لایحه "عفاف و حجاب" برای سه سال آزمایشی اجرا میشود
۱۴۰۲ شهریور ۲۹, چهارشنبه
از ۲۰۱ نماینده حاضر در مجلس ۱۵۲ نفر به لایحه "عفاف و حجاب" رای موافق دادند. قرار است این لایحه به صورت آزمایشی به مدت ۳ سال اجرا شود. لایحه حجاب قانونی کردن سرکوب زنانی است که با حجاب اجباری مخالفت میکنند.
تبلیغات
گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی در روز چهارشنبه ۲۹ شهریور (۲۰ سپتامبر) در مورد "لایحه یک فوریتی حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب (حمایت از سلامت اجتماعی طبق اصل (۸۵) قانون اساسی)" در دستور کار قرار گرفت و از ۲۰۱ نماینده حاضر در مجلس، ۱۵۲ نماینده به پیشنهاد اجرای آزمایشی این لایحه به مدت ۳ سال رای موافق، ۳۴ نماینده رای مخالف و ۷ نماینده رای ممتنع دادند.
اصل ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی میگوید: «مجلس نمیتواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیأتی واگذار کند ولی در موارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیونهای داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین مینماید به صورت آزمایشی اجرا میشود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.»
موسی غضنفرآبادی رییس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس پیش از تصویب لایحه "عفاف و حجاب" گفت که این لایحه ۱۵ ماده داشته ولی مباحث فرهنگی در آن لحاظ نشده بوده و بر همین اساس ۳۵ ماده در "حوزه مباحث فرهنگی" در این لایحه گنجانده شده است تا "دستگاهها اقداماتی را علیه جنگ روانی دشمن انجام دهند".
مقامات جمهوری اسلامی مخالفت زنان با حجاب اجباری را هم نوعی "جنگ روانی دشمن" میدانند. این موضوع در آخرین سخنرانی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نیز تبلور یافت. او گفت که علاوه بر مسائل قومیتی و مذهبی، دشمن برای استفاده از موضوع "جنسیت و زن" قصد دارد بحران ایجاد کند.
زنان آغازگر اعتراضات
اعتراضات مردمی در ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ با موضوع حجاب گره خورده است. قتل حکومتی ژینا مهسا امینی به خاطر عدم رعایت حجابی که حکومت درنظر دارد، آغازگر خیزش مردمی بود.
حجاب در چهار دهه پیدایش جمهوری اسلامی به نمادی برای سرکوب زنان تبدیل شده و زنان ایرانی به خاطر محرومیتهای شغلی و قانونی به شهروندان درجه دوم تبدیل شدند.
جمهوری اسلامی با روشهای گوناگون از جمله مجازاتهای نقدی، حبس، ممنوعیت کار و اشتغال، محرومیت از حقوق اجتماعی تلاش میکند مبارزات زنان علیه حجاب اجباری را متوقف کند اما تا کنون موفق نشده است.
گیسوبُران؛ نماد خشم و سوگواری
در اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. این آیین از رسوم دیرینه ایرانیان در سوگواری است که حال به نمادی از خشم و اعتراض تبدیل شده است.
در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی و حتی زنانی از دیگر کشورها در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. گیسو بریدن یا "زلف گشودن" بخشی از آیین دیرینه سوگواری در میان ایرانیان و همچنین ملتهای مختلف دیگر است.
به روایت معترضان، بریدن مو به نمادی از خشم تبدیل شده است. شهلا شفیق جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی مقیم فرانسه در این باره مینویسد: «يکی از معناهای نمادين اقدام زنانی که برای اعتراض به حجاب اجباری گيسو میبرند اين است: شما هستی مرا با رشته مو و گيسوانم به بند کشيدهايد، پس من اين رشته را میبرم.»
عکس: Michael Kuenne/PRESSCOV/ZUMAPRESS.com/picture alliance
در اساطیر ایران باستان، ایزد بانوی مادر، سرور آسمان و طبیعت و همچنین نماد باران و باروری محسوب میشد. از همین رو است که گیسوبُران زنان اهمیت مییابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی میشود.
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
یکی از قدیمیترین آثار بازتاب آیین بریدن مو در "گیلگمش" به ثبت رسیده است. گیلگمش در سوگ یار نزدیک خود انکیدو موهایش را میبرد و میگوید: «دستور میدهم تا همه مردم اورک برتو بگریند و مویه مرگ سر دهند، مردم از اندوه سر خود را فرود خواهند آورد و آن هنگام که به زیر خاک روی، برای تو موهایم را بلند خواهم کرد.
عکس: Yiannis Kourtoglou/REUTERS
در شاهنامه فردوسی نیز فرنگیس همسر سیاوش در سوگ او او گیسوی خود را میبرد: همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز/ برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
عکس: Ervin Shulku/ZUMAPRESS.com/picture alliance
حافط نیز در اشعار خود به این آیین اشاره کرده است و میگوید:« گیسوی چنگ بِبُرّید به مرگِ مِیِ ناب/ تا حریفان همه خون از مژهها بگشایند
عکس: Quinn Bender/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سلمان ساوجی از شاعران قرن هشتم هجری هم در اشعار خود به بریدن مو اشاره کرده و میگوید:« ای صبحدم، چه شد که گریبان دریدهای/ وی شب، چه حالت است که گیسو بریدهای/ ای پرچم، از برای چه مو باز کردهای/ وی سنجق، از عزای که گیسو بریدهای
عکس: Remon Haazen/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سیمین دانشور هم در رمان "سووشون" از درخت گیسو نوشته است: « «درخت گیسو در تمام گرمسیر معروف است. اول بار که درخت گیسو را دیدم، از دور خیال کردم درخت مراد است. نزدیک که رفتم دیدم گیسهای بافته شده به درخت آویزان کردهاند؛ گیسهای زنهای جوانی که شوهرهایشان جوانمرگ شده بود.»
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
نجمالدین گیلانی و همکاران در کتاب "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ آئینهای لری و کردی با سنت سوگواری در شاهنامه به "خراشیدن روی و برین گیسو" و پیچاندن آن به دور دست در میان اقوام ایرانی کرد و لر اشاره میکند. در آیین چمر که در میان مردم استانهای کرمانشاه، ایلام و لرستان رواج دارد، زنان به زاری پرداخته و گیسوی خود را پریشان میکنند.
عکس: Fredrik Persson/TT NYHETSBYRÃ N/picture alliance
بریدن مو تنها مختص فرهنگ ایران نیست. چهارم مهرماه، هزاران تن از زنان کرد شمال سوریه در همبستگی با زنان ایرانی تجمعی برپا کردند و شمار زیادی از آنان به نشانه اعتراض گیسوان خود را بریدند. ملک موسو، خواننده مشهور ترکیهای نیز در حمایت از جنبش اعتراضی زنان، هنگام اجرای کنسرت موهایش را چید.