قطر٬ از مهم‌ترین هم‌پیمانان و حامیان «اخوان‌المسلمین» در مصر که مدت‌هاست پس از سرنگونی دولت محمد مرسی٬ دولت جدید مصر را به رسمیت نشناخته٬ سه‌شنبه (۱۸ آذر٬ ۹ دسامبر) در اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس٬ به حمایت از ریاست‌جمهوری ژنرال عبدالفتاح سیسی برخاست.

ژنرال سیسی به دلیل سرکوب گسترده و سیستماتیک گروه اخوان‌المسلمین، شکافی عمیق میان کشورهای سلطنتی حوزه خلیج فارس پدید آورده بود.

رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) روز سه‌شنبه در بیانیه پایانی اجلاس خود از حمایت همه‌جانبه خود از مصر و «دستور کار سیاسی رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی» خبر دادند.

خالد العطیه٬ وزیر امور خارجه قطر در یک کنفرانس خبری در پایان این اجلاس گفت: «ما معتقدیم قدرتمند بودن مصر به نفه همه کشورهای عربی و به خصوص اعضای شورای همکاری خلیج فارس است.»

برگزاری اجلاس دوحه که در نهایت به یک روز خلاصه شد٬ تنها با وساطت‌های کویت در دقایق پایانی میسر شد و به این ترتیب به اختلافات یک‌ساله میان عربستان سعودی و امارات و بحرین با قطر بر سر ماجرای اخوان‌المسلمین هم پایان داده شد.

در رخدادی بی‌سابقه٬ هر سه کشور سفیران خود را از دوحه فرا خوانده بودند تا نسبت به به حمایت قطر از جنبش اسلام‌گرای «اخوان‌المسلمین» که حالا از سوی ریاض و ابوظبی به عنوان سازمانی تروریستی شناخته شده و فعالیت آن در مصر هم غیرقانونی است٬ اعتراض کنند.

قطر تا کنون بارها به برکناری محمد مرسی٬ رئیس‌جمهور اسلام‌گرا و معزول مصر از سوی ژنرال سیسی اعتراض کرده و هنوز هم پناهنگاهی امن برای بسیاری از رهبران سازمان اخوان‌المسلمین محسوب می‌شود؛ به‌خصوص آنهایی که مجبور شده‌اند برای در امان ماندن از سرکوب گسترده از مرزهای مصر بگریزند.

دیپلمات‌ها ماه گذشته به قطر بازگشتند تا مسیر را برای برگزاری اجلاس سران در روز سه‌شنبه هموار کنند. شیخ تمیم بن حامد آ‌ل‌ثانی٬ امیر قطر٬ ابراز امیدواری کرد که این اجلاس بتواند «نویدبخش آغازی دیگر برای روابط فی‌مابین کشورهای حوزه خلیج فارس باشد.»

پیشنهاد قطر برای تشکیل جبهه منطقه‌ای علیه تروریسم

رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس٬ در بیانیه پایانی خود همچنین بر اراده خود برای مقابله با تروریسم تاکید کردند و از قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل در محکومیت نقض گسترده حقوق بشر در عراق و سوریه از سوی تروریست‌های "دولت اسلامی" و "جبهه النصره القاعده" نیز اعلام حمایت کردند.

در بیانیه پایانی این اجلاس آمده است: «رهبران (این شش کشور) بر موضع شورا در زمینه ضدیت با تروریسم و افراط‌گرایی در هر شکل آن تاکید می‌کنند؛ صرف‌نظر از دلایل و توجیهات و منابعی که برای فراهم کردن بستر آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

اکثر این کشورها از اعضای ائتلاف تحت رهبری امریکا برای مقابله با شبه‌نظامیان افراطی "دولت اسلامی" ‌هستند. هواپیماهای جنگی عربستان و امارات در حملات هوایی علیه مواضع "دولت اسلامی" مشارکت دارند و کویت هم این ائتلاف حمایت لجستیکی می‌کند.

با این حال٬ شیخ تمیم در سخنان خود در افتتاحیه این اجلاس خواستار ایجاد یک ابتکار مشترک منطقه‌ای برای مقابله با تروریسم شد.

استقبال شورا از مذاکرات هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با استقبال از پیش‌رفت مذاکرات میان ایران و شش قدرت جهانی٬ ابراز امیدواری کردند که این گفت‌وگوها منتج به یافتن راه‌حلی پایدار شود.

آنها همچنین بر اهمیت روابط ایران و شورا تاکید کردند و گفتند که این روابط باید بر اساس خودداری از مداخله در امور داخلی و بهره‌گیری از زور استوار باشد.

در موضوع بحران رو به گسترش در یمن٬ رهبران کشورهای عضو این شورا از شورشیان شیعه حوثی خواسته‌اند که از صنعا٬ پایتخت یمن و دیگر شهرهای این کشور خارج شوند. شورشیان حوثی کنترل بخش‌هایی از صنعا و دیگر شهرهای یمن را از ماه سپتامبر در دست گرفته‌اند.

در زمینه اقتصاد٬ شیخ صباح الاحمد الصباح٬ امیر کویت خواستار افزایش همکاری‌ها برای مقابله با سقوط آزاد بهای نفت در بازارهای جهانی شد و به تصریح گفت که کاهش درآمدها می‌تواند بر برنامه‌های توسعه این کشورها تاثیر قابل‌توجهی بگذارد.

بهای رو به کاهش نفت٬ که بیش از ۹۰ درصد از درآمدهای عمومی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل می‌دهد٬ از ماه ژوئن تا کنون بیش از ۴۰ درصد کاهش داشته و این یعنی به‌طور بالقوه درآمد این کشورها نسبت به سال گذشته کاهشی ۳۰۰ میلیارد دلاری داشته است.