قزاقستان که ۷۰ درصد جمعیت آن مسلمان است مجازات اعدام را از قوانین کیفری حذف کرد. قزاقستان اولین کشور آسیای میانه و ۱۰۷مین کشور جهان است که در این راه گام می‌گذارد. ۲۸ کشور دیگر هم عملا مجازات اعدام را متوقف کرده‌اند.
عکس: Picture-alliance/dpa/W. Steinberg
تبلیغات
قزاقستان از آغاز سال ۲۰۲۱ مجازات اعدام را به طور کامل از قوانین کیفری خود حذف کرد. این تصمیم پیامد پیوستن قزاقستان به پروتکل دوم میثاق بین‌المللی حقوق سیاسی و مدنی سازمان ملل است که در سپتامبر گذشته با امضای نماینده دائم قزاقستان در سازمان ملل در پای این پروتکل، انجام گرفت.
این پروتکل به طور عمده ناظر بر لغو مجازات اعدام در کشورهای عضو سازمان ملل است و کشورهایی که به طور اختیاری به آن می‌پیوندند باید بدون قید و شرط مجازات اعدام را از قوانین جزایی خود حذف کنند.
قزافستان بیش از ۱۸ میلیون نفر جمعیت دارد که ۷۰ درصد آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. در میان پنج کشور آسیای میانه، قزافستان اولین کشوری است که به طور کامل از مجازات اعدام صرف‌نظر می‌کند.
آخرین مورد اعدام در قزاقستان به سال ۲۰۰۳ برمی‌گردد. در همان سال نورسلطان نظربایف، رهبر وقت قزاقستان، با فرمانی اجرای مجازات اعدام را به حال تعلیق درآورد و با تغییری در قانون اساسی در سال ۲۰۰۷ قرار شد که این مجازات صرفا در مورد اقدامات تروریستی و جنایات جنگی اعمال شود.
با پیوستن قزاقستان به صف کشورهای مخالف مجازات اعدام عملا ۱۰۷ کشور به طول کامل این مجازات را از قوانین جزایی خود حذف کرده‌اند. ۲۸ کشور دیگر عملا از ده سال پیش مجازات اعدام را متوقف کرده‌اند. ۷ کشور هم کاربرد مجازات اعدام را صرفا در شرایطی جنگی مجاز می‌دانند.
لغو یک "مجازات غیرانسانی"
یک هفته پیش مجمع عمومی سازمان ملل برای هشتمین بار به مصوبه‌ای رأی داد که از کشورها می‌خواهد مجازات اعدام را به طور نامحدود حذف کنند یا به حال تعلیق درآورند.
سال ۲۰۰۷ که اولین بار چنین مصوبه‌ای در دستور کار مجمع عمومی قرار گرفت ۱۰۴ کشور به آن رای مثبت دادند، ولی در هفته گذشته این رقم به ۱۲۳ کشور رسید. ۳۶ کشور، از جمله ایران، به آن رای منفی دادند و رای ۲۴ کشور هم ممتنع بود.
ایران بعد از چین و در کنار عربستان بالاترین میزان صدور و اجرای حکم اعدام در جهان را در کارنامه خود دارد.
در سال‌های اخیر به دلیل محدودشدن قانونی اعمال مجازات اعدام در مورد قاچاق مواد مخدر، آمار اعدام در ایران تا حدودی کاهش یافته، ولی این کشور همچنان در این عرصه از صدرنشین‌هاست.
سال گذشته میلادی نام ایران ورای مسائل اتمی و مناقشه با آمریکا و اسرائیل و کشورهای منطقه، عمدتا به دلیل اعمال مجازات اعدام در صدر خبرها بود که این مسئله خشم و انتقاد محافل و مجامع حقوق بشری و سازمان ملل را برانگیخت. به خصوص اعدام افرادی مانند نوید افکاری و روح‌الله زم و برخی فعالان سیاسی در مناطق قومی ایران بازتاب انزجارآمیز گسترده‌ای یافت.
اعدام در ایران؛ مجازاتی که پایان ندارد
دهم اکتبر روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام است. کنشگران مدنی به لغو مجازات اعدام از طریق کارزارهای ملی و بین‌المللی امید بسته‌اند. ایران از بالاترین آمارهای اعدام را دارد و شمار زیادی نیز هم‌اکنون در انتظار اعدام‌اند.
عکس: MIZAN
۲۲ شهریور ۱۳۹۹: نوید افکاری ۲۷ ساله اعدام شد
دستگاه قضایی ایران بی‌اعتنا به تمامی دادخواهی‌ها، حکم اعدام نوید افکاری، نایب‌قهرمان کشتی نوجوانان ایران و از شرکت‌کنندگان در اعتراضات مردادماه ۱۳۹۷ در شیراز را اجرا کرد. وکیل نوید افکاری گفت، آنقدر در اجرای حکم عجله داشتند که او را حتی از آخرین دیدار با خانواده‌اش محروم کردند.
عکس: farsnews
۱۵ مرداد ۱۳۹۹: مصطفی صالحی ۳۰ ساله اعدام شد
مصطفی صالحی از شرکت‌کنندگان اعتراضات دی‌ماه ۹۶، در شهر کهریزسنگ از توابع شهرستان نجف‌آباد استان اصفهان بازداشت شد. او که به قتل یکی از اعضای سپاه پاسداران متهم و دادگاهی شده بود، در جریان دادگاه این اتهام را رد کرد. اما برای مصطفی صالحی حکم "قصاص" صادر شد.
اتهام رسول‌زاده و شیخ عبدالله شرکت در بمب‌گذاری شهریور ۱۳۸۹ در مهاباد بود. عفو بین‌الملل تاکید کرده است که بر اساس شواهد موجود، آنها بی‌گناه اعدام شده‌اند.
عکس: MIZAN
۳۰ تیر ۱۳۹۹: محمود موسوی مجد ۳۴ ساله اعدام شد
حکم اعدام محمود موسوی مجد یک هفته پس از ترند جهانی شدن هشتگ "اعدام نکنید" اجرا شد؛ هشتگی که در اعتراض به صدور حکم اعدام برای سه تن از معترضان آبان‌ماه، امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی استفاده شده است.
عکس: Mizan
۲ اردیبهشت ۱۳۹۹: شایان سعیدپور که در نوجوانی مرتکب قتل شده بود، اعدام شد
به نوشته سایت‌های حقوق بشری، شایان سعیدپور به هنگام ارتکاب قتل در سال ۱۳۹۴ کمتر از ۱۸ سال داشت، ولی با وجود این محکوم به اعدام شد و حکمش به اجرا در آمد.
عکس: Iranhr.net
۲۰ تیر ۱۳۹۹: امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی به اعدام محکوم شدند
حکم اعدام این سه جوان که متهم به "مشارکت در تخریب و تحریق به قصد مقابله با نظام" شده بودند، از سوی دیوان عالی کشور متوقف شد. توقف این احکام و پذیرش اعاده دادرسی از سوی دیوان عالی کشور، در پی اعتراض‌های جهانی صورت گرفت.
۱۶ مرداد ۱۳۹۹: حیدر قربانی ۴۷ ساله محکوم به اعدام شد
دادگاه انقلاب سنندج حیدر قربانی را در اول بهمن ۱۳۹۸ به اتهام "قیام مسلحانه علیه نظام" یا "بغی" به اعدام محکوم کرد. حیدر قربانی به گفته وکیلش، نه هرگز عضو گروهی بوده و نه هرگز از سلاح استفاده کرده است. دادگاه اگرچه در حکم خود تائید کرده که حیدر قربانی مسلح نبوده، اما با استناد به "اعترافات" تحت شکنجه قربانی، حکم صادر کرده است.
عکس: iranhumanrights
اردیبهشت ۱۳۹۹: ارسلان خودکام ۴۷ ساله محکوم به اعدام شد
دادسرای نظامی ارومیه ارسلان خودکام را به اتهام "جاسوسی برای حزب دمکرات کردستان" در محاکمه‌ای نیم‌ساعته به مرگ محکوم کرد.
عکس: humanrightsinir
محمدرضا حدادی که به هنگام ارتکاب جرم نوجوان بوده، محکوم به اعدام است
محمدرضا حدادی در زندان عادل‌آباد شیراز زندانی است. او متهم است که در سال ۱۳۸۲ در جریان یک سرقت مرتکب قتل شده است. حدادی در زمان ارتکاب جرم ۱۵ سال داشته است. قرار بود حکم اعدام محمدرضا حدادی ۱۶ تیر ۱۳۸۹ اجرا شود که برای چهارمین بار اجرا نشد.
