اسپاتیفای، غول پخش‌کننده موزیک، این روزها از سوی برخی چهره‌های دنیای موسیقی به چالش کشیده شده است. مسئولان این پایگاه اینترنتی می‌گویند از زمان آغاز به کار اسپاتیفای در سال ۲۰۰۸ در سوئد تا کنون ۵۰۰ میلیون دلار به صاحبان حقوقی آثار حق مولف پرداخت شده و تا پایان سال جاری میلادی (۲۰۱۳) نیز ۵۰۰ میلیون دلار دیگر پرداخت خواهد شد.

از سوی دیگر ادوارد تام یورک٬ نوازنده گیتار و پیانوی گروه "رِیدیوهد" (Radiohead) در توییتر خود خطاب به کاربران اسپاتیفای نوشت که «اشتباه نکنید٬ به خواننده‌های جدیدی که شما روی اسپاتیفای کشف می‌کنید پولی پرداخت نمی‌شود.»

او این توییت را پس از آن نوشت که تک‌آهنگ‌های خود و همچنین آثار مشترک خود در گروه "اتمز فور پیس"
(Atoms For Peace) را از اسپاتیفای بیرون کشید؛ اقدامی اعتراضی که برخی رسانه‌های جهان از آن با عنوان "منفجر کردن اسپاتیفای" نام بردند.

"تعهد به حمایت از اهل موسیقی"

اسپاتیفای یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین وب‌سایت‌های پخش موسیقی است که به گفته مدیران‌اش ۲۴ میلیون کاربر فعال دارد؛ از آن میان شش میلیون نفر ماهانه برای دریافت خدمات بیش‌تر به این وب‌سایت حق عضویت می‌پردازند.

یکی از مسئولان اسپاتیفای در مصاحبه با بی بی سی انگلیسی گفت که این کمپانی صد در صد متعهد است به این مساله که تا حد ممکن هنرمنددوست‌ترین وب‌سایت پخش موسیقی باشد. به گفته او، اسپاتیفای دائما در تماس با هنرمندان و مدیران آن‌هاست تا به آن‌ها برای ارتقای حرفه‌ای‌شان کمک کند.

تام یورک تنها به اسپاتیفای بسنده نکرده و آثار خود را از سایت پخش موزیک "آردیو" (Rdio) نیز بیرون کشیده است. این در حالی‌ست که به گزارش "ایندیپندنت"٬ یورک خود کسی بود که در سال ۲۰۰۷ باعث شد ریدیوهد – گروهی که در حال حاضر نیز با آن کار می‌کند – آلبوم‌های خود را به صورت آن‌لاین پخش کند و از طرفداران بخواهد در قبال آهنگ‌ها هر چقدر دوست دارند یا می‌توانند به حساب ریدیوهد بریزند.

لزوم تطبیق در جهان موسیقی در حال تغییر

جنجال درباره وب‌سایت‌های پخش موسیقی اخیرا در آمریکا و با درخواست یکی از این وب‌سایت‌ها برای تغییر قانون بالا گرفته است. سایت "پاندورا" که مانند اسپاتیفای به هنرمندان حق مولف می‌پردازد، در تلاش است تا با تغییر قانون آمریکا مبلغ کم‌تری به ترانه‌سرایان بپردازد.

این در حالی‌ست که استفاده از سرویس‌های آن‌لاین پخش موسیقی در حال رشد است و ۱۳ درصد فروش موسیقی از این راه صورت می‌گیرد. با اینکه هنوز ۵۷ درصد فروش موسیقی از طریق فروش سی دی به دست می‌آید، این میزان نسبت به سال ۲۰۰۸ با کاهشی ۱۷ درصدی رو به رو بوده است.

شاید همین موضوع باعث شده که تعدادی از طرفداران تام یورک، با وجود درک مواضعش، از وی بخواهند خود را با تغییرات صنعت موسیقی تطبیق دهد؛ تغییراتی که با ایجاد وب‌سایت‌های پخش موسیقی رخ داده‌اند. یکی از طرفداران او توییت کرده که ابتدا موسیقی او را در اسپاتیفای شنیده و سپس آلبوم را از بازار خریده است.

" تلاش برای پرورش استعدادها"

کمپانی اسپاتیفای در مواجهه با اقدام یورک در بیانیه‌ای اعلام کرده است هدفش ارایه خدماتی‌ست که مردم دوست داشته باشند و اگر تمایل داشتند در آن سرمایه‌گذاری کنند؛ سرمایه‌ای که به کمک "صنعت موسیقی و خصوصا استعدادهای جدید می‌آید".

بنا بر این بیانیه، اسپاتیفای تلاش دارد به هنرمندان کمک کند تا با طرفداران خود در ارتباط باشند٬ شنونده‌ها و طرفداران بیش‌تری بیابند و مخارج زندگی خود را از طریق فعالیت در عرصه موسیقی تامین کنند.

اسپاتیفای مدعی است بیش‌تر پرداخت خود تا انتهای سال ۲۰۱۳، خرج پرورش استعدادهای جدید شده است.

تلاش برای منصفانه کردن صنعت موسیقی

اسپاتیفای اگرچه از میزان پرداخت حق مولف خبر داده، اما به رغم تخمین‌های مختلف هیچ‌گاه به طور رسمی مدیریت مالی فعالیت‌هایش را مشخص نکرده است. به همین علت قضاوت در مورد "طمع‌کار بودن" اسپاتیفای یا "مدیریت صرفه‌جویانه" منابع توسط دست‌اندرکاران این پایگاه اینترنتی دشوار است.

نایجل گودریچ، یکی دیگر از اعضای گروه راک ریدیوهد، هم در "قیام توییتری" علیه اسپاتیفای با هم‌گروهی خود، یورک، همراه شده است. او درباره اقدام خود و یورک می‌گوید که موضوع بر سر جمع‌آوری پول بیش‌تر نیست. او می‌گوید صنعت موسیقی گرفتار دست‌های پشت پرده شده است: «در صورتی که تلاش نکنیم این صنعت برای هنرمندان و تولیدکنندگان جدید فضایی منصفانه شود٬ هنر لطمه خواهد خورد». به اعتقاد گودریچ، تولید موسیقی به سرمایه‌گذاری و جذب پول نیاز دارد.

اخیرا آثار پینک فلوید، گروه مشهور راک٬ در میان آثار پخش شده در اسپاتیفای قرار گرفته است. گودریچ می‌گوید سال‌ها آثار پینک فلوید فروش فوق‌العاده‌ای داشته و انتشار کنونی آن در اسپاتیفای غیرمنطقی نیست. او می‌گوید اما شک دارد که اگر این آثار در سال ۱۹۷۳ به جای فروش در سایت‌هایی نظیر اسپاتیفای قابل شنیدن بودند٬ "نیمه تاریک ماه" متولد می‌شد. "نیمه تاریک ماه" عنوان یکی از آلبوم‌های مشهور گروه پینک فلوید است.