این روزها مجتبی واحدی مشاور مهدی کروبی مشغول سخنرانی در شهرهای مختلف اروپایی است. پاریس٬ میلان٬ تورین٬ کلن٬ هامبورگ٬ فرانکفورت٬ وین و استکهلم شهرهایی هستند که مشاور مهدی کروبی در آنها سخنرانی خواهد کرد.

آقای واحدی معتقد است، در حال حاضر نیاز به تشکیل «کنگره ملی» است. او اولین کار این کنگره پس از شکل‌گیری را برگزاری رفراندوم با نظارت کشورهای بین‌المللی برای تعیین نوع آینده حکومت ایران عنوان می‌کند.

 سایت جهان نیوز، در واکنش به طرح ایده تشکیل "گنگره ملی"، احتمال داده است که تشکیل کنگره ملی تحت مدیریت وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران است.

مجتبی واحدی، در گفت‌و‌گو با دویچه وله از هدف سخنرانی در شهرهای مختلف اروپایی و همچنین لزوم شکل‌گیری تشکلی همچون «کنگره ملی» می‌گوید.

بشنوید: مصاحبه با مجبتی واحدی

دویچه‏‌وله: ایده‏ی شکل‏گیری "کنگره‏ ملی"، دقیقا چیست؟ آیا منظور شما لزوم تشکیل تشکلی همچون «جبهه ملی سوریه» در ایران است؟

مجتبی واحدی: با توجه به این‏که شرایط کشور با شرایط سابق کاملا متفاوت است، نیاز است تا در کنار مصاحبه‏ها، گفت‏وگوها و هم‏نشینی‏هایی که از مفاسد، کژی‏ها و رسوایی‏های حکومت سخن می‏گوییم، برای آینده هم برنامه‏ر‏یزی داشته باشیم.

چه در دوره‏ای که تجمعات برگزار می‏شود و خواسته‏هایی مطرح می‏شود، چه در دوره‏ای که باید درباره وضعیت کشور تعیین و تکلیف بشود، نیاز به برنامه‌ریزی است.

با توجه به دیدگاه آقای کروبی که گفته‏اند: «این حکومت دیگر نه جمهوری است و نه اسلامی» و به عبارت دیگر، حکومت جمهوری اسلامی را ساقط شده می‏دانند، باید برای آینده‏ی کشور فکر کرد.

در اولین قدم، باید بر اساس خواسته‏ مردم، رفراندومی با نظارت بین‏المللی برگزار شود تا مشخص شود مردم چه نوع حکومتی می‏خواهند. چون در انتخابات داخل کشور هیچ مکانیسم نظارتی سالم و مستقلی وجود ندارد، متاسفانه راهی جز نظارت بین‏المللی نیست.

انجام چنین کاری نیازمند وجود تشکل است. اسم آن می‏تواند "کنگره‏ی ملی" باشد یا هر اسم دیگری داشته باشد. این اسم پیشنهاد من نیست. در سال‏های گذشته، دیگران با دیدگاه‏های مختلف پیشنهاد چنین پیشنهادی را مطرح کرده‏اند.

در دو سال اخیر رفتار حاکمیت به گونه‏ای بوده که درصد بسیار بیشتری از مردم، نسبت به اصلاح حاکمیت ناامید شده و به دنبال راهکاری برای ایجاد تغییر عمده در کشور هستند.

باید مخالف‏ها، معترض‏‏ها، منتقدها، معارض‏ها، همه دور هم جمع بشوند و در مورد نحوه‏ی تشکیل چنین کنگره‌ای اظهار نظر کنند.

من در مورد اسم این کنگره و شرح وظایف آن اظهار نظر نکرده‌ام اما اصرار دارم موضوع تشکیل این کنگره  پی‏گیری شود.

باز تاکید می‌کنم،  نه من که حتی ده‏ها نفر مانند من، به صورت انفرادی، بدون گرفتن تاییدیه‏‏ی قابل اتکایی از بخش قابل توجهی از جامعه‏ی ایران، حق تصمیم‏گیری حتی در مورد نام این تشکل را نداریم.

در مدتی که رهبران جنبش اعتراضی ایران در حصر هستند، گروه‏هایی به‏وجود آمده که سعی در هماهنگی نیروهای معترض ایرانی داشته‏اند. چرا با وجود این گروه‌ها، احساس می‏کنید نیاز به تشکل دیگری مانند "کنگره‏ ملی" است؟

این گروه‏ها تکلیف خود را با بعضی مسائل، به‏صورت مشخص اعلام کرده‏اند. این‏که گروهی اعلام کند، الزاما می‌خواهد در چهارچوب قانون اساسی کاری انجام دهد، مقبولیت عمومی و اکثریتی ندارد.

نکته‏ مهم‏تر این است که آن گروه‌های فعال و محترم، بیشتر در اعلام مخالفت و افشاگری درباره حکومت فعلی فعال بوده‏اند و نه در جهت آینده‏نگری و برنامه‏ریزی.

اگر همه پتانسیل‌ها زیر چتری با هدف برنامه‏ریزی برای آینده دور هم جمع شوند و  بپذیریم که تکثر وجود دارد، حتما از تشکل‏های موفق‏تر خواهد بود.

هدف شما از سخنرانی در شهرهای مختلف اروپا چیست؟ در این سخنرانی‏ها به چه مسائلی خواهید پرداخت؟

درباره مواضع پیشین آقای کروبی، چه در دوره‏ایی که رییس مجلس بوده‏اند یا سمت‏های دیگری داشته‏اند و چه در دوره‏ای که به دلیل رفتار حاکمیت، به‏صورت موقت از عرصه‏ی سیاسی کناره‏گیری کرده بودند، بعضا سوالات و ابهاماتی مطرح است.

با توجه به رابطه‏ ۲۹ ساله‏ای که با ایشان داشته‏ام، در ارتباط با بسیاری از این سوال‌ها اگر نکاتی را توضیح بدهم، ممکن است دوستان قانع شوند یا ممکن است در برخی موارد قانع هم نشوند. به‏هرحال ما موظفیم این نکات را منتقل کنیم.

نکته‏‌ی دیگر این‏که بر اساس شناختی که از آقای کروبی وجود دارد، پیغام‏هایی که پس از زندان داده‏اند در کنار تحلیل‏هایی که قبلا داشته‏اند، تا حدود زیادی دیدگاه آقای کروبی نسبت به مسائل امروز کشور، قابل پیش‏بینی است و من می‏توانم این مسئله را با استدلال تحلیل کنم.

اگرچه امروز هیچ‏کس نمی‏تواند از زبان آقای کروبی و آقای مهندس موسوی، با قاطعیت نظری بدهد. برای این‏که آن‏ها هفت ماه است زندانی حکومت هستند و حتی مانند یک زندانی عادی، ملاقات مستمر با خانواده‏شان ندارند. اما تا حدود زیادی می‏‌توان دیدگاه آن‏ها را تحلیل کرد.

به عنوان نمونه، آقای کروبی در آخرین ملاقات با خانواده‏شان گفته است، «من از مواضع‏ام به‏هیچ‏وجه عقب‏نشینی نکرده‏ام.» ایشان این مسئله را به صراحت گفته‏اند و محکم ایستاده‏اند.

از طرف دیگر آقای کروبی خیلی شفاف گفته است: «آقای جنتی دزد آرای مردم است.»، «انتخابات در اتاق‏های فکر شورای نگهبان و وزارت کشور طراحی و مهندسی می‏شود»، یا «آرای انتخاباتی مهندسی می‏شود».

کنار هم قرار دادن گفتارهای آقای کروبی به این معناست که، ایشان شرکت در انتخابات را سپردن مجدد رأی مردم به دزد آرا و به کسانی می‏داند که در اتاق‏های فکر وزارت کشور و شورای نگهبان، می‏خواهند آرای مردم را به طریقی که خودشان می‏خواهند مهندسی کنند. نزدیک به یقین می‏توانیم بگوییم که آقای کروبی با شرکت در انتخاباتی که آن‌ها مجری و ناظر باشند، موافق نیست.

در مدتی که از لزوم شکل‏گیری «کنگره ملی» صحبت کرده‌اید، واکنش فعالان سیاسی و معترضان چگونه بود؟

همین‏قدر که موضوعی بازخورد پیدا می‌کند، نشان می‏دهد آن موضوع  اهمیت دارد. بعضی از دوستان ابراز نگرانی کرده‏اند، بعضی‏ها هشدار داده‏اند در دام نیفتیم، برخی گفته‏اند باید مراقب بود. بعضی‏ها گفته‏اند چه مکانیسم‏هایی وجود دارد که این تشکل فراگیر باشد. این‏ها همه نگرانی‏های مقدسی است که قابل احترام است.

در ارتباط با دوستانی که مخالفت کرده‏اند، بعضی‏ از دوستانی که مخالفت هستند متأسفانه لودگی کرده‏اند، برخی هم استدلال کرده‏اند، بعضی هم ابراز تردید کرده‏اند و گفته‏اند قبلا هم این مسائل مطرح شده است.

من حتی به کسانی که اهانت کردند که البته تعدادی‏ از ان‌ها انگیزه‏ی شخصی داشته‏اند احترام می‏گذارم. ولی از آن‏ها خواهش می‏کنم بیایند نظر و استدلال خود را بگویند.

در این مدت، چه اتهاماتی از طرف رسانه‏های دولتی ایران در باره‏ی شکل‏گیری «کنگره‏ی ملی» مطرح شده و واکنش شما چیست؟

سایت "جهان نیوز" نوشته که این ایده می‏تواند پروژه‏ی وزارت اطلاعات باشد. خیلی جالب است که وزارت اطلاعات یک طراحی کرده باشد و همین امروز هم آن را لو بدهد. اگر این طرح وزارت اطلاعات و به قول آن‏ها طرح "MADHI SHOW" باشد، باید می‏گذاشتند من بروم با عده‏ای مذاکره کنم، عده‏ای در دامن من بیتفند، بعد آقایان "MADHI SHOW"درست کنند. نه این‏که از همین امروز بگویند و دست من رو شود. همین نشان داد که آقایان از جدیت وپی‏گیری موضوع وحشت کرده‏اند و این خیلی خوشحال کننده است.

مطلب بعد این‌که گفته‏اند، "مشاور کروبی می‏خواهد با تروریست‏ها همکاری کند." مواضع من کاملا مشخص است و در صحبت‏هایی که بارها با خود شما هم داشته‏ام، نسبت به سازمان مجاهدین و بعضی از سازمان‏های دیگر موضع کاملا شفاف و علنی داشته‏ام.

من نه جای خدا نشسته‏ام، نه جای ملت ایران. شخصا با دو گروه حاضر به مذاکره نیستم. یکی کسانی که با هر عنوانی دنبال حکومت مطلقه‏ی فردی هستند، دوم کسانی که عملیات تروریستی انجام می‌دهند و سابقه‏ی تروریستی دارند. مگر آن‌که روند آن‌ها تغییر کند و ثابت کنند نسبت به گذشته پشیمان‏اند و در آینده دست به این کارها نمی‏زنند. آن موقع قابل مذاکره هستند.

کسانی که دست به ترور زده‏اند، باید محاکمه شوند. اما اگر کسی طرف‏دار چنین گروه‌هایی است، امروز پشیمان شده و ثابت هم می‏کند که دست از این کارها برداشته، ما کی هستیم که بگوییم این‏ها حق ندارند در روند آینده‏ی کشور مشارکت داشته باشند؟ سایت‌های حکومتی به این بهانه فحاشی کرده‏اند و گفته‏اند مشاور کروبی می‏خواهد با تروریست‏ها همکاری کند.

حسین کرمانی

تحریریه: فرید وحیدی