هفته هاست كه جمهورى اسلامى ايران از درون مى جوشد و نزاع ميان نيروهاى اصلاح طلب در مجلس اين كشور از يكسو و بنيادگرايان حاكم بر شوراى نگهبان از سوى ديگر ابعاد شديدترى به خود مى گيرد. روزنامه Frankfurter Allgemeine Zeitung طى تفسيرى در شماره روز سوم فوريه خود مى نويسد: “اين شورا هزاران نامزد انتخاباتى، از جمله نمايندگان اصلاح طلب مجلس را ردصلاحيت كرد و پس از تحصن نمايندگان هرچند كه صلاحيت تعدادى را تأييد كرد، ولى از تأييد هشتاد نماينده رد صلاحيت شده كنونى هيچ خبرى نيست، زيرا كه اينان نشان داده اند كه از سياست شوراى نگهبان پيروى نخواهند كرد.

در عين حال شواهدى هست دال بر اينكه زمان برگزارى انتخابات به تعويق خواهد افتاد. ولى كى؟ در ۲۵ امين سالگرد حاكميت روحانيان شيعه بر ايران، برگزارى انتخابات مى بايستى اوج ظفرمندى اين نظام اسلامى حاكم بر ايران به نمايش گذارد، ولى به احتمال از اين ظفرمندى چيزى درنخواهد آمد. محمد خاتمى، رئيس جمهورى ايران نيز نتوانست به اميدى كه در اوايل انتخابش در دل مردم برانگيخته بود، جامه عمل بپوشاند.

اكثريت غالب مردم ايران خواهان دمكراسى اند، ولى فقهاى مرتجع راه رشد جامعه و دولت را مسدود كرده اند.”

در مقاله ديگرى از همين روزنامه آمده است: “ولى به نظر مى آيد كه حتى رويارويى با شوراى نگهبان براى مردم چندان جلب توجه نمى كند. برخلاف دفعات قبل تنها تظاهرات هاى محدودى رخ دادند. از اين رو برخى نتيجه مى گيرند كه بسيارى ايرانى هاى طرفدار اصلاحات در روز انتخابات در خانه هاى خود خواهند ماند. اين امر البته به سود محافظه كاران تمام خواهد شد: براى نمونه در انتخابات شوراهاى منطقه اى شركت مردم بشدت كاهش يافت و تنها محافظه كاران بودند كه از بى تفاوتى مردم بهره بردند.

كارشناسان ايران درگيرى هاى كنونى در ايران را هنوز تعيين كننده ارزيابى نمى كنند. اينان معتقدند كه نزد اصلاح طلبان نوعى “ايجاد جنگ روانى” و هوى و جنجال هنوز نقش دارد. برخى نگرانند از اينكه با شكاف درون اصلاح طلبان، يك جناح افراطى تر مى تواند از ايشان جدا شده و يك اپوزيسيون خارج از مجلس را پديد آورد.

ولى بهر حال همه اينها بستگى به اتخاذ مواضع از سوى رهبر روحانى ايران، آيت اله على خامنه اى دارد. مهدى كروبى، رئيس مجلس روز يكشنبه گذشته رهبر جمهورى اسلامى را فراخواند تا با دخالت خود در اين نزاع دست به ميانجيگرى و داورى زند. در تهران اين گمان زده مى شود كه رهبران جمهورى اسلامى با تعلل خود، چهره مجلس جديد را با يك مشاركت ناچيز مردم خدشه دار خواهند ساخت، آنهم در زمانه اى كه اين ديگر تنها آمريكا نيست كه وقايع و جريانات سياسى ايران را نظاره مى كند.”

روزنامه آلمانى زبان ديگر Hamburger Abendblatt طى تفسيرى مى پرسد: “آيا اصولا موقعيتى براى استقرار يك دمكراسى اسلامى در ايران فراهم است؟ بى شك در اين گوشه از جهان، در كنار كشور تركيه اين تنها ايران است كه استعداد و قابليت عظيمى در زمينه آزادى ها و آگاهى سياسى از خود بروز مى دهد، و اين مى تواند يك زمينه تغذيه براى ساختارهاى دمكراتيك باشد.

هر چند كه شوراى نگهبان با سماجت تمام روند اصلاحات رئيس جمهور محمد خاتمى را مسدود مى كند، ولى با اين حال اين احساس بر مردم ايران حاكم شده كه عمر روحانيان شيعه در ايران بسر آمده است.

كشورهاى غربى بايد در اين بازى بشدت بغرنج قدرت با حساسيت تمام عمل كنند. طرفدارى مستقيم و علنى از اصلاح طلبان مى تواند نتيجه عكس بدهد. ولى در اين ميان يك تخيل مى رود كه ابعادى واقعى به خود بگيرد: روند گريزناپذير دمكراسى كه در خارج از مرزها مى رود كه كشور عراق را درنوردد، در زمانى نه چندان دور ايران را از درون دربر خواهد گرفت.”