آیند. ما تمام سعی خود را می‌کنیم تا توان مواجهه با این وضعیت واقعا اضطراری را داشته باشیم.»

به نظر خبرنگار کانال یک تلویزیون آلمان (ARD)، وزیر کشور ایتالیا در این مورد مبالغه می‌کند. این خبرنگار در گزارش خود می‌نویسد: «ایتالیا تمام سعی خود را نمی‌کند. در خود جزیره لامپدوسا اردوگاهی مجهز برای پذیرش و اسکان موقت پناهجویان وجود دارد. در این اردوگاه به طور معمول ۸۵۰ نفر و در صورت اضطرار تا ۲ هزار نفر می‌توانند سکنی گزینند و از مراقبت برخوردار شوند. اما وزیر کشور که سیاستمداری دست راستی و عوام‌فریب است، به دلایل سیاسی این اردوگاه را بسته نگاه می‌دارد، اگر چه امکان پرسنلی لازم هم برای استفاده از آن موجود است.»

اما شهردار لامپدوسا در مصاحبه با خبرنگار ARD به این مسئله اشاره می‌کند که تنها بخاطر انتقال فراریان به نقاط دیگر ایتالیا، می‌توانند در اردوگاه لامپدوسا را بسته نگاه دارند.

به کسانی که موفق می‌شوند خود را به ایتالیا برسانند، در جزیره لامپدوسا از لحاظ غذایی و درمانی رسیدگی اولیه می‌شود. پس از آن مقامات مسئول آنان را بوسیله کشتی و هواپیما به اردوگاه‌های واقع در جزایر سیسیل یا دیگر مناطق واقع در جنوب ایتالیا انتقال می‌دهند.

تلاش برای کنترل اوضاع

فراریانی که از تونس به ایتالیا آمده‌اند، به مقامات مسئول ایتالیایی گفته‌اند که در بنادر تونس دیگر هیچ‌گونه کنترلی وجود ندارد.

"اشپیگل آنلاین" می‌نویسد، دولت ایتالیا از ترس آنکه تروریست‌ها یا بزهکاران معمولی در میان فراریان باشند، تصمیم گرفته آنان را با کشتی یا هواپیما به اردوگاه‌هایی در جزایر سیسیل منتقل کند که سپس در صورتی که بخواهد، از همانجا آنان را از کشور بیرون براند.

دفتر نخست وزیر ایتالیا، سیلویو برلوسکونی، اعلام کرد که ضوابط مربوط به وضعیت اضطراری به مقامات مسئول حفظ حقوق شهروندان اجازه می‌دهد که "اقدامات ضروری برای کنترل پدیده" را به عمل آورند. توضیحی در مورد اینکه منظور از اقدامات ضروری چیست، داده نشده است.

کشتی‌ها و هواپیماهای نگهبانان ساحلی ایتالیا در پی یافتن قایق‌های دیگر قاچاقچیان انسان هستند.

دولت ایتالیا که می‌ترسد کنترل اوضاع از دستش خارج شود، از اتحادیه اروپا درخواست کمک کرده است. در بیانیه‌ای که از سوی وزارت امور خارجه ایتالیا در این مورد منتشر شده، آمده است که اتحادیه اروپا بایستی هر چه زودتر واحدهای مرزبان Frontex وابسته به اتحادیه اروپا را به تونس بفرستد و آنان را برای نگهبانی در طول ساحل به کار بگمارد.

در این بین دست‌کم یک کشته در میان مهاجران وجود داشته است. "تاپ"، خبرگزاری رسمی تونس، گزارش داد که یک فراری حین غرق شدن قایقی حاوی ۱۲ سرنشین در نزدیکی سواحل تونس، جان خود را از دست داده است. یک فراری دیگر نیز مفقود شده است.

کمک‌های مردمی

چندین سازمان امدادگر و نیز کشیش کلیسای جزیره لامپدوسا در این میان از دولت ایتالیا خواسته‌اند که اردوگاه فراریان جزیره لامپدوسا را باز کند. کشیش جزیره در کلیسای خود را به طور موقت به روی فراریان گشود. وی در این مورد به رسانه‌ها گفت: «اتاق‌های ما در اصل برای پذیرش کسانی که در چنین وضعیت اضطراری‌ای هستند، مناسب نیستند. ما از دولت می‌خواهیم که امکانات دیگری در اختیار بگذارد تا بتوانیم در کوتاه‌مدت از خود واکنش نشان دهیم.»

در این میان دولت ایتالیا در کنار اعلام وضعیت اضطراری، بر شمار نیروهای پلیس در جزیره لامپدوسا افزوده است.

یک ماه پیش هزاران نفر در تونس به خیابان‌ها آمدند، در تظاهرات اعتراضی علیه دولت این کشور شرکت کردند و سرانجام کناره‌گیری زین‌العابدین بن علی، رییس‌جمهور مستبد تونس را جشن گرفتند. سرنگونی بن علی به عنوان نقطه آغازی برای حرکت‌های اعتراضی در مصر و چند کشور دیگر جهان عرب تلقی می‌شود.

KG/BB