محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در جلسه علنی مجلس در تاریخ ۶ آذر ۱۴۰۲ به وضعیت کنونی صادرات نفت ایران و تهدیدات پیشین مقامات جمهوری اسلامی اشاره کرد. او با بیان اینکه ایران دیگر نفت و بازاری برای تهدید کشورهای غربی ندارد، گفت: «زمانی بود که در مواجهه با تهدیدات دشمنان می‌گفتیم نفت را روی شما می‌بندیم و اهرم تهدید ما بود، اما امروز و با این وضعیت کدام نفت را می‌بندیم و کدام بازار را داریم؟»

قالیباف همچنین به بحران ناترازی انرژی در ایران اشاره کرد و افزود که "حتی اگر تحریم‌ها وجود نداشت، وضعیت روشن است و این یک خسارت برای کشور به شمار می‌آید". او تصریح کرد که مشکلات حمل و نقل نفت نیز بر روی صادرات تأثیر منفی گذاشته است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مقامات پیشین جمهوری اسلامی، به ویژه در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، بارها به کشورهای غربی هشدار داده بودند که در صورت تحریم ایران، صادرات نفت را قطع خواهند کرد.

رستم قاسمی، وزیر نفت وقت در سال ۱۳۹۱، اعلام کرده بود که اگر تحریم‌ها ادامه یابد، ایران صادرات نفت خود را متوقف خواهد کرد تا قیمت آن در بازارهای جهانی به ۳۰۰ دلار برسد.

بیشتر بخوانید: برابری درآمدهای توریستی ترکیه با کل صادرات نفت ایران

با گذشت بیش از یک دهه از این تهدیدات، واقعیت‌های اقتصادی ایران نشان می‌دهد که صادرات نفت به شدت کاهش یافته است. در حال حاضر، ایران تنها قادر به قاچاق حدود ۱.۶ میلیون بشکه نفت در روز است و با مشکلات جدی در تأمین گاز و برق نیز مواجه است.

بحران ناترازی انرژی و چالش‌های اقتصادی ایران

رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنانش به بررسی ناترازی انرژی و تأثیرات آن بر صنایع و دولت پرداخت. محمدباقر قالیباف با اشاره به وظایف وزارتخانه‌های نفت و نیرو در تأمین انرژی پایدار، بر لزوم چاره‌اندیشی اساسی برای حل این بحران تأکید کرد.

قالیباف با بیان اینکه تأمین انرژی پایدار و ایجاد ارزش افزوده از وظایف اصلی وزارتخانه‌های نفت و نیرو است، گفت: «با غفلت از انرژی به عنوان فرصت بزرگ کشور، شاهد ناترازی و زمین‌خوردن صنایع و دولت در تابستان امسال بودیم.» او همچنین به ناترازی ۱۵ هزار مگاواتی در مصرف انرژی در تابستان اشاره کرد و افزود که این وضعیت منجر به افت ۱.۵ درصدی تولید صنعتی شده است.

رئیس مجلس همچنین با اشاره به مشکلات جدی ناشی از ناترازی انرژی، گفت: «نفت و گاز مهم‌ترین پیشران‌های اقتصادی ما هستند و باید از آن‌ها به بهترین شکل استفاده کنیم.» او همچنین بر لزوم ایجاد ارزش افزوده از منابع انرژی تأکید کرد و خاطرنشان ساخت که در حال حاضر، صنایع با کاهش تولید مواجه هستند که این امر به معنای خسارت به تولیدکنندگان و دولت است.

بیشتر بخوانید:خیز ایران برای واردات گاز در میانه بحران کسری انرژی

طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در تابستان امسال بیش از ۱۵ هزار مگاوات ناترازی در مصرف انرژی وجود داشت که این امر باعث افت تولید صنایع شده است. همچنین، در زمستان ۱۴۰۲ نیز ۲۵۰ میلیون متر مکعب ناترازی گاز گزارش شده است.

قالیباف در ادامه به ضرورت اصلاح ساختار نهادی مدیریت انرژی اشاره کرد و خواستار تشکیل سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی زیر نظر رئیس‌جمهور شد. او همچنین بر لزوم هماهنگی بین وزارتخانه‌های نفت و نیرو تأکید کرد تا تعارض منافع کاهش یابد.

وی بیان کرد که یارانه‌های سنگین به بخش انرژی یکی از عوامل افزایش مصرف بی‌رویه است و پیشنهاد داد که باید سیاست‌های یارانه‌ای اصلاح شود تا مصرف بهینه‌تری داشته باشیم.

ناترازی انرژی در ایران موضوعی پیچیده است که ریشه‌های آن به ساختار نامناسب تأمین و توزیع انرژی، وابستگی به سوخت‌های فسیلی، و سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی بازمی‌گردد. عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌ها و فناوری‌های نوین نیز به تشدید این بحران کمک کرده است.

در سال‌های اخیر، با افزایش جمعیت و توسعه صنعتی، تقاضا برای انرژی نیز افزایش یافته است. این شرایط موجب شده که ایران با وجود داشتن منابع غنی نفت و گاز، با بحران ناترازی انرژی مواجه شود که پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی گسترده‌ای را به همراه داشتە است.

قالیباف: روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی از کشور قاچاق می‌شود

رئیس مجلس شورای اسلامی از قاچاق روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی از کشور خبر داد و تأکید کرد که این قاچاق به صورت سازمان‌یافته انجام می‌شود. محمدباقر قالیباف با اشاره به انحصار دولت در واردات و تولید فرآورده‌های نفتی، گفت که مراکز تولید و مصرف‌کنندگان اصلی، نخستین تأمین‌کنندگان این قاچاق هستند.

رئیس مجلس بر ضرورت چاره‌اندیشی برای حل این مشکل تأکید کرد و گفت که باید این مسأله به رسمیت شناخته شود تا بتوان برای آن راهکار ارائه داد.

بیشتر بخوانید: مشارکت ده‌ها نهاد و مقام پاکستان در قاچاق سوخت از ایران

قاچاق سوخت در ایران ریشه در تفاوت قیمت سوخت در داخل کشور و کشورهای همسایه دارد. طبق گزارش‌ها، قیمت یک لیتر گازوئیل در ایران حدود ۱۲ سنت است، در حالی که در کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان و عراق، این قیمت می‌تواند به بیش از ۱.۲ دلار برسد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

برآوردها نشان می‌دهد که سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران به دلیل قاچاق سوخت از دست می‌رود. این قاچاق عمدتاً در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر انجام می‌شود.

گفته می‌شود نهادهای حکومتی از جمله سپاه پاسداران در هماهنگی با دستگاه‌های مربوطه، قاچاق سوخت را به دست گرفته‌اند. برخی گزارش‌ها مدعی تأمین یک سوم گازوئیلمصرفی پاکستان از راه قاچاق از ایران هستند.