خبرهای ناخوشایند در عرصه موسیقی در سال ۹۴ هم ادامه دارد. اجرای اپرای عروسکی "سعدی" به خاطر حضور تکخوان زن لغو شد. برخی منابع هم از لغو صدور مجوز آلبوم محمد معتمدی به خاطر همکاری با یک خواننده زن اسپانیایی خبر دادهاند.
تبلیغات
اپرای عروسکی سعدی قرار بود پیش از این در جشنواره تئاتر و موسیقی فجر بر روی صحنه برود اما با تحقق نیافتن این امر، بهروز غریبپور، کارگردان این تئاتر خبر از اجرای آن در روز نخست اردیبهشت همزمان با روز بزرگداشت سعدی داده بود.
حالا با نزدیک شدن به موعد مقرر کارگردان این تئاتر خبر از تهدید گروههایی داده است که گفتهاند: "اگر قرار باشد اپرای عروسکی سعدی در شیراز اجرا شود، همان برخوردی را که با علی مطهری در این شهر کردیم را با عوامل این تئاتر هم انجام خواهیم داد."
علی مطهری، نماینده مجلس ۱۸ اسفند سال گذشته وقتی که برای ایراد سخنرانی به شیراز رفته بود، به محض خروج از فرودگاه شیراز و سوار شدن به تاکسی، با چوب و سنگ مورد حمله افراد لباس شخصی قرار گرفت. مهاجمان شیشههای تاکسی را شکسته و به مطهری با اسپری فلفل حمله کرده بودند.
دولتهای پیشین چطور مجوز میدادند؟
اعتراضها به اجرای اپرای عروسکی سعدی به خاطر حضور یک تکخوان زن است. سحر محمدی، خواننده و بازیگر قرار بوده که در این اپرای عروسکی نقش خواهر منصور حلاج، عارف شهید قرن سوم هجری را ایفا کند.
دلیلی که پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد هم آن را تائید کرده و گفته است: «بر اساس قواعد دفتر موسیقی به کارهایی که در آنها تکخوان زن حضور دارد، نمیتوانیم مجوز دهیم.»
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد تنها راه صدور مجوز برای اپرای عروسکی سعدی را مشروط به حذف بخش تکخوانی یا تغییر آن به همخوان اعلام کرده است.
بهروز غریبپور، کارگردان این اثر اما نظری متفاوت از مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد دارد و گفته است: «سحر محمدی تنها به عنوان "آواگر" در نمایش حضور دارد، اما مسئله اینجاست که گویا عدهای تصور کردهاند، او قرار است بهصورت زنده در این نمایش عروسکی بخواند که اصلا این طور نیست. در این نوع نمایش عروسکی، دیالوگ نقشها به شکلی فاخر گفته میشود و لهو و لعبی در کار نیست.»
غریبپور همچنین با بیان اینکه خانوادههای اعضای گروهش با توجه به بحثهای پیش آمده ابراز نگرانی کردهاند، گفته است: «تا زمانی که این نوع تهدیدها از طریق سایتهای مجازی و غیره کنترل نشود و مقامات برخورد نکنند، گروه اپرای عروسکی سعدی به شیراز نمیرود، چرا که مسئولیت تأمین امنیت جانی حدود ۴۰ نفر بر عهده من است و از آنجا که میخواهم یک کار هنری انجام دهم، و نه اینکه به میدان جنگ بروم، منتظر فراهم شدن شرایط مناسب برای کار میمانم.»
"مرکز هنرهای نمایشی" اما تا پیش از این، مجوز اپراهای عروسکی دیگری را که بهروز غریبپور آنها را کارگردانی کرده بود را صادر میکرد. اپراهایی که در تمام آنها عروسکهای تکخوان حضور داشتند.
مدیر مرکز سعدیشناسی با اشاره به همین موضوع به ایسنا گفته است: «ما بیشتر در تعجبیم که چطور در ۱۰ سال گذشته و در دولتهای پیشین، مجوز اینگونه اپراها با آواگری عروسکان داده شده و در اپرای عروسکی سعدی به یکباره نظر مدیران تغییر کرده است.»
بهروز غریبپور کارگردانی اپراهای عروسکی مختلفی از جمله لیلی و مجنون، حافظ، عاشورا و رستم و سهراب را در کارنامه هنری خود دارد.
گردهمایی چهرههای سرشناس موسیقی برای "درد مشترک"
چهرههای سرشناس موسیقی ایران در قالب کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" اعتراضشان به لغو سریالی کنسرتها را مطرح کردند. در این جلسه افرادی همچون شهرام ناظری، سالار عقیلی، علیرضا قربانی و عبدالحسین مختاباد حضور داشتند.
عکس: ANA
کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" از یک ماه پیش با نوشتهای از "کیهان کلهر" آهنگساز و نوازنده سرشناس کمانچه و با حمایت تعداد قابل توجهی از اهالی موسیقی فعالیت خود را آغاز کرد. به گزارش سایت "موسیقی ما" کلهر نوشته بود: «برای این که موسیقی قدرت و قوت بگیرد و مستقل باشد، نخستین قدم این است که چرخه مالی سالم و کارآمد فراهم شود. باید فرهنگ "به رسمیت شناختن حقوق صاحبان آثار" بین عموم مخاطبان جا بیفتد.»
عکس: Morgenland Festival Osnabrück
کلهر درباره کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" نوشته بود: «ابتدا باید از دانلود و کپی غیرقانونی موسیقی پرهیز کنیم. دوم به این کمپین بپیوندیم و سوم اینکه دیگران را به عضویت در آن تشویق کنیم تا به این طریق، دامنهی تأثیر آن گسترش پیدا کند و حرفها و هدفهایش با صدای بلندتر به گوش دیگران برسد. هر کاری از دستمان بر میآید بکنیم تا صدای موسیقی ایران بلندتر شود.»
عکس: ANA
سایت "موسیقی ما" مینویسد، پیش از این و در جریان "هفته موسیقی تهران" که شهریورماه امسال با اجرای هنرمندان و گروههای سرشناسی چون "کامکارها"، "همایون شجریان"، "علیرضا قربانی"، "گروه شمس" و "گروه پالت" در عمارت مسعودیه تهران برگزار شده بود، بیانیههای این کمپین قرائت شده و از بهمن ماه امسال زنگ آغاز فعالیتهای رسمی این کمپین به صدا در درآمد.
عکس: Arash Ashourinia
در برنامه کمپین حمایت از موسیقی که در روز یکشنبه ۱۷ اسفند / هشتم مارس برگزار شد، چهرههای سرشناس بسیاری در حوزه موسیقی شرکت کرده بودند که نسبت به لغو کنسرتهای موسیقی در کشور اعتراض کردند.
عکس: MEHR
"حمیدرضا نوربخش" مدیرعامل خانه موسیقی در این برنامه با اعلام اینکه اعضای خانه موسیقی برای یک درد مشترک گردهم جمع شدهاند تا خواستههای خود را بیان کنند، گفت: «متاسفانه امروز مصیبتهایی را تجربه میکنیم که در ۳۰ سال اخیر بیسابقه بوده است. هیچوقت فکر نمیکردیم با آغاز دولت "تدبیر و امید" موسیقیدانان اینگونه دچار یأس و ناامیدی شوند.»
عکس: MEHR
مدیرعامل خانه موسیقی با اشاره به مشکلاتی که برای موسیقی به وجود آوردهاند، ادامه داد: «مگر میشود در مملکتی زنان حق آموزش موسیقی داشته باشند اما حق اجرا نداشته باشند. متأسفانه دو اتفاق تلخ را در خراسان تجربه کردیم. "حریر شریعتزاده" را از روی صحنه پایین آوردند و کنسرت "علیرضا قربانی را لغو کردند" اما اوج فاجعه آنجا بود که به ساحت موسیقی توهین کردند.» (حریر شریعتزاده در کنار همسرش سالار عقیلی)
عکس: ANA
مدیر عامل خانه موسیقی همچنان با اشاره به اینکه "علیرضا قربانی" میتواند به صورت قانونی پیگیر لغو کنسرتش باشد، گفت: «اگر برنامهای طی یک مجوز قانونی لغو میشود، چه کسی درباره آن پاسخگو است؟ اینجا یک خسارت معنوی و یک خسارت مادی وارد شده است و فکر میکنم برخوردی که با آقای قربانی شد، میتواند پیگرد قانونی شود.»
عکس: YJC
سالار عقیلی هم درمورد حذف همسرش از کنسرت مشهد گفت: «به مسئولان گفتم که شما آبروی من را بردید، در رسانهها مطرح شده بود که باید با پایین امدن همسرم، کنسرت را لغو میکردم اما آن لحظه تصمیمگیری برایم سخت بود. ۱۲۰۰ نفر بلیت خریده بودند، شاید هم من اشتباه کردم که ادامه دادم اما واقعا نمیدانستم باید چه کنم. اگر این اتفاق دوباره تکرار شود، کنسرت را قطع خواهم کرد.» (سالار عقیلی و عبدالحسین مختاباد)
عکس: MEHR
"فردین خلعتبری" یکی از آهنگسازان به نام ایران هم که در این جلسه حضور داشت با اعلام اینکه "گفتهاند ما مطرب هستیم"، گفت: «دلم میخواهد امروز این را بگویم، اگر کاری که قربانی میکند مطربی است، پس مطربی خوب است و من هم یک مطرب هستم. اگر امروز به علیرضا قربانی توهین میشود، در واقع به من و اساتید من توهین شده است. خانه موسیقی و همه ۱۶ هزار عضو این خانه باید اعتراضشان را بیان کنند.»
عکس: MEHR
اعتراض "فردین خلعتبری" در این جلسه در پی اظهارات امام جمعه مشهد بود که اجرای کنسرت را "مطرببازی" خوانده بود. احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد با استناد به روایات مذهبی یادآور شده بود که چون تمام شهر مشهد، حرم امام رضا محسوب میشود، برگزاری کنسرت و به زعم او "مطرب بازی" در این شهر، برگزاری کنسرت درحرم امام رضا است.
عکس: mashreghnews.ir
به پیشنهاد بسیاری از چهرههای سرشناس موسیقی که در اعتراض به لغو کنسرتها گرد هم آمده بودند، قرار شد همه اعضای خانه موسیقی در یک سالن رسمی مثل وزارت کشور گرد هم بیایند و اعتراضشان را بیان کنند. به گفته فردین خلعتبری، این حرکت اعتراضی اساسا سیاسی نیست و یک حرکت کاملا قانونمدار است که تنها هدفش پیگیری مطالبات قانونی است.
عکس: MEHR
"شهرام ناظری" از چهرههای سرشناس موسیقی که از برگزاری کنسرت او نیز اخیرا در هفته فرهنگی نیشابور جلوگیری شده بود هم در این جلسه حضور داشت. با کنسرت "شهرام ناظری" شورای تامین شهرستان نیشابور مخالفت کرده بود. سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد نیشابور در اینباره گفته بود: «متاسفانه در کنسرتها حرکتهای زشتی صورت میگیرد. بدحجابی دیده شده است. ما قادر به برگزاری چنین کنسرتهایی نیستیم.»
عکس: YJC
پیش از این "علی جنتی" وزیر فرهنگ و ارشاد هم گفته بود: «ما برای صدور مجوز کنسرتها نهایت دقت را به عمل میآوریم تا قطعهای که قرار است اجرا شود، مخالف موازین اسلامی ما نباشد. بنابراین وقتی ارشاد با این حساسیت برخورد میکند، انتظار ما از مقامات قضایی که احیانا این کنسرتها را مخالف سلیقههای خود میدانند، این است که اجازه بدهند دستگاه مسئول، کار خودش را انجام دهد. کافی است تنها به ما تذکر بدهند.»
عکس: Isna
در ماههای اخیر کنسرتهای بسیاری با وجود داشتن مجوز لغو شده است. بسیاری از مسئولان فرهنگی دخالت نهادهای غیرمرتبط را عامل این مسئله دانستهاند. حالا اهالی موسیقی در پیگیری این حق پایمال شده، جدیتر شدهاند. پیش از این خانه موسیقی با انتشار بیانیهای پرسیده بود: «چرا در این معرکه و نمایش تأسف آوری که با سرنوشت هنرمندان به راحتی بازی میشود، آب از آب تکان نمیخورد و اساسا چرا هیچکس پاسخگو نیست؟»
عکس: DW/B. Esmaili
عکس 141 | 14
شش ماه انتظار برای گرفتن مجوز
از سوی دیگر همکاری محمد معتمدی، خواننده سنتی ایران با یک خواننده زن اسپانیایی هم باعث بروز مشکلاتی برای این او شده است.
محمد معتمدی به تازگی با انتشار نامهای در انتقاد از وضعی که "مسئولان فرهنگی کشور" برای او به وجود آوردهاند، گفته است: «تقریبا شش ماه از آغاز نخستین اقدام برای گرفتن مجوز آلبوم "عبور" میگذرد. شش ماه زمان کمی نیست. عمر مفید ما هنرمندان در بهترین حالت از تعداد محدودی از همین شش ماهها تشکیل میشود. البته هنوز مجوزش را نگرفتهام. اعتراضی هم ندارم و مطمئنم آن کسانی که این قدر بر فعالیت من و امثال من حساسیت و وسواس دارند، قطعا خیرخواه فرهنگ عمومی جامعهاند اما سؤال اینجاست آیا تا به حال اندیشیدهایم که عمل و رفتار ما با اهداف و آرمانهای ما همسو هستند و یا کارکردی کاملا متضاد دارند؟»
معتمدی افزود: «در عرصه مدیریت کلان فرهنگی، مسلما آنچه در جهتدهی فرهنگ جامعه تأثیر خواهد داشت، رفتار و عمل ماست و نه آرمان و آرزوی ما. امروزه امواج صدها شبکه ماهوارهای از سراسر جهان، هر شبانه روز هزاران قطعه موسیقی و تصویر را بدون وقفه و با بهترین کیفیت به خانهها و تلویزیونهای ما ارسال میکنند و حتی برای ثانیهای هم منتظر هیچ گونه مجوزی از هیچ نهاد و ارگانی نمیمانند.»
این خواننده سنتی ایران میپرسد: «چرا موسیقی من، موسیقی برآمده از فرهنگ اصیل و ارزشی این آب و خاک، باید بیش از شش ماه در انتظار دریافت مجوز بماند و دست آخر...؟ آیا یقین داریم که عمل و رفتار ما با آرمان و آرزویهای ما همسو هستند؟»
محمد معتمدی و روزاریو ترمندیتا در شهریورماه ۱۳۹۳ کنسرت قصیده را در جشنوارهای در اتریش برگزار کردند. کنسرتی که به ظاهر دردسرساز نشد، تا اینکه یکی از شبکههای ماهوارهای فارسی زبان اقدام به پخش فیلم کامل این کنسرت کرد و بحثها پس از آن آغاز شد.
تابناک در این رابطه مینویسد: «باید دید در نهایت موضوع مجوز نگرفتن آلبوم محمد معتمدیرسما تأیید میشود و یا در روزهای پیش رو با صدور آلبوم این خواننده، مشکلات مرتفع خواهد شد.»
مسئله تکخوانی و همخوانی زنان در عرصه موسیقی، موضوعی است که از سال گذشته تا کنون بارها مورد توجه رسانهها قرار گرفته است. به علت انتشار اخباری در جهت حذف زنان همخوان یا نوازنده اعتراضات گستردهای نیز نسبت به این روند انجام گرفت.
این برخوردها و به دنبال آن اعتراضات در حالی صورت گرفته است که علی جنتی، وزیر ارشاد دولت روحانی در روزهای نخست فعالیتش گفته بود: «طبق نظر مراجع اگر صدای تکخوانها موجب مفسده نباشد ایرادی ندارد و برخی از مراجع در این باره چنین نظری ندارند.»
خاموشی صدای خوانندگان در هیاهوی "نهادهای موازی"
در ماههای اخیر کنسرتهای بسیاری با وجود داشتن مجوز لغو شده است. بسیاری از مسئولان فرهنگی دخالت نهادهای غیرمرتبط را عامل این مسئله دانستهاند. در این آلبوم به دلایل لغو برخی از این کنسرتها اشاره شده است.
عکس: Fotolia/Andrew Bayda
گروه لیان
لغو کنسرت گروه لیان در ایران یکی از پر سر و صدا ترین اعتراضات را به دنبال داشت. وقتی که قرار بود این گروه در شهر بوشهر به روی صحنه برود، بین ماموران انتظامی با "حزباللهیهای" جمع شده در محل کنسرت درگیری پیش آمد. در شهر شیراز هم اعتراضات بسیاری از سوی مردمی که برای دیدن این کنسرت بلیت تهیه کرده بودند، انجام شد.
عکس: Mehr
علیرضا افتخاری
لغو کنسرت علیرضا افتخاری در کرمانشاه هم در هفتههای گذشته از اخبار جنجالی بود. دلیل لغو کنسرت علیرضا افتخاری همزمانی آن با برگزاری مراسم چهلم یک "شهید" عنوان شد. بلیتهای این کنسرت هم پیشفروش شده بود، اما مدیر برنامههای آقای افتخاری از مردم خواست تا به مراکز فروش بلیت بروند و پولهای خود را پس بگیرند. در مورد برگزاری مجدد کنسرت هم هیچ صحبتی به میان نیامد.
عکس: Fars
سیروان خسروی
سیروان خسروی در ماههای گذشته کنسرتهای بسیاری در شهرهای مخنلف ایران برگزار کرده است، اما او هم از داستان لغو ناگهانی کنسرتها مصون نمانده است. چندی پیش کنسرت شهر شیراز وی با وجود مجوز از وزارت ارشاد لغو شد و او در فیسبوک خود نوشت: «با درايت مسئولان، كنسرت شيراز با وجود مجوز وزارت ارشاد لغو شد تا از بروز هرگونه حاشيه احتمالى در استان جلوگيرى شود.»
عکس: Tasnim
شهرام ناظری
از برگزاری کنسرت شهرام ناظری در هفته فرهنگی نیشابور هم جلوگیری شد. با این کنسرت، شورای تامین شهرستان نیشابور مخالفت کرده بود. سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد نیشابور در اینباره گفته بود: «متاسفانه در کنسرتها حرکتهای زشتی صورت میگیرد. بدحجابی دیده شده است. ما قادر به برگزاری چنین کنسرتهایی نیستیم.»
عکس: MEHR
محسن یگانه
مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی هم چندی پیش خبر از لغو کنسرت محسن یگانه در ارومیه داده بود. در این مورد، برخی تبلیغات زودهنگام و نداشتن تاییدیه زمانی و مکانی از سوی نیروی انتظامی استان را دلیل لغو کنسرت اعلام کرده بودند و برخی دیگر انجام نشدن تفکیک جنسیتی را عامل اجرا نشدن این کنسرت دانسته بودند.
عکس: Mehr
همایون شجریان
لغو سریالی کنسرتها نصیب همایون شجریان هم شد. کنسرت "چرا رفتی؟" همایون شجریان هم که قرار بود در هفتههای پیش در تالار وزارت کشور برگزار شود، غیرمنتظره لغو شد. تندروهایی که در شهرهای مختلف مخالف برگزاری این برنامهها میشوند، این کنسرتها را "بر خلاف شریعت اسلام و باعث لهو و لعب" توصیف میکنند.
عکس: MEHR
حذف زنان
همسرایان و همنوزان زن در بسیاری از گروههای موسیقی هم از این گزند دور نماندند. "حسین علیزاده" نوازنده و آهنگساز در واکنش به حذف زنان در عرصه موسیقی پیش از این گفته بود: «در گذشته زنان تنها در چند شهر اجازه حضور بر روی صحنه را نداشتند، اما در حال حاضر تقریبا همه شهرها دارند هماهنگ میشوند که در گروه نوازنده و همخوان زن نباشد.»
عکس: Tasnim.ir
گروه موسیقی سهند
گروه موسیقی آذربایجانی سهند هم از گزند لغو کنسرتها در امان نبود. این گروه هم با وجود داشتن مجوز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد شهر سلماس، با دخالتها و کارشکنیهای اداره اطلاعات از برگزاری کنسرت محروم شد. قرار بود این برنامه در زمستان سال جاری در سالن آمفی تئاتر این شهر برگزار شود که آن هم لغو شد.
عکس: Cinemapress
فرزاد فرزین
فرزاد فرزین قرار بود در بهمن ماه سال جاری در شهر ایلام به روی صحنه برود اما خبرگزاریهای داخلی از لغو این کنسرت "به دلایل نامعلوم" خبر داده بودند. برگزار کنندگان این کنسرت در ایلام گفته بودند، فرزاد فرزین خودش کنسرت را لغو کرد و با خاموش کردن تلفن همراه خود حتی حاضر به پاسخگویی در این زمینه نشده است. این خواننده پاپ اما هرگز این گفته را تایید نکرد.
عکس: Mehr
علیرضا قربانی
کنسرت علیرضا قربانی به تازگی در مشهد لغو شد. فرماندار و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد شهرستان چناران با برگزاری کنسرت او موافقت کرده بودند، اما دادستانی این شهرستان آنچه را که به گفته او نگرانی "امت حزبالله" نامیده، دلیل لغو کنسرت دانسته است. مدیربرنامههای آقای قربانی با عذرخواهی از مردم، گفته که پول بلیتهای آنها بازگردانده خواهد شد.
عکس: DW/B. Esmaili
حریر شریعتزاده
"حریر شریعتزاده" همسر سالار عقیلی که او را در کنسرتی در مشهد همراهی میکرد و نوازنده پیانو بود، مجبور به ترک صحنه شد. پس از این ماجرا، سالار عقیلی در گفتو گو با دویچهوله گفته بود: «کنسرت لغو نشد و من به احترام مردم کنسرت را ادامه دادم. بسیاری برای دیدن اجرای من از شهرهای دور آمده بودند و این انصاف نبود که برنامه را لغو کنم، اما به هر حال همسرم مجبور به ترک سن شد.»
عکس: musiceiraniana
عماد طالبزاده
عماد طالبزاده، خواننده پاپ قرار بود در زمستان امسال در اراک کنسرت داشته باشد، اما جزو خوانندگانی است که کنسرت او لغو شده است. عماد طالبزاده دراینباره به ایسنا گفته بود: «تمام سعی من این بوده که در چارچوب قوانین کشور فعالیت کنم اما با وجود رعایت تمام اصول، باز هم برخی مشکلات باعث دلسردی من میشود. اداره اماکن اراک به تهیهکننده برنامه من گفتند که حتی اجازه ورود به شهر اراک را ندارم.»
عکس: Cinemapress
رضا صادقی
کنسرت رضا صادقی در ماههای گذشته در شهر دزفول لغو شد. یکی از برگزارکنندگان کنسرت رضا صادقی در دزفول درباره لغو کنسرت گفته بود: «کنسرت رضا صادقی در حالی که تمامی تجهیزات، تدارکات و امکانات لازم برای اجرا آماده بود، به دلیل حمایت نکردن برخی از مسئولان به کنسل شد.»
عکس: Mehr
"امت حزبالله"
در بسیاری از شهرهایی که کنسرتی در آن لغو شده، اطلاعیههایی با عنوان "امتحزبالله" پخش شده است. در این اطلاعیهها از شهروندان خواسته میشود برای جلوگیری از اجرای "کنسرتهای حرام و غیر اسلامی" مقابل محل اجرای کنسرت تجمع کرده و مانع برگزاری آن شوند. (عکس: درگیری ماموران انتظامی با حزباللهیهای مخل کنسرت در بوشهر)