در نخستین ساعات جمعه (۴ سپتامبر) در منطقه قندوز واقع در شمال افغانستان، دو تانکر ربوده شده توسط نیروهای طالبان مورد حمله هوایی نیروهای ناتو قرار گرفتند.

این حمله که به دستور نیروهای آلمانی مستقر در افغانستان صورت گرفت، بیش از ۹۰ کشته به جای گذاشت که در بین آنان افراد غیرنظامی بوده‌اند. این در حالی است که مقامات ارتش آلمان از کشته شدن ۵۷ تن از شورشگران نظامی سخن گفته‌و از دادن پاسخی روشن به این پرسش که آیا افراد غیرنظامی نیز در پی این حمله‌ی سنگین کشته شده‌اند، خوددداری کرده است.

فرانس یوزف یونگ، وزیر دفاع آلمان بار دیگر از رفتار و عملکرد ارتش آلمان در ارتباط با این حمله‌ی هوایی دفاع کرده و انتقادهای مطرح شده را بی‌اساس خوانده و بر این گمان است که در حمله‌ی هوایی فقط نیروهای طالبان جان خود را از دست داده‌اند.

وی در گفت‌وگویی با نشریه‌ی آلمانی "بیلد آم زونتاگ" که روز یکشنبه (۶ سپتامبر) انتشار یافته، گفته است: «من به هیچ وجه با آن کسانی تفاهم ندارم که بدون آگاهی به وضعیت حاکم و پیش‌زمینه‌های قضیه، عملکرد نظامی ارتش در افعانستان را عجولانه مورد انتقاد قرار می‌دهند.» به عقیده وزیر دفاع آلمان، انجام این حمله‌ی هوایی بسیار ضروری بوده است.

موضع و خواست‌های منتقدان

پیش از آن جناح اپوزیسیون در آلمان و نیز شماری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، به شدت از حمله‌ی هوایی اخیر ناتو در شمال افغانستان انتقاد کرده بودند. کارل بیلد، وزیر خارجه سوئد که ریاست ادواری شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در برعهده دارد، در این رابطه اظهار داشته بود: «ما با کشتن انسان‌ها در جنگ پیروز نخواهیم شد.»

فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان کوشیده است، موضعی میانی بگیرد. وی نیز در گفت‌وگویی با نشریه‌ی آلمانی "بیلد آم زونتاگ" خواهان پیگیری و روشن شدن دقیق جزییات این حمله هوایی شده و در این باره گفته است: «با تروریست‌های جنایتکار باید با قاطعیت برخورد کرد، اما در عین حال باید کوشید تا از کشته شدن افراد بیگناه و غیرنظامی جلوگیری شود.»

کاهش شمار حملات هوایی

حمله‌ی هوایی اخیر ناتو که به دستور ارتش آلمان در افغانستان صورت گرفته، در نگاه نخست با استراتژی جدید ناتو که هدف آن، کاهش شمار قربانیان غیرنظامی است، مغایرت دارد. استنلی مک‌کریستال، ژنرال ارتش آمریکا و فرمانده‌ی کل نیروهای بین‌المللی ایساف، پنجشنبه گذشته (۳ سپتامبر) گفته بود: «ما با زخمی کردن غیرنظامیان بذر شکست خود را می‌پاشیم.»

طبق آمار سازمان ملل، در شش ماه نخست سال جاری میلادی، ۱۰۱۳ غیرنظامی رد پی درگیری‌ها و سوقصد‌ها در افغانستان کشته شده‌اند. این شمار ۲۴ درصد بیشتر از تعداد کشتگان غیرنظامی در مدت زمان مشابه در سال گذشته است. بنابر گزارش سازمان ملل، دو سوم کشتگان جان خود را در پی حملات شورشگران طالبان و یک سوم آنان جان خود را بر اثر عملیات نیروهای بین‌المللی مستقر در افغانستان از دست داده‌اند.

ژنرال مک‌کریستال که شخصا از محل وقوع حملات هوایی اخیر ناتو بازدید کرده، دست به اقدامی کم‌سابقه زده و در نطقی تلویزیونی خطاب به مردم افغانستان، قول داده است که تمامی جزییات مربوط به این حمله روشن شود.

نشریه آلمانی "فرانکفورتر آلگمانیه سایتونگ" در شماره روز یکشنبه خود (۶ سپتامبر) به نقل از وی می‌نویسد: «برای من روشن است که شماری غیرنظامی نیز در پی این حمله هوایی جان خود را از دست داده‌اند. مهم آن است که ما در قبال مردم افغانستان و جهانیان تا آنجا که ممکن است از خود صداقت نشان دهیم.»

حال ناتو به نیروهای ایساف در افغانستان دستور داده که به عنوان آخرین راه ممکن، به حملات هوایی متوسل شوند. انجام چنین حملاتی برای نمونه زمانی مشروعیت می‌یابد که خطر کشته‌شدن سربازان خودی بسیار بالا باشد.

SA/RN