یک مسئول بلندپایه دولت آمریکا روز پنج‌شنبه (۲۱اکتبر / ۲۹ مهر) ترکیه را تشویق کرد تا مجازات‌های اعمال شده از طرف جامعه بین‌المللی علیه ایران را اجرا کند. آمریکا به ترکیه فشار می‌آورد تا روابط تجاری سطح بالای خود با ایران را کاهش دهد.

استوارت لوی، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا در امور مبارزه با تروریسم پس از جلسه با مسئولان دولتی و بانکی ترکیه ظرف دو روز گذشته که به بررسی مجازات‌ها علیه ایران اختصاص داشت،‌ گفت: «تمام آنچه که ما می‌خواهیم، اعمال مجازات‌های علیه ایران در تمامی نقاط جهان است».

روزنامه حریت ترکیه از قول لوی نوشت که هدف او از سفر به ترکیه و مذاکرات صورت گرفته، افزایش فرصت‌ها برای موفقیت مجازات‌های اعمال شده علیه ایران است.

وی افزود: «ترکیه به علت موقعیت جغرافیایی و همسایگی‌اش با ایران، نقش بسیار مهمی در این میان ایفا می‌کند و مجازات‌ها در اینجا اهمیت زیادی دارد».

پیش از این نیز یک هیئت آمریکایی در ماه اوت به ترکیه رفته و نامه‌ای مشابه سخنان لوی را به مسئولان بانکی ترکیه تسلیم کرده بود.

ترکیه بر سر دوراهی

این در حالی‌ست که به‌رغم فشارهای بین‌المللی به خصوص از طرف آمریکا، ترکیه سطح روابط اقتصادی و مالی خود با ایران را افزایش داده است.

هر چند که ترکیه به همراه برزیل به تحریم‌های ایران در شورای امنیت رای مثبت نداد، ولی آنکارا اعلام کرد که به مجازات‌های اعمال شده از سوی شورای امنیت علیه ایران پایبند است، هر چند در این راستا اهمیتی به مجازات‌های بین‌المللی دیگر نمی‌دهد.

بر اساس قانون آمریکا، بانک‌های ترکیه به دلیل معامله با شرکت‌های ایرانی در فهرست سیاه قرار گرفته و ممکن است که از داد و ستد با بانک‌های آمریکا محروم شوند.

با این حال رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه ماه گذشته گفت که ترکیه قصد دارد در شرایطی که محاصره ایران افزایش یافته، سطح تجارت با این کشور را سه برابر کند، چرا که ایران دومین صادرکننده گاز به ترکیه است.

به گفته اردوغان این تنها دیپلماسی است که می‌تواند رفتار و موضعگیری ایران را تغییر دهد و مجازات و تحریم تاثیری در این زمینه نخواهد داشت.

فشار آمریکا بر شرکت‌های ترک

استوارت لوی در ادامه سخنان خود گفت که علی باباجان، معاون نخست‌وزیر ترکیه تاکید کرده که کشورش به مصوبات شورای امنیت پایبند است.

علیرغم موضعگیری نرم و همراه با تساهل و تسامح دولت ترکیه با شرکت‌های این کشور که در حال معامله با ایران هستند، مصطفی کوچ، رئیس شرکت کوچ (بزرگ‌ترین مجموعه ترک که در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کند) تاکید کرد که بانک‌ها و شرکت‌های تجاری ترکیه فشارهای آمریکا را احساس می‌کنند.

در ماه اوت شرکت توبراش، چهارمین شرکت بزرگ در زمینه پالایش نفت در اروپا که ۵۱ درصد آن متعلق به کوج ترکیه است اعلام کرد که دیگر هیچ محصولی را به ایران نخواهد فروخت.

مدیر شرکت کوچ اعلام کرد که این شرکت معاملات بانکی با آمریکا داشته و همکاری‌های نزدیکی با شرکت فورد و کرایسلر آمریکا دارد و به سادگی قادر به ریسک کردن و شکستن تحریم ایران نیست.

در همین حال مارک فیتزجرالد کارشناس امور ایران در مرکز بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن گفت که ترکیه با کشورهای بزرگ برای افزایش تحریم ایران موافق نیست و در عین حال تلاش زیادی می‌کند تا تهران را قانع کند تا به خواست جامعه بین‌المللی تن دهد.

فیتزجرالد در پایان افزود: «سخن گفتن با همسایگان و برقراری روابط خوب با آنها و دور زدن مجازات‌های اعمال شده یک چیز است و ارسال پیام به ایران در این زمینه که جامعه بین‌المللی دچار دو دستگی شده، چیز دیگری است».

AM/SI