فرانک والتر اشتاین‌مایر، در آخرین سفر خود به خاورمیانه به عنوان وزیر امورخارجه آلمان، دیداری در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه (۶ و ۷ ژوئیه) از کشورهای اسرائیل، سوریه و لبنان داشت.

گرچه اشتاین‌مایر در سمت وزیر امور خارجه آلمان تاکنون چهارده بار به خاورمیانه سفر کرده و با وضعیت پیچیده منطقه به خوبی آشنایی دارد، اما وی این‌بار با پشتیبانی از سیاست باراک اوباما، خواهان ایفای نقش موثرتری از سوی سوریه برای دستیابی به صلح در منطقه شد.

اشتاین‌مایر در دیداری با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، از وی خواسته است که این کشور نقش سازنده‌ای در روند صلح بر عهده گیرد و از پشتیبانی از «تررویسم منطقه‌ای» دست بردارد.

به گفته ناظران سیاسی، آلمان خواهان آن است که سوریه از کمک به حزب‌الله در لبنان و ستیزه‌جویان القاعده در مرز مشترک این کشور با عراق دست برداشته و تمام نفوذ خود را برای میانجیگری میان گروه‌های متخاصم فلسطینی فتح و حماس به کار گیرد.

فاصله‌گیری دمشق از تهران؟

اشتاین‌مایر همیشه بر همکاری با سوریه برای حل مشکلات در خاورمیانه تاکید داشته و سیاست جدید آمریکا برای نزدیکی به دمشق را دلیلی بر درستی خط مشی خود و کشور متبوعش تلقی می‌کند.

آلمان از شروع مذاکرات میان گروه‌های فلسطینی و قبول شکست انتخاباتی از سوی حزب‌الله خشنود به نظر می‌رسد و موضع‌گیری جدید سوریه را در این میان بی‌تاثیر نمی‌داند.

به نوشته روزنامه آلمانی فرانکفورتر آلگماینه، آنچه آلمان را در این میان ناامید کرده و می‌کند، مناسبات دمشق و تهران است. حمایت سوریه از انتخاب مجدد احمدی‌نژاد و «منصفانه» خواندن انتخابات، سبب ناخشنودی آلمان است. سوریه پیشتر نیز به کشورهای غربی هشدار داده بود که در امور داخلی ایران مداخله نکنند. پیام اشتاین‌مایر برای اسد، فاصله‌گیری دمشق از تهران است. اما به نظر نمی‌رسد که وزیر امورخارجه آلمان در این مورد موفقیت چندانی داشته است.

پشتیبانی از ابتکار جدید اوباما برای صلح در خاورمیانه

اشتاین‌مایر از سیاست جدید آمریکا در منطقه حمایت کرده و آن را فرصتی برای دستیابی به صلحی سریع در خاورمیانه ارزیابی می‌کند. بشار اسد نیز در گفت‌وگو با اشتاین‌مایر به «تغییر کامل جو سیاسی» اذعان داشته است.

ولید معلم، وزیر امورخارجه سوریه، در گفت‌وگو با اشتاین‌مایر، پیش‌شرط‌هایی را برای از سرگیری مذاکرات با اسراییل مطرح ساخت که از آن جمله می‌توان به مشکل بلندی‌های جولان اشاره کرد. وزیر امورخارجه سوریه بازپس‌گیری بلندی‌های جولان از اسراییل را یکی از شرط‌های پایه‌ای دانست و آن را «حق طبیعی» سوریه خواند.

معلم نیز ابتکار جدید اوباما را پراهمیت خواند، اما به تنگی وقت برای دستیابی به صلح اشاره کرد و مدعی شد‌ که «اسراییل دست به وقت‌کشی» می‌زند.

وزیر امورخارجه آلمان ادعای ارضی سوریه را قابل فهم دانست‌، اما متقابلا خواستار«تامین جدی و حیاتی امنیت» اسراییل شد. به گفته خبرگزاری‌ها، اشتاین‌مایر به مقامات سوریه، آمادگی اسراییل برای از سرگیری مذاکرات را منتقل کرده است. وزیر امور خارجه آلمان، همچنین تبادل سفیر میان سوریه و لبنان را روندی مثبت دانست.

دیدار اشتاین‌مایر با سعد حریری در بیروت

وزیر امور خارجه آلمان از نزدیک شاهد شرایط دشوار برای تشکیل دولت جدید سعد حریری در لبنان بود. یکی از مسایل مهم چگونگی مشارکت حزب‌الله در دولت آتی لبنان به شمار می‌آید.

اشتاین‌مایر در دیدار با سعد حریری گفت: «پیش از آنکه این زمان مناسب از دست برود، باید تمامی طرف‌های درگیر بطور سازنده در روند صلح مشارکت جویند.» سعد حریری نیز ابتکار تازه اوباما را شانسی برای برقراری صلح در خاورمیانه خواند.

اشتاین‌مایر با توجه به مواضع گروه‌های اسلام‌گرای افراطی، نظیر حماس و حزب‌الله، تاکید کرد که مذاکرات صلح نمی‌تواند بدون مهار عناصر مخرب در منطقه عملی شود.

اشتاین مایر در سفر خود به بیروت دیداری نیز با میشل سلیمان، رئیس‌جمهور لبنان و نبیه بری، رئیس مجلس لبنان داشت.

SI/BB