شرکت ملی نفت ایران پس از چند تذکر و اخطار به پیمانکار چینی میدان نفتی آزادگان جنوبی، سرانجام به همکاری با این شرکت خاتمه داد. میدان نفتی آزادگان از میدان‌های مشترک میان ایران و عراق است.

شرکت ملی نفت چین (CNPCI) از سال ۱۳۸۸ طرف قرارداد ایران برای توسعه میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی بوده و چنانکه مسئولان وزارت نفت می‌گویند به تعهدات خود پایبند نبوده است.

شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا) روز چهارشنبه (۱۰ اردیبهشت/ ۳۰ آوریل) از قول وزیر نفت نوشت: «با توجه به اینکه شرکت چینی "سی‌ان‌پی‌سی‌آی" از برنامه زمانبندی برای توسعه میدان آزادگان جنوبی بسیار عقب و از نظر ما غیر ممکن بود که به تعهدهای خود در این میدان بتوانند عمل کنند، از توسعه این میدان مشترک نفتی کنار گذاشته شد.»

بیژن نامدار زنگنه در روزهای پایانی بهمن ماه سال پیش عملکرد پیمانکار چینی را نامطلوب ارزیابی کرده و گفته بود آخرین اخطارهای لازم برای "خلع ید" به این پیمانکار داده شده است.

هفت درصد پیشرفت در پنج سال

به گفته‌ی رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت حکم رسمی کنار گذاشتن پیمانکار چینی از پروژه توسعه میدان آزادگان روز سه‌شنبه، ۹ اردیبهشت به طور رسمی به این شرکت ابلاغ شد.

قرارداد توسعه آزادگان جنوبی که ارزش آن د و نیم میلیارد دلار گزارش شده مهرماه ۸۸ به امضاء رسید. مطابق این قرار داد قرار بود در فاز اول روزانه ۳۲۰ هزار بشکه نفت از میدان آزادگان استخراج شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت، عبدالرضا حاجی حسین‌نژاد بهمن ماه گذشته گفته بود، فاز نخست این پروژه هفت درصد بیشتر پیشرفت نکرده و از ۱۸۵ چاهی که می‌بایست در این فاز حفاری شود تنها هفت حلقه چاه به بهره‌برداری رسیده است.

جوادی به خبرگزاری شانا گفت، که پس از تذکرهای مکرر کتبی و شفاهی و در نهایت ابلاغ اخطار کتبی به پیمانکار چینی، این شرکت قول داد در روند پیشرفت کار تجدید نظر کند اما در عمل اقدام موثری انجام نداد.

سود عراق از تعلل پیمانکار چینی

میدان نفتی یادآوران یکی دیگر از میدان‌های مشترک با عراق است که تکمیل آن به شرکت چینی "ساینوپک" سپرده شده و به گفته‌ی وزیر نفت "با این شرکت نیز مشکلاتی در زمینه پیشرفت کار وجود دارد."

در حالی که کار توسعه سه میدان مشترک آزادگان جنوبی و شمالی، و یادآوران در خاک ایران به کندی پیش می‌رود، عراق با همکاری کمپانی‌های نفتی، از جمله شرکت ملی نفت چین کار توسعه تاسیسات و استخراج نفت را به سرعت به پیش می‌برد.

عراق از شهریور ماه سال گذشته تنها از میدان مجنون، که میدان مشترک با آزادگان جنوبی است، روزانه ۱۷۵ هزار بشکه نفت استخراج می‌کند و امیدوار است این میزان را به زودی به ۴۰۰ هزار بشکه در روز برساند.

حداکثر میزان استخراج نفت ایران از این میدان مشترک ۵۰ هزار بشکه در روز گزارش شده است. حسین‌نژاد می‌گوید پیمانکار چینی مطابق قرارداد می‌بایست در سال گذشته میلادی ۲۵ دکل حفاری در آزادگان مستقر می‌کرد اما تنها برای یک دکل برنامه‌ریزی کرده بود.

در جستجوی پیمانکار داخلی

زیان‌های ایران از همکاری با چینی‌ها به پروژه‌های نفت و گاز محدود نمی‌شود. گزارش‌های منتشر شده در مهرماه سال پیش حاکی است بیش از ۲۰ پروژه پتروشیمی نیز در ایران به علت بدقولی چینی‌ها بلاتکلیف مانده‌اند.

با شدت گرفتن تحریم‌های بین‌المللی و تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی همکاری و سرمایه‌گذاری کمپانی‌های غربی در صنایع نفت و گاز ایران متوقف و شماری از پروژه‌های مهم به شرکت‌های چینی سپرده شد.

ظاهرا ایران هنوز به لغو تحریم‌ها اطمینان ندارد و به دنبال یافتن جایگزینی داخلی برای پیمانکاران چینی است. وزیر نفت به شانا گفت: «پس از کنار گذاشتن شرکت چینی CNPCI از میدان آزادگان جنوبی توسعه این میدان مشترک با عراق، برای سپردن به پیمانکاران داخلی به شرکت ملی نفت ایران واگذار شد.»

در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد شماری از پروژه‌های مهم نفت و گاز به ویژه در منطقه پارس جنوبی به پیمانکاران وابسته به سپاه پاسداران واگذار شد که ناتوانایی آنها از علت‌های تاخیر در تکمیل این پروژه‌ها عنوان می‌شود.

سایت خبری صبح‌نیوز، نزدیک به سپاه پاسداران، آذر ماه ۹۲ به نقل از یکی از فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا گزارش داد که دولت حسن روحانی کنار گذاشتن پیمانکاران سپاه از پروژه‌های نفت و گاز و طرح‌های عمرانی را آغاز کرده است.