فرار مغزها؛ ۱۱ هزار ایرانی سال گذشته به کانادا مهاجرت کردند
۱۴۰۱ شهریور ۳۰, چهارشنبه
در سال گذشته ۱۱ هزار نفر از ایران به کانادا مهاجرت کردند. بنا به گفته مسئولان یکی از عوامل اصلی مهاجرت ایرانیان فساد اداری گسترده است. اوضاع اقتصادی در ایران شرایطی را ایجاد کرده است که نخبگان راهی جز مهاجرت ندارند.
تبلیغات
حسن فروزانفرد، رئیس کمیسیون قضایی و مبارزه با فساد اقتصادی اتاق تهران گفته است که سال گذشته ۱۱ هزار نفر از ایران به کانادا مهاجرت کردهاند. او ضمن انتقاد از فرار مغزها و مهاجرت گسترده ایرانیان میپرسد چه نهادی بر "خروج سرمایه ۱۱ هزار نفری" نظارت کرد؟
این مقام اتاق تهران یادآوری کرده که سرمایههای نقدی و سرمایههای انسانی کشور هر ساله با روند تندتری در حال خروج از کشور هستند.
فروزانفرد عامل اصلی مهاجرت ایرانیان را گسترش فساد اداری دانسته و گفته است که این فساد فضای کسب و کار در کشور را تیره و تار کرده است. او همچنین انتقاد کرده که شیوه اطلاعرسانی فساد در ایران غیرحرفهای و همراه با انگیزههای سیاسی است.
به گفته این فعال اقتصادی وضعیت موجود فساد باعث شده است که سرمایهگذاران داخلی و خارجی رغبت چندانی برای سرمایهگذاری از خود نشان ندهند و ایران گزینه مناسبی برای این سرمایهگذاران نیست.
فروزانفرد افزوده که سرمایهای به کشور وارد نمیشود و سرمایههای داخلی هم از کشور خارج میشوند.
طبق آمار رسمی اتاق تهران هر ساله ۹ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج میشود. فروزانفرد اما بر این باور است که این رقم واقعی نیست و فقط شامل سرمایههای نقدی میشود.
جمهوری اسلامی ایران براساس "مدل ترکیه" برای اعطا شهروندی به خارجیان اعلام کرده است با دریافت ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار دلار میتواند به خارجیها اقامت بدهد. اما تا کنون حتی یک شهروند خارجی برای دریافت شهروندی ایران اقدام نکرده است.
فرار نخبگان و دانشگاهیان از ایران
بیش از همه، خروج نخبگان و دانشگاهیان ایران در سالهای اخیر به طور فزایندهای افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۹۰۰ استاد دانشگاه ایران را ترک کردهاند.
مهاجرت اساتید بخشی از روند فرار مغزهاست که از انقلاب ۱۹۷۹ سیری صعودی داشته است. طبق مطالعات دانشگاه استنفورد که یک سال پیش منتشر شد، از انقلاب بهمن ۵۷ تاکنون حدود سه میلیون و ۱۰۰ هزار ایرانی کشورشان را ترک کردهاند. این حدود ۳،۷ درصد جمعیت فعلی ایران است.
رئیس کمیسیون قضایی و مبارزه با فساد اقتصادی اتاق تهران در ادامه صحبتهای خود به نقش تحریمها هم اشاره کرده و گفته است که امکان جذب سرمایهگذاری خارجی در ایران را از بین برده است.
به گفته این فعال اقتصادی نظام بانکی ایران فعال نیست و امکان جابه جایی پول وجود ندارد و زمینه برای ورود سرمایه خارجی نیز فراهم نیست. عضو اتاق بازرگانی تهران با این حال گفته است: «ما چارهای جز امیدواری نداریم.»
گزارش تصویری: اسرائیلیهای موفق ایرانیتبار
گرچه مهاجرت یهودیان ایرانیتبار به اسرائیل سابقه طولانی دارد اما بسیاری از آنها ریشههای خود را فراموش نکردهاند. با دستچینی از اسرائیلیهای موفق ایرانیتبار در این گزارش تصویری آشنا شوید:
عکس: Oded Balilty/AP Photo/picture alliance
سابقه مهاجرت
براساس منابع تاریخی یهودیان از ۷۲۷ سال قبل از میلاد مسیح در ایران زندگی میکردهاند. تاریخ مهاجرت یهودیان به قبل از تشکیل دولت اسرائیل برمیگردد و در سال ۱۸۱۵ میلادی یهودیانی از شیراز با کاروان عازم اورشلیم (بیتالمقدس) شدند.
عکس: DW/T. Tropper
مهاجرت بزرگ یهودیان
اولین دور مهاجرت بزرگ یهودیان در سال ۱۹۵۲ و پس از تشکیل دولت اسرائیل صورت گرفت که بیش از ۳۰ هزار نفر از یهودیان ایرانی به این کشور مهاجرت کردند.
عکس: gemeinfrei
مهاجرت پس از انقلاب اسلامی
دور دوم مهاجرت بزرگ یهودیان ایرانی به اسرائیل پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) صورت گرفت. شمار این مهاجران بین ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر تخمین زده میشود. گرچه فرزندان بسیاری از ایرانیان یهودی مهاجرت کرده به اسرائیل فارسی را به سختی صحبت میکنند، اما هنوز هم برخی از آداب و رسوم و جشنها و اعیاد همچون عید نوروز را (عکس) گرامی میدارند.
عکس: Oded Balilty/AP Photo/picture alliance
موشه کاتساو (موسی قصاب)
زاده ۱۹۴۵ در یزد، ایران. او هشتمین رئیس جمهوری اسرائیل بود که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ این مقام را بر عهده داشت. کاتساو به همراه خانوادهاش در سال ۱۹۵۱ به اسرائیل مهاجرت کرد او فارغ التحصیل از دانشگاه عبری اورشلیم است. در میان مهاجران ایرانی، کاتساو اولین فردی است که به بالاترین مقام سیاسی کشور دیگری دست یافته است.
عکس: Getty Images/O. Weiken
شائول موفاز (شهرام مفضض زاده)
او متولد تهران است و اصلیتی اصفهانی دارد. در سال ۱۹۵۷ به همراه خانوادهاش به اسرائیل مهاجرت کرد. موفاز در سال ۱۹۶۶ به عضویت نیروهای دفاعی اسرائیل درآمد، در جنگ شش روزه، جنگ یوم کیپور، جنگ لبنان(۱۹۸۲) و عملیات "انتبی" شرکت داشت. در سال ۱۹۹۴ به مقام سرلشگری رسید. او معاون، نخستوزیر و وزیر راه و ترابری و رئیس سابق ستاد کل فرماندهی و عملیات ارتش اسرائیل و وزیر سابق دفاع اسرائیل بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb
ریتا جهانفروز
خواننده و هنرپیشهٔ ایرانی تبار اسرائیلی است. ریتا در ۲۴ مارس ۱۹۶۲ در تهران متولد شد و در سال ۱۹۷۰ به همراه خانوادهاش به اسرائیل مهاجرت کرد. در مسابقه آواز یوروویژن ۱۹۹۰ نمایندهٔ اسرائیل بود. او در کنسرت سال ۲۰۱۳ در سازمان ملل شعر "بنی آدم" از سعدی را به سه زبان انگلیسی، عبری و فارسی اجرا کرد.
عکس: cc/by/sa/Itzik Edri
آریه لوین
او در یک خانواده یهودی روسی در تهران در سال ۱۹۳۰ متولد شد، تحصیلات ابتدایی را در مدرسه یهودی و تحصیلات دبیرستان خود را در دبیرستان آمریکایی به پایان برد. در سال ۱۹۵۰ به اسرائیل مهاجرت کرد و بعداً در دانشگاه عبری اورشلیم به تحصیل علوم سیاسی پرداخت. او در سال ۱۹۶۲ در وزارت امور خارجه اسرائیل در بخش مسائل ایران و شمال آفریقا استخدام شد. لوین سفیر اسرائیل در آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بوده است.
عکس: Igor Mikhalev/RIA Nowosti/dpa/picture-alliance
ایبی ناتان
ایبی ناتان (با پیراهن سفید در قسمت بالای عکس) متولد ۲۹ آوریل سال ۱۹۲۷ در آبادان بود. او از فعالان جنش صلح در اسرائیل او از هواداران مذاکره با فلسطینیان بود که بارها برای اعتراض به سیاستهای اسرائیل دست به اعتصاب غذا زد. ایبی ناتان از پایه گذاران رادیوی صدای صلح بود و در سال ۲۰۰۸ در تل آویو درگذشت.
عکس: Getty Images/GPO/M. Milner
میخاییل بن-آری
او از والدینی ایرانی افغانی در سال ۱۹۶۳ متولد شده است. بن آری (نفر وسط در عکس) از یهودیان ارتدکس، سیاستمدار و تاریخ نگار اسرائیلی است.
عکس: Reuters/R. Zvulun
نیتسانا دارشان-لیتنر
والدینش از یهودیان ایرانی ساکن روستایی در حاشیهی شیراز بودند که در ابتدای تأسیس اسرائیل به این کشورمهاجرت کردند. خانم دارشان-لیتنر وکیل، فعال حقوق بشر و بنیانگذار مرکز حقوقی شورات هدین در اسرائیل است.
عکس: Reuters/B, McDermid
دان حالوتس
او در سال ۱۹۴۷ از پدر و مادری ایرانی در تل آویو متولد شد. ۱۸مین فرمانده ستاد کل فرماندهی و عملیات ارتش اسرائیل و ژنرالی سهستاره است که درجه سپهبدی را دارا بود. ژنرال دان حالوتس، همچنین فرمانده سابق نیروی هوایی ارتش اسرائیل و از خلبانان نیروی هوایی اسرائیل بود.
عکس: dpa/picture-alliance
منشه امیر (منوچهر ساچمهچی)
منشه امیر در سال ۱۹۴۰ در خانوادهای یهودی در تهران زاده شد. کار روزنامهنگاری را از سن ۱۷ سالگی در روزنامه کیهان تهران آغاز کرد و به مدت سه سال در آن روزنامه کار کرد. او پنج دهه در بخش فارسی رادیو اسرائیل فعالیت داشته و مدتی نیز مدیر بخش فارسی این رادیو بودهاست. منشه امیر سردبیری بخش فارسی وبگاه وزارت امور خارجه اسرائیل را نیز به عهده داشته است.
عکس: DW/O’Brien
یوسف شیلواخ (پیروز یوسفیان)
او در سال ۱۹۴۱ در کردستان ایران به دنیا آمد و در ۹سالگی بههمراه خانوادهاش به اسرائیل رفت. او یکی از محبوبترین بازیگران تلویزیون اسرائیل بود و برنامه کمدی نیز داشت. شیلواخ در چند فیلم بینالمللی نیز ایفای نقش کرده است. او در سال ۲۰۱۱ بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت.