گروه‌های راست افراطی در آلمان، گستره‌ی تبلیغات خود را به‌طور عمده به فضای "وب. ۲" منتقل کرده‌اند. مسئولان نهادهای "مرکز آموزش‌های سیاسی" و "حمایت از حقوق جوانان" آلمان در گزارش مشترک سالانه‌ی خود، فعالیت‌های سال پیش این گروه‌ها را در فضای مجازی، "بسیار موفقیت‌آمیز" ارزیابی کرده‌اند.

بر اساس این گزارش، حجم تبلیغات نئونازی‌ها در شبکه‌های اجتماعی نسبت به سال گذشته، سه‌برابر شده است. فیس‌بوک، تویتر و یوتیوب از جمله پایگاه‌‌هایی هستند که گروه‌های راست افراطی، برای به دام انداختن جوانان از آن‌ها استفاده می‌کنند. توماس کروگر، رئیس "مرکز آموزش‌های سیاسی" آلمان، مبارزه با این نوع تبلیغات افراطی را "بسیار دشوار" ارزیابی می‌کند.

کروگر می‌گوید که در سراسر جهان، هر ۳۵ دقیقه یک فیلم جدید ویدئویی در یوتیوب در دسترس همگان قرار می‌گیرد. از آن گذشته، تنها در آلمان بیش از ۱۹ میلیون نفر به عضویت فیس‌بوک درآمده‌اند. بخش بزرگی از این اعضا که به "نسل دنیای مجازی" تعلق دارند، با رسانه‌های کلاسیک آشنا نیستند. توماس کروگر، از این رو نتیجه می‌گیرد که «نمی‌توان از راه رسانه‌های کلاسیک، به این جوانان آموزش‌های پیشگیرانه داد تا به دام نئونازی‌ها نیفتند».

شیوه‌های تبلیغاتی ویژه

شیوه‌‌های تبلیغاتی راست‌های افراطی، کاملاً با روانشناسی قشر جوان آلمان هماهنگ است. اشتفان گلازر، که با نهاد "حمایت از حقوق جوانان" همکاری می‌کند، در این رابطه می‌گوید که نئونازی‌ها در تبلیغات خود بر "احساسات" جوانان تکیه می‌کنند و آن‌ها را مورد سوء‌استفاده قرار می‌دهند: «موزیک و فیلم‌های ویدئویی مهم‌ترین رسانه‌های پخش دیدگاه‌های راست‌گرایان افراطی است.» ‌

یکی از تازه‌ترین فیلم‌های ویدئویی در این زمینه، جوانانی را نشان می‌دهد که مشعل به دست در خیابان‌های تاریک و خلوت رژه می‌روند. موزیکی تهییج‌کننده رژه‌ی این جوانان را که ماسکی سفید بر چهره دارند‌، همراهی می‌کند. هنگام پخش فیلم، آدرسی اینترنتی در اختیار کاربرها گذاشته می‌شود که بتوانند برای کسب اطلاع بیشتر در این زمینه به آن مراجعه کنند.

به عقیده‌ی اشتفان گلازر، نئونازی‌ها در این گونه فیلم‌ها، از نیازهای جوانان به برقراری ارتباط با دیگران و انجام فعالیت‌های جمعی سوء‌استفاده می‌کنند. او می‌گوید: «امکانات فضای وب. ۲، برای پخش فراخوان و اعلام فعالیت‌‌های گروهی بی‌مانند است.»

چگونگی مبارزه علیه تبلیغات نازی‌ها

بر اساس قوانین نظارت بر کار "رسانه‌های گروهی" در آلمان، شرکت‌هایی که امکانات استفاده از پایگاه‌های شبکه‌های اجتماعی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند، تنها هنگامی‌ که از تخطی از اجرای مواد قانونی آگاه شوند، موظف به حذف یا محو اثر "ضاله" هستند. یکی از وظایف مهم نهاد "حمایت از حقوق جوانان" یافتن همین آثار "ضاله" در دنیای مجازی است.

اشتفان گلازر همکاری بین نهاد خود و شرکت‌های مربوط را "موفقیت‌آمیز" ارزیابی می‌کند. با این حال معتقد است که مبارزه با تبلیغات نئونازی‌ها برای حفظ جوانان از پی‌آمدهای منفی آن‌ها، چندان ساده نیست. او می‌گوید، دستیابی به این هدف «رابطه‌ی مستقیم با شرایط سیاسی و فنی دارد».

یکی از شرایطی که انجام وظایف نهاد "حمایت از حقوق جوانان" را دشوار می‌سازد، رعایت اصل "آزادی عقیده و بیان"، مندرج در قانون اساسی آلمان است؛ اصلی که دیدگاه‌های منتشر در وب. ۲ را نیز شامل می‌شود. اشتفان گلازر می‌گوید که تنها ۱۵ درصد از کارهایی که نهاد "حمایت از حقوق جوانان" در سال پیش مضر به حال این گروه تشخیص داد، از نظر قانونی نیز ممنوع اعلام شد. ۷۵ درصد دیگر، جزو آثار "ضاله" محسوب نشدند و از انتشار و پخش آن‌ها جلوگیری به عمل نیامد.

دشواری دیگر در راه مبارزه با نشر دیدگاه‌های راست افراطی در دنیای مجازی، تهیه و پخش دوباره و سریع ویدئوهای تبلیغاتی جانشین، بلافاصله پس از حذف یا محو "آثار ممنوعه" است. اشتفان گلازر می‌گوید: «هنوز یک فیلم ویدئویی مثلاً از یوتوپ پاک نشده، ویدئوی دیگری جانشین آن می‌شود.»

سومین مشکل به گفته‌ی گلازر هنگامی پیش می‌آید که ِسرِور شرکت مربوط نه در آلمان، بلکه در آمریکا قرار داشته باشد: «از آن‌جا که چارچوب "آزادی بیان و عقیده" در آمریکا به محدودیت چارچوب این اصل در آلمان نیست، دشوار است که بتوان جستارها و کارهای نژادپرستانه و راسیستی را با تعریفی که ما از آن داریم، از این ِسرِورها محو و حذف کرد.»

FF/KG