قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در همایش موسوم به "افق رسانه" به تحولات و مسائل منطقه پرداخته و مدعی شده که فلسطین، لبنان و عراق، سه محور تحولات ۱۵ سال اخیر در منطقه بوده‌اند.

سلیمانی، حزب‌الله لبنان را "مولود مبارک جمهوری اسلامی" نامیده و خروج نیروهای آمریکایی از لبنان در سال ۲۰۰۰ و پیروزی در جنگ ۳۳ روزه با ارتش اسراییل را نشان‌دهنده اقتدار این گروه خوانده است. سلیمانی افزوده که فلسطینی‌ها به "برکت کمک‌های تعیین‌کننده ایران" و بر اساس "الگوپذیری از حزب‌الله لبنان" در دو جنگ ۲۲ روزه و ۸ روزه غزه به مصاف اسرائیل رفتند.

فرمانده سپاه قدس عنوان کرده که "استکبار و ارتجاع منطقه" به خاطر "جایگاه بی‌بدیل" و موقعیت رو به گسترش جمهوری اسلامی، در صدد توطئه علیه آن هستند: «ایجاد درگیری‌های طایفه‌ای، قومی، فرسایش جبهه مقاومت در لبنان، تشدید فتنه رویارویی شیعه و سنی، نفوذ و هدایت گروه‌های تندروی تکفیری بر ضد انقلاب اسلامی همگی یک هدف واحد یعنی تضعیف جایگاه ایران در منطقه را دنبال می‌کنند.

سلیمانی در باره سوریه گفته که مشکل واقعی این کشور، حاکمیت اقلیت علوی یا نبود دمکراسی نیست، بلکه "غرب، ارتجاع و صهیونیسم می‌دانند که موقعیت مقتدرانه مقاومت در منطقه، مدیون دولت سوریه است."

او حمایت از مقاومت را تامین‌کننده حقیقی منافع ملی ایران دانسته و مدعی شده که پیروزی‌های مستمر ارتش سوریه در یک سال اخیر، موجب "هجمه" همه‌جانبه به این کشور شده است.

احمد وحیدی، وزیر سابق دفاع نیز در اظهاراتی مشابه سلیمانی، تاکید کرده که سوریه خط مقدم مقاومت در منطقه است و ایران همواره از کسانی که در خط مقدم مقاومت حضور دارند، حمایت می‌کند. وی افزوده که آمریکا به این دلیل نتوانست به سوریه حمله کند که دلایل و منطقی برای این کار نداشت.

قاسم سلیمانی که از سوی آمریکا متهم به همکاری نزدیک با حکومت سوریه در سرکوب مخالفان این کشور است، پیش‌تر و در ۱۲ شهریور نیز در اجلاس مجلس خبرگان حضور یافته و در جلسه غیرعلنی آن سخنرانی کرده بود. محور سخنان او، مسائل سوریه، مصر، عراق، لبنان و دیگر کشورهای منطقه بود. به نظر می‌رسد آن چه وی در همایش "افق رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌" بیان کرده، چکیده یا بخش علنی مطالبی باشد که وی در مجلس خبرگان اظهار کرده است.

حمایت عریان نظامیان و سپاهیان از سوریه

دفاع صریح سلیمانی از دولت سوریه در حالی ابراز شده که مقامات ارشد ایران در روزهای اخیر با احتیاط بیشتری نسبت به قبل در قبال تحولات این کشور موضع‌گیری کرده‌اند. سخنان سلیمانی به طور تلویحی، بیانگر دخالت ایران در امور لبنان و سوریه نیز هست؛ در حالی که دولت ایران چنین امری را تکذیب می‌کند.

یک روز پیش از این، حسین علایی، فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه گفته بود: «دفاع حکومت ایران از رژیم بشار اسد موجب کاهش اعتبار ایران در جهان عرب شده است.» علایی افزود که حداکثر زمان بقای اسد تا انتخابات سال ۲۰۱۴ خواهد بود.

هاشمی رفسنجانی نیز در اوایل شهریور در سفر به مازندران، رژیم اسد را در حمله شیمیایی به مردم سوریه مسئول دانست. وی گفت: «مردم از طرفی باید انتظار بمب‌های آمریکا را داشته باشند و از طرفی مورد حمله شیمیایی حکومت خودشان قرار می‌گیرند.» رفسنجانی پیش از این نیز در جمع مردم اصفهان، با مقایسه حمله شیمیایی غوطه و بمباران شیمیایی حلبچه، تلویحا بشار اسد را با صدام حسین مقایسه کرده بود.

به نظر می‌رسد ادبیات و موضع‌گیری مقامات دولتی از جمله حسن روحانی در قبال بحران سوریه نیز نسبت به دوران احمدی‌نژاد، "محتاطانه‌تر" شده باشد. نشریه واشنگتن پست از جمله در مقاله‌ای در هفته گذشته، از تغییر لحن مقامات دولت ایران در قبال سوریه یاد کرده بود.

بیشتر مقامات سپاهی و بسیجی اما می‌کوشند در موضع‌گیری‌های خود، حمایت جمهوری اسلامی از سوریه را پایدار و ضروری جلوه دهند. احمد وحیدی، وزیر دفاع سابق از جمله گفته که بین دولت دهم و یازدهم نباید هیچ تفاوتی در موضع‌گیری نسبت به سوریه وجود داشته باشد.

مناسبات ایران و سوریه در حالی تنگاتنگ و استراتژیک ارزیابی می‌شود که تاریخچه این روابط چندان طولانی نیست و به انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق باز می‌گردد که حافظ اسد در تضاد حزب بعث سوریه با حزب بعث عراق و ضدیت با آمریکا، جانب ایران را گرفت.

به نظر بسیاری تحلیلگران، سوریه متحد طببعی ایران نیست و اگر منافع ملی ایران در نظر گرفته شود و متغیرهای ایدئولوژیک جمهوری اسلامی از مناسبات با سوریه حذف شود، این کشور از نطر اهمیت، مانند دیگر کشورهای خاورمیانه و آسیای میانه خواهد بود.