قهرمان قلبها؛ وریا غفوری در برابر اتهام "تبلیغ علیه نظام"
سارا علوی
۱۴۰۱ آذر ۳, پنجشنبه
رسانههای ایران از بازداشت وریا غفوری، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران خبر دادند. وریا غفوری به دلیل واکنشهایش به مسائل اجتماعی و سیاسی، به چهرهای محبوب در میان جامعه مدنی و ورزشدوستان ایران تبدیل شده است.
تبلیغات
برنا، خبرگزاری رسمی وزارت ورزش ایران، امروز پنجشنبه سوم آذر از بازداشت وریا غفوری، ملیپوش سابق فوتبال ایران و بازیکن فعلی باشگاه فولاد خوزستان خبر داد. بر اساس خبر منتشرشده در این خبرگزاری، وریا غفوری به دلیل آنچه که "توهین و تخریب تیم ملی فوتبال ایران و تبلیغ علیه نظام" عنوان شده، بازداشت شده است.
کاپیتان سابق و محبوب استقلال، از آغاز جنبش اعتراضی در ایران همواره با انتشار پستهایی در فضای مجازی حمایت قاطع خود از اعتراضات مردمی را اعلام میکرد.
معترض به "کشتن ایران"
او در آخرین استوریاش در اینستاگرام پیش از بازداشت، که دو روز قبل و در روز بازی ایران و انگلیس منتشر شد، در واکنش به کشتار بیرحمانه در شهرهای کردنشین ایران نوشت: «کشتار مردم کُرد را متوقف کنید! کُرد خود ایران است… کشتن کُرد برابر با کشتن ایران است. اگر به کشتار مردم بیتفاوت هستی، ایرانی که هیچ، انسان هم نیستی… تمام اقوام خود ایران هستند. مردم را نکشید.»
وریا غفوری که جزو معدود بازیکنان فوتبال ایران است که همواره با پستهای شفاف و انتقادی نسبت به دغدغههای اجتماعی مردم واکنش نشان میدهد، چندی پیش ودر بحبوحه اعتراضات مردمی، بعد از کشته شدن فرشته احمدی در مهاباد، به دیدار دختر خردسال او رفت؛ موضوعی که بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت و بسیاری او را نماد مردم شریف کردستان دانستند.
"نمیترسم چون حرف حق میزنم"
وریا غفوری حدود سه سال پیش و در زمانی که برای استقلال توپ میزد، پس از واکنش جنجالیاش به صحبتهای محمدجواد ظریف، در پاسخ به خبرنگاری که از او پرسید آیا از عواقب صحبتهای سیاسیاش نمیترسد، مقابل دوربینهای تلویزیونی گفت: «چیز بدی نگفتم، چرا باید بترسم؟ حرف حق زدم».
او بعدها پس از قهرمانی همراه تیم استقلال بار دیگر تاکید کرد که دغدغههای اجتماعی برایش بسیار مهمتر از فوتبال هستند: «زمانی که صحبت از مسائل اجتماعی و مدنی باشد، دیگر فوتبال برای من اولویت ندارد. من باید از جایگاه اجتماعی خود استفاده کنم و صدای هوادارانی باشم که با هزاران بدبختی بلیت تهیه میکنند تا تیم را تشویق کنند».
شرافت انسان دردمند
وریا غفوری پس از بازداشت حسین ماهینی در روزهای آغازین اعتراضات مردمی، در اینستاگرامش نوشته بود: «انسانی که درد مردمش را درد خودش بداند، مجرم نیست، شریف است».
یحیی گلمحمدی، سرمربی پرسپولیس که طی روزهای اخیر به دلیل حمایتهایش از اعتراضات مردمی به کسر ۱۵ درصد از قراردادش محکوم شده، جزو اولین افراد جامعه ورزشی بود که به بازداشت وریا غفوری با انتشار یک توییت واکنش نشان داد. همچنین سروش رفیعی بازیکن پرسپولیس نیز در توییتی از وریا حمایت کرد.
از زمان آغاز جنبش اعتراضی ایران، چهرههای ورزشی، هنری، مدنی و فرهنگی بسیاری توسط جمهوری اسلامی بازداشت شدهاند. علی دایی، علی کریمی، سروش رفیعی، مهدی مهدویکیا، کریم باقری، یحیی گلمحمدی، کاوه رضایی و مهرداد پولادی، از جمله ورزشکارانی بودهاند که در این مدت همصدای مردم معترض بودهاند.
پرویز برومند، سنگربان اسبق تیم ملی ایران نیز به جرم همراهی با مردم در اعتراضات خیابانی، همچنان در بازداشت به سر میبرد. این در حالی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پیش از این در واکنش به اعتراضات مردمی مدعی شده بود که موضعگیریهای برخی چهرههای ورزشی و هنری هیچ اهمیتی ندارد.
خبر بازداشت وریا غفوری نیز امروز در شرایطی منتشر شد که تیم ملی فوتبال ایران فردا جمعه در دومین بازیاش در جام جهانی، و پس از شکست سنگین با نتیجه شش بر دو مقابل انگلیس، به مصاف ولز خواهد رفت، اما بازیکنان تیم ملی در مدت اخیر در معرض انتقادات و اعتراضات زیادی بودهاند؛ از جمله مهدی طارمی که در پایان دیدار با انگلیس، رو به خبرنگاران گفت: «من سیاسی نیستم و الان در جام جهانی هستم تا فوتبال بازی کنم و از فوتبال لذت ببرم»؛ سخنانی که واکنشهای تند بسیاری را در پی داشت.
روایت تصویری درهمتنیدگی فوتبال و سیاست در خیزش ۱۴۰۱ ایران
مصاف با انگلیس تبدیل به سیاسیترین بازی ایران در مسابقات جام جهانی شد. اعتراضات مردمی حتی روی سکوهای ورزشگاه قطر نیز ادامه داشت. نگاهی تصویری به درهمتنیدگی فوتبال و سیاست در نمونه خیزش مردمی ۱۴۰۱ در ایران.
عکس: Alessandra Tarantino/AP/picture alliance
تیم ملی فوتبال ایران
عکس: Han Yan/Xinhua/IMAGO
فوتبال و سیاست
اگرچه تا قبل از مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر سیاسیترین دیدار ایران در این مسابقات مربوط به رویارویی با آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بود، اما حواشی و در نهایت نتیجه رقمخورده دیدار ایران و انگلیس باعث شد تا حال این مسابقه عنوان "سیاسیترین" دیدار ایران در این مسابقات را به خود اختصاص دهد. در قطر برخلاف شعار فیفا "فوتبال و سیاست" از هم جدا نیستند.
عکس: Anthony Stanley/ATP photo agency/picture alliance
از جریمه تا بازداشت
سردار آزمون نخستین ملیپوشی بود که نسبت به جنبش اعتراضی مردم در ایران واکنش نشان داد و نوشت: «شرم بر شماها که آدمها رو به راحتی میکشید. زندهباد زنان ایرانی». در آن زمان حسین ماهینی به دلیل واکنش نشان دادن به مرگ مهسا امینی و تجمعات مردمی، از سوی وزارت اطلاعات بازداشت شده بود. عارف غلامی هم که برای او نوشته بود "سلامتی دفاع راستی که نتوانست وسط بازی کند"، از سوی باشگاهش جریمه شد.
عکس: Matthias Koch/picture alliance
دیدار با رئیسی در روزهای تلخ
دیدار کاروان ایران با ابراهیم رئیسی جرقه بزرگی بود برای اعتراض عمومی نسبت به تیمی که زمزمه حذف شدنش از مسابقات به دلیل سرکوب وحشیانه مردم در ایران توسط حکومت، پیش از این شنیده میشد. رئیسی در آن دیدار از بازیکنان خواست، اجازه ندهند هیچ جریانی تمرکز آنها را به هم بریزد. مردم اما در شبکههای اجتماعی شدیدترین انتقادات را متوجه بازیکنانی کردند که مقابل "قاتلان جوانان ایران" سر خم کردهاند.
علی دایی، کاپیتان و سرمربی اسبق تیم ملی ایران که پیش از این هم با پستهای اینستاگرامی از اعتراضات سراسری مردم ایران حمایت کرده بود و اظهارنظر تندی نیز خطاب به یکی از نمایندگان مجلس در پی مرگ اسرا پناهی دختر دانشآموز اردبیلی داشت، در پستی اینستاگرامی اعلام کرد که دعوت فیفا را رد کرده و در شرایط فعلی ایران به قطر نمیرود و در کنار مردم میماند.
عکس: Mohammad Karamali/DeFodi/picture alliance
فوتوشوتهای جنجالی
فوتوشوتهای بازیکنان ایران پیش از شروع مسابقات، در روزهایی که مردم ایران سوگوار کشتار معترضان در شهرهای مختلف توسط جمهوری اسلامی بودند، بار دیگر خشم مردم معترض را برانگیخت. در شبکههای مجازی تصاویر متعددی با عنوان "این تیم ملی را حمایت نمیکنیم" منتشر شد. بازیکنان ایران هیچ واکنشی به این اعتراضات نشان ندادند.
عکس: Irna
خشم و اندوه "هشت محبوب"
علی کریمی که بعد از مرگ مهسا امینی یکی از حامیان فعال خیزش مردمی ایران بوده، در فاصله کوتاه باقیمانده تا شروع مسابقات جام جهانی با "تگ کردن" بازیکنان، از آنها خواست به خاطر یک بازی ملی و پاداش، هموطنانشان را نفروشند. با این حال پاسخ ندادن بازیکنان به او با پست دیگری از سوی کریمی همراه شد. او نوشت: «فکر میکردم بویی از انسانیت برده باشید، اما خدا رو شکر هیچوقت با شما همبازی نبودم».
عکس: Mike Egerton/empics/picture alliance
"از خود مردم" در کنار مردم
کریم باقری، بازیکن پیشین تیم ملی ایران، در حمایت از مردم پستهای متعددی را در اینستاگرامش منتشر کرد. او ابتدا با حمایت از علی کریمی در مقابل سخنان حسن عباسی نوشت: «علی کریمی یک میهنپرست باشرف است». او به دلیل فعالیتش در فضای مجازی، به کسر ۲۰ درصد قراردادش با باشگاه پرسپولیس جریمه شد، اما در پستی دیگر نوشت: «در این روزهای سخت من و امثال من وظیفه داریم کنار مردم باشیم چون از خود مردم هستیم».
عکس: khabarvarzeshi.com
پاسخ نابهنگام
کارلوس کیروش در نخستین کنفرانس خبریاش در دوحه گفت که بازیکنان نسبت به شرایط ایران اجازه اظهار نظر دارند، اما تا جایی که با قوانین فیفا سازگاری داشته باشد. اما علیرضا جهانبخش در آن نشست در پاسخ به خبرنگار انگلیسی گفت: چون شما از رسانههای انگلیس هستید از من در مورد شادی گل یا خواندن سرود ایران سوال میکنید، اما این تصمیم شخصی هر بازیکن است.
عکس: Borna
به نام خداوند رنگینکمان...
احسان حاج صفی در نشست خبری پیش از دیدار مقابل انگلیس، صحبتهایش را با اشاره به جمله کیان پیرفلک، نوجوان کشتهشده در ایذه، این چنین آغاز کرد: «به نام خداوند رنگینکمان. تسلیت عرض میکنم خدمت تمام خانوادههای داغدار ایران. باید قبول کنیم که شرایط کشورمان خوب نیست، مردم شاد نیستند و همه ناراحتند. ما اگر اینجا هستیم دلیل بر این نیست که صدایشان نباشیم و یا به آنها احترام نگذاریم».
عکس: Borna
فریاد "زن، زندگی، آزادی" در قطر
بازیکنان تیم ملی سرود ایران را در آغاز مسابقه همخوانی نکردند و این در حالی بود که بنرها و پرچمهای ایران با شعار "زن، زندگی، آزادی" در جای جای ورزشگاه در میان تماشاگران دیده میشد. تشویق علی کریمی، اعتراض به ملیپوشان و کیروش و "هو کردن" آنها در برخی از دقایق بازی از جمله اتفاقاتی بود که در این مسابقه روی سکوها رقم خورد. مهدی طارمی نیز پس از هر دو گل خود شادی نکرد.
عکس: Anthony Stanley/ATP photo agency/picture alliance
معترض به "کشتن ایران"
وریا غفوری که همواره نسبت به موضوعات سیاسی و اجتماعی واکنش نشان داده و در طی این مدت بارها از معترضان ایران حمایت کرده، با انتشار یک استوری در زمان برگزاری بازی ایران و انگلیس که همزمان با آن خبر تشدید حملات حکومت علیه مردم جوانرود و کردستان منتشر شد، نوشت: «کشتار مردم کُرد را متوقف کنید؛ تمام اقوام خود ایران هستند، مردم را نکشید.»
عکس: farsnews.ir
اگر حمایت نمیکنید در خانه بمانید!
کارلوس کیروش که در جریان بازی با انگلیس حرکات عجیبی رو به تماشاگران ایرانی داشت، بعد از شکست سنگین مقابل انگلیس در کنفرانس خبری گفت: «همه میدانند بازیکنان من در چه محیطی هستند، اما باید به کسانی که نمیخواهند تیم ملی را حمایت کنند بگویم که بهتر است در خانه بمانند، کسی به آن ها نیاز ندارد». او همچنین با انتشار ویدیویی در اینستاگرام نوشت بازیکنان دشمن شما نیستند.
عکس: Khabaronline
بیتعارف با کیروش
مهدی مهدویکیا پیش از مسابقات جام جهانی و با وجود قرارداد با فیفا برای حضور در این مسابقات به عنوان سفیر فوتبال ایران، به قطر نرفت تا در کنار مردم بماند. او که پیش از این در پستی اینستاگرامی نوشته بود "کسی که با تفنگ برای مردم رجز میخواند باید نگاهی به آینه بیندازد"، این بار خطاب به کیروش نوشت: «در مورد مردمی که صدایشان نبودی صحبت نکن، پولت را بگیر و کارت را انجام بده».
عکس: Etemadonline
در کنار مردم تا بازداشت
با شروع خیزش سراسری مردم ایران برخی چهرههای فوتبالی از علی دایی گرفته تا مهرداد پولادی از جمله کسانی بودند که در کنار مردم ایستادند. یحیی گلمحمدی، حسین ماهینی، کاوه رضایی، سروش رفیعی، مهدی قایدی و… نیز در کنار چهرههای فوتبالی دیگر بارها در این مدت حمایتشان از اعتراضات مردمی را اعلام کردند. پرویز برومند نیز به دلیل حضور در تجمعات این روزها در بازداشت است.