قطر: آزادی آمریکاییهای زندانی در ایران در مرحله اجرایی است
۱۴۰۲ شهریور ۱, چهارشنبه
قطر میگوید که تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا "وارد فاز اجرایی" شده اما هنوز زود است بتوان درباره محل تبادل زندانیان اظهارنظر کرد. دختر جمشید شارمهد بار دیگر از عملکرد آلمان و آمریکا نسبت به وضعیت پدرش انتقاد کرد.
تبلیغات
ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت امورخارجه قطر روز سهشنبه در نشستی خبری اعلام کرد که تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا "وارد مرحله اجرایی" شده است اما در عین حال افزود که هنوز زود است تا بتوان درباره محل تبادل زندانیان اظهارنظر کرد.
سخنگوی وزارت امورخارجه قطر با اشاره به نقش کشورش در میانجیگری میان ایران و آمریکا اعلام کرد که نقشآفرینی دوحه در اجرایی شدن این توافق، در آزادی زندانیان و آزادسازی اموال مسدود شده ایران ادامه دارد.
الانصاری با اشاره به نامشخص بودن محل تبادل زندانیان ایرانی و آمریکایی اعلام کرد که مشخص نیست که آیا این اقدام در دوحه انجام خواهد شد یا خیر. او همچنین افزود که هنوز برای اظهارنظر در خصوص انتقال پولهای ایران به بانکهای قطری زود است و در اینباره در زمان مناسب اطلاعرسانی خواهد شد.
در همین رابطه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز روز سهشنبه، ۲۲ اوت (۳۱ مرداد) در یک نشست خبری اعلام کرد که آزادی پنج شهروند ایرانی-آمریکایی زندانی مطابق توافقها با ایران پیش میرود. سالیوان در عین حال گفت که هنوز زمان دقیق خروج این پنج نفر از ایران مشخص نیست.
بر اساس توافق روز پنجشنبه ۱۹ مردادماه میان ایران و آمریکا بر سر آزادسازی حدود ۶ میلیارد دلار از داراییهایی مسدود شده ایران در کره جنوبی، قرار شده است که شهروندان آمریکایی زندانی در ایران آزاد شوند و این داراییها به بانکهای قطری منتقل شوند.
در همین حال، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا با اشاره به آزادسازی اموال ایران از بانک تجارت عراق در قالب بخشی از این توافق، اعلام کرد که داراییهای مسدود شده ایران در کره جنوبی، پیش از انتقال به قطر، به سوئیس انتقال پیدا خواهند کرد.
خبرگزاری کرهای "یونهاپاینفومکس"، روز دوشنبه ۲۱ اوت (۳۰ مرداد) اعلام کرده بود که این داراییها به تدریج و طی پنج هفته به میزان روزانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد وون به دلار تبدیل خواهد شد و به بانک مرکزی سوئیس انتقال خواهد یافت.
شهروندان آمریکایی ایرانیتبار، قربانی سیاست گروگانگیری
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز ۱۷ مردادماه اعلام کرد که ایران برای مبادله زندانیان، از طریق عمان و قطر در حال تبادل پیام با آمریکاست. سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز سه نفر از پنج شهروند آمریکایی زندانی در ایران هستند که بر اساس خبرهای منتشرشده اکنون از زندان به حبس خانگی منتقل شدهاند.
اگرچه هویت دو زندانی دیگر مشخص نیست اما روزنامه خراسان، هویت یک زندانی دیگر را یک زن آمریکایی ایرانیتبار ذکر کرده که پیش از این در سازمانهای غیردولتی در افغانستان مشغول به کار بوده است.
این روزنامه همچنین اشاره کرده که مذاکرات ایران و آمریکا بر سر آزادی زندانیان، با میانجیگری عمان و میان علی باقری کنی و برت مک گورک، نماینده شورای امنیت ملی ایالات متحده در خاورمیانه به صورت غیرمستقیم برگزار شده است.
درخواست دختر جمشید شارمهد از ایالات متحده و آلمان برای نجات پدرش
در پی توافق میان دولت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا با ایران بر سر آزادی ۵ شهروند آمریکایی زندانی در ایران، روز سهشنبه غزاله شارمهد، دختر جمشید شارمهد از ایالات متحده و آلمان خواست که فورا برای نجات او اقدام کنند. جمشید شارمهد، شهروند آلمانی ایرانیتبار است که پیش از این، از سال ۱۳۸۱ تا مدتها در کالیفرنیا زندگی میکرد و در مرداد سال ۱۳۹۹ در جریان سفری به امارات متحده عربی، توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ربوده و به ایران منتقل شد.
او دو سال و نیم پس از ربوده شدن، به اتهام "افساد فی الارض" در اسفند ۱۴۰۱ به "اعدام" محکوم شد. قوه قضاییه جمهوری اسلامی اتهام او را دخالت در انفجار ۲۴ فروردین سال ۱۳۸۷ در یک حسینیه، وابسته به کانون رهپویان وصال در شیراز ذکر کرده است. اتهامی که خانواده جمشید شارمهد، آن را "مضحک و بیاساس" توصیف میکند.
غزاله شارمهد که به منظور پیوستن به تحصن خانواده شهاب دلیلی، دیگر شهروند دوتابعیتی زندانی در ایران، در مقابل وزارت خارجه آمریکا در واشینگتن به سر میبرد در یک میزگرد، عملکرد آمریکا و آلمان در خصوص آزادی پدرش را "ناامیدکننده" توصیف کرد.
او گفت: «درخواست من از ایالات متحده و آلمان، این است که پدرم آزاد شود؛ او را بازگردانند و جانش را نجات دهند.»
او این مساله را "موضوع مرگ و زندگی" خواند و از اینکه آلمان و آمریکا به صورت "پینگپنگی"، مسئولیت جان پدرش را به یکدیگر حواله میکنند ابراز ناامیدی کرد. غزاله شارمهد با اشاره به واکنشهای آلمان و آمریکا نسبت به صدور حکم اعدام علیه پدرش گفت یکی میگوید "او شهروند من نیست" و دیگری میگوید "او اینجا زندگی نمیکند و مساله من نیست."
آلمان گفته است که در عالیترین سطوح و از طریق همه کانالها در حال پیگیری این موضوع است. اما غزاله شارمهد میگوید که تلاشهای آلمان صرفا بر بهبود شرایط پدرش در زندان متمرکز است و "آیا او پیش از اینکه همین حالا او را بکشند، به خمیردندان بهتری نیاز دارد یا نه."
وزارت امور خارجه آمریکا، رفتار ایران با شارمهد را "شرمآور" توصیف کرده اما اشاره کرده است که این وظیفه دولت آلمان است که درباره شهروند خود صحبت کند.
سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر
گروگانگیری در ایران سال ۱۳۵۸ با حمله به سفارت آمریکا مرسوم شد و با زندانی کردن و پروندهسازی برای گردشگران، محققان و دو تابعیتیها و سپس معامله بر سر آنها ادامه یافت. شماری از پروندهها در این گزارش تصویری:
عکس: Fars
گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی
در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آنها دارای پست و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلماتهای این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.
عکس: Fars
جیسون رضاییان
جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سیامک نمازی و باقر نمازی
سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پیگیری وضعیت فرزند بازداشت شدهاش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شدهاند.
عکس: iran-emrooz
ژیو وانگ
ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلولهای بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.
کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.
عکس: Department of Foreign Affairs and Trade of Australia/REUTERS
مایکل وایت
مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکههای اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/White family
کامران قادری
کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آیتی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranhumanrights
ارس امیری
ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranianuk.com
کامیل احمدی
کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنسگرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.
عکس: didarnews
نازنین زاغری رتکلیف
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.
عکس: Jamie Wiseman/picture alliance
ناهید تقوی
ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سالها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او میگوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»
عکس: Privat
احمد رضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانوادهش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.
فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال
فریبا عادلخواه، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روحالله نژاد مبادله و آزاد شد.
عکس: Sciences Po
مسعود مصاحب
مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکند. تلویزیون دولتی ایران بریدههایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
عکس: Mehr
انوشه آشوری
انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.
عکس: Elika Ashoori
بنجامین بریر
شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر میبرد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشتهای نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.