فرفرلیکس؛ اولین تجربه‌ی افشاگری به سبک ویکی‌لیکس در وب فارسی
۱۳۹۰ اردیبهشت ۱۴, چهارشنبه
اهمیت فضای مجازی و تاثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی، روز به روز افزایش می‌یابد. از زمانی که آیت‌الله خامنه‌ای از «جنگ نرم» سخن گفت و با پروپاگاندای سیستماتیک این عبارت وارد ادبیات سیاسی ایران شد و در دیدارهای رسمی برخی از خودی‌ها را «افسران جنگ نرم» خواند، بخشی از «سربازان ولایت» با اهداف گوناگون وارد شبکه‌های مختلف اجتماعی شدند، تا تحقق اهداف راهبردی نظام در فضای مجازی را دنبال کنند.
بسیج بارها اعلام کرده که «درصدد تسخیر فضای مجازی» است. آیت‌الله علم‌الهدی، امام‌‌جمعه مشهد، اخیرا در خطبه‌های نمازجمعه اعلام کرد که «امروز میدان جهاد فی سبیل‌الله، فضای مجازی است» و سخنان بسیاری از این دست، بر زبان کارگزاران نظام جاری شد.
اما تا پیش از ماجرای بحث‌برانگیز «فرفرلیکس» و انتشار گفت‌وگوهای انجام‌شده در «دخمه حزباللهیها» در فرندفید، اطلاعات و جزئیات موثقی از نحوه اجرای این سیاست‌ها در فضای مجازی منتشر نشده بود. در این ماجرا اطلاعات مربوط به یکی از اتاق‌های خصوصی گفت‌وگوی «حزباللهیها» در فرندفید منتشر شد و بحث‌ها و جنجال‌های بسیاری در میان کاربران این شبکه‌اجتماعی برانگیخت.
این اتاق‌های گفت‌وگو کاملا بسته است و حلقه مشخصی از افراد اجازه ورود به آن را دارند و ورود هر کاربر مستلزم «تایید صلاحیت» آنها توسط یکی از مدیران است. «حزباللهیها» به این اتاق «دخمه» می‌گویند.
این اطلاعات از دو طریق در اختیار گروهی از فعالان وب قرار گرفته است. بخش عمده اطلاعات، تصاویری است از بحث‌های گسترده انجام شده در این اتاق که توسط یکی از «عناصر بریده از گروه» منتشر شده است. اما گذشته از این، فرندفید یک آسیب‌پذیری امنیتی دارد که یک کاربر پی‌گیر آشنا به تکنیک‌های نفوذ می‌تواند با استفاده از آن، پیغام‌های خصوصی و اطلاعات شخصی کاربری دیگر در فرندفید را بخواند. اطلاعات به دست آمده از این دو راه، از «دخمه حزب‌اللهی‌های فرفر»، «فرفرلیکس» را پدید آورد؛ اولین تجربه افشاگری به سبک ویکی‌لیکس، در وب فارسی.
اختلاف پشت پرده، اتحاد روی صحنه
آنچه در این ماجرا افشا شده، می‌تواند نمایانگر رویکرد سیاسی حاکمیت در قبال معترضان و مخالفان باشد. کاربران «ارزشی» فرندفید، بخشی از همان «افسران جنگ نرم»اند که در صورت لزوم و بسته به شرایط، سلاح گرم یا سرد در دست می‌گیرند و به گاه فراغت از «جنگ سخت»، پای اینترنت می‌نشینند تا فعالیت‌های «نرم» خود علیه مخالفان را به پیش ببرند.
بحث‌های آنان نشانگر منش سیاسی گروهی است که جز به «حفظ نظام» نمی‌اندیشد و حفظ نظام که «اوجب واجبات» است، برای آنها که «ذوب در ولایت»اند، هدفی است که هر وسیله‌ای را توجیه می‌کند و زیر پا گذاشتن هر ارزش اخلاقی را مجاز. فرندفید، که کاربران ایرانی به اختصار به آن «فرفر» می‌گویند، شبکه‌ای است که نسبت به فیس‌بوک، توییتر و گوگل‌ریدر، تراکم نیروهای «ارزشی» در آن بیشتر است.
این افسران که خود را از جمع «خواص» می‌دانند و پیرو مطلق «آقا»، برای اشاره به معترضان، مخالفان و حامیان جنبش سبز، از واژه «قرتی» یا «جلبک» استفاده می‌کنند و برای اشاره به نیروهای خودی و بسیجی‌ها عنوان «حزبُل» را به کار می‌گیرند. از نظر آنها «قرتی‌ها» با آدم‌های عادی تفاوت‌هایی دارند. یکی از تفاوت‌ها این است که «قرتی‌ها از تحقیر و تجاوز و سرکوب، لذت می‌برند.»
انتشار گفت‌وگوهایی که در این «دخمه» انجام شده، نشان می‌دهد که پشت پرده همیشه بحث‌های گسترده‌ای در جریان است و اختلافات ریشه‌ای وجود دارد، اما روی صحنه و در جریان بحث با دیگر کاربرانی که از نظر آنها مخالف یا معاند محسوب می‌شوند، ماجرا به کلی متفاوت است: همه متحدند و به‌صورت کاملا هماهنگ عمل می‌کنند.
در یکی از فیدهایی که مربوط به اختلافات دامنه‌دار «حامیان ولایت» و «احمدی‌نژادی‌ها» در هفته‌های اخیر است، کاربری گفته است: «یک طناب بیارید خودم رو دار بزنم، با حرف‌های مصباح، حدادیان، سعیدی.» این حرف‌های کاربری است که مسئولیت مدیریت این اتاق گفت‌وگو را هم بر عهده دارد. اشاره او به حرف‌هایی است که مداح مشهور، سعید حدادیان درباره مشایی گفته، سخنان سعیدی درباره «یا علی» گفتن خامنه‌ای در هنگام تولد و سخنان مصباح که گفت خامنه‌ای را بالاتر از سید خراسانی می‌داند.
یکی دیگر از کاربران هم در فید دیگری با اشاره به «کثافت‌کاری‌ها و بی‌اخلاقی‌های بسیجی‌ها و حزباللهیها در روزهای پس از انتخابات» نوشته است: «برای چنین افرادی قطعا تقلب در انتخابات کار خاصی نباید بوده باشد.» البته همان‌طور که خودشان می‌گویند، به شدت مراقب این هستند که اختلافات موجود، موجب بروز «انشقاق در میان حزباللهیها» نشود.
خون معترضان، سوژه خنده «حزباللهیها»
«دور خوردیم، قرتی بود یارو» و بعد دو نقطه و چندین پرانتز بسته به نشانه خنده. این واکنش یکی از کاربران دخمه به افشا شدن هویت واقعی صانع ژاله بود؛ دانشجویی که در روز ۲۵ بهمن، در جریان اعتراضات کشته شد. حامیان جنبش سبز، در روز ۲۵ بهمن پس از ماه‌ها دوباره به خیابان‌ها آمدند و اگرچه سیستم تبلیغاتی حاکمیت بر «مرگ جنبش سبز» تاکید می‌کرد، یکی از کاربران «حزب‌اللهی» در شب پیش از ۲۵ بهمن خبر داد که برادران اطلاعاتی به او گفته‌اند: «قضیه از ۲۲ خرداد جدی‌تره، همه بیاین.»
بحث‌های کاربران این اتاق پس از ۲۵ بهمن، مهر تاییدی است بر پروژه مصادره کشته‌شده‌های اعتراضات پساانتخاباتی. یکی از این کاربران حزب‌اللهی می‌گوید «قاپیدن یه کشته، که سابقه سبز داشته کاری فوق‌العاده هوشمندانه و از بهترین رفتارهای (نظام) پس از انتخابات بوده.» این از مسائل بحث‌برانگیز میان این «افسران جنگ نرم» بوده است. یکی از کاربران در اعتراض گفته است «جلبک هم باشه مهم نیست، فقط باید شلوغ‌بازی کنیم.» به اعتقاد این گروه «باید بین شهید شدن، نفله شدن و کشته شدن، تفاوت قائل شد.»
حتی یکی از کاربران به صراحت گفته «هر کشته‌ای حتی در درگیری، مادامی که دلیل روشنی در دست داشتن حکومت به عمد در آن نباشد، خونش به گردن موسوی است. این موضع ماست و حق هم هست.» برخی از آنها در واکنش به کشته شدن صانع ژاله رو به «ماست‌مالی» آورده‌اند، اما برخی دیگر می‌گویند «باید بی‌خیال ماست‌مالی شد و سکوت کرد.»
کاربر دیگری می‌گوید: «ماست‌مالی به سبک برادر حسین (شریعت‌مداری): اصلا بچه خودم بوده، برای جاسوسی گذاشتمش سر راه خانواده ژاله.» این «ارزشی‌ها» در برخی از فیدهایی که در اتاق‌های خصوصی دیگر منتشر می‌شود، با افتخار از کشتن معترضان پس از انتخابات می‌گویند؛ در قالب «ذکر خاطره‌ها.»
«بازی در زمین دشمن» و تدوین «سناریوهای دروغ و تقیه»
گروه‌هایی از این دست، با مجموعه‌های نظامی نظیر قرارگاه ثارالله و سایر نهادهای وابسته به سپاه پاسداران، ارتباط ارگانیک دارند. آنها از هیچ تلاشی برای تعقیب و پرونده‌سازی برای مخالفان و زمینه‌سازی برای بازداشت آنها دریغ نمی‌کنند. در حوزه‌های مختلف نیروها را دسته‌بندی می‌کنند تا از توانایی‌های آنها به‌طور بهینه استفاده کنند و البته شواهد برآمده از همین گفت‌وگوها نشانگر آن است که بودجه‌های هنگفتی برای پروژه‌های گوناگون در فضای مجازی می‌گیرند.
ایجاد انحراف و اختلال در بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی برای سازمان‌دهی سیاسی نیز از جمله اقداماتی است که چنین گروه‌هایی مسئولیت اجرای آن را بر عهده دارند. یکی از این کاربران که وبلاگ‌نویس شناخته‌شده‌ای است از ارسال آدرس‌های غلط تجمع در توییتر برای آشفته‌سازی برنامه‌های سیاسی گفته است و بسیاری از آنها با نقاب‌های گوناگون، در بحث‌های بالاترین و رسانه‌های آنلاین دیگر شرکت می‌کنند.
هماهنگی برای ایجاد اختلال در برنامه تعاملی بی‌بی‌سی فارسی، «نوبت شما» در روزهای حساس و سرنوشت‌سازی نظیر ۲۵ بهمن هم از دیگر اقدامات، و البته افتخارات آنان است؛ اقدامی که خود آن را «بازی در زمین دشمن» می‌خوانند و برای آن نقشه‌ها می‌کشند.
بخشی از اقدامات آنها هم واکنشی است. یکی از این کاربران «ارزشی» در واکنش به یکی از اقدامات سبزها گفته است: «باید آمار چند تا از سبزها را دربیاریم و لیست ترور تهیه کنیم.» یکی از آنها می‌گوید «تنها کسی که مانع کشتن گله‌ای این‌ها می‌شود، خود سید‌علی خامنه‌ای است که دست و بال ما را بسته.»
البته در این میان، کسانی هم پیدا می‌شوند که دست‌کم برای چند ثانیه وجدان‌شان بیدار می‌شود. یکی از آنها در اعتراض به برخی از اقدامات «حزباللهیها» گفته است: «وقتی کرامت آدم‌ها رو له می‌کنید، بهترین بهانه برای قیام هست و سرنوشت، همان سرنوشت (حسنی) مبارک خواهد بود.» دیگری گفته این اقدامات «نتیجه‌ای جز سیاه کردن سابقه ۱۴ قرن اسلام در این کشور ندارد» و کاربری دیگر از کسانی گفته که با رویدادهای پساانتخاباتی در ایران به «عناصر ضد نظام» پیوستند «چون بی‌رحمی‌ها را دیدند»، اما جریان غالب، همان جریان افراط‌گرا و تمامیت‌خواه است.
پس از انتشار این گفت‌وگوها در وب، بسیاری از همین کاربران «حزب‌اللهی» تلاش کردند تا با شیوه‌ای شناخته‌شده به این اقدام اعتراض کنند: حمله به حریف، با اشاره به ارزش‌هایی که برای حریف مهم است؛ آزادی بیان، حریم خصوصی و حتی تهدید به پیگیری حقوقی ماجرا در خارج از کشور. اطلاعات مرتبط با فرفرلیکس را می‌توان با جستجوی تگ فرفرلیکس# در فرندفید یا توییتر پیدا کرد، اگرچه یکی از روش‌های کاربران ارزشی برای مقابله، انتشار اطلاعات نامربوط با همین تگ است، تا اطلاعات اصلی به سادگی در دسترس دیگر کاربران قرار نگیرد. با این همه، کسانی که این اطلاعات را منتشر کرده‌اند می‌گویند افشاگری‌ها ادامه خواهد داشت و به زودی جزئیات بیشتری منتشر خواهد شد.
احسان نوروزی
تحریریه: جمشید فاروقی