شهرام ناظری میگوید درهای نیشابور هم به روی موسیقی بسته شده است. چندی پیش از لغو کنسرت او در این شهر، کنسرت کیهان کلهر هم در نیشابور لغو شد. مقامهای دولتی میگویند، قانونی برای منع کنسرت در خراسان رضوی وجود ندارد.
تبلیغات
شهرام ناظری در "آیین روز ملی فردوسی" از لغو کنسرت خود در شهر نیشابور خبر داده است. به نوشتهی روزنامه ایران، او شامگاه شنبه (۱۴ مه/ ۲۵ اردیبهشت) در تالار رودکی در تهران گفته است: «ما [برای اجرای کنسرت در نیشابور] تمامی مجوزها را از مدتها قبل از تمامی نهادهای قانونی دریافت کرده بودیم و قرار بود روز شنبه – اول خرداد ماه – در ادامهتور کنسرتهای ناگفته، این برنامه را در نیشابور به اجرا درآوریم که این مسأله امکانپذیر نشد و برنامه را لغو کردند».
چهار روز پیش از سخنان ناظری (۲۱ اردیبهشت) هم خبر لغو کنسرت کیهان کلهر، آهنگساز و نوازندهی کمانچه در نیشابور منتشر شد. تور کنسرتهای کلهر قرار بود با دو اجرا در شهر نیشابور آغاز شود که در آخرین لحظات به گروه اعلام شد که کنسرت لغو شده است. محمد حسین توتونچیان، کنسرتگذار و تهیهکننده موسیقی در این مورد به پایگاه خبری "تسنیم" گفته بود: «تمامی مجوزهای لازم برای برگزاری این کنسرت اعم از مجوز شورای تامین استان، اداره اماکن و ارشاد خراسان رضوی اخذ شده بود اما این اجرا به دستور دادستان برگزار نخواهد شد».
خراسان رضوی، استان خبرساز
استان خراسان رضوی به مرکزیت شهر مذهبی مشهد بارها در زمینه برگزاری کنسرت خبرساز شده است. احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد و نمایندهی آیتالله خامنهای در استان خراسان رضوی که کنسرت موسیقی را "مطرببازی" میداند، شهریورماه گذشته (۱۳۹۴) در نماز جمعه اجرای کنسرت را "جولانگاه بیبندوباری و یکی از راههای نفوذ دشمن" برشمرده بود.
مخالفت با برگزاری کنسرتهای موسیقی در خراسان رضوی بیش از همه مربوط به شهر مشهد است. علمالهدی با استناد به یک حدیث معتقد است که تمام شهر مشهد حرم امام هشتم شیعیان است و به همین دلیل نباید کنسرتی در این شهر برگزار شود. این سخنان با واکنش علی مطهری، نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی روبهرو شد. مطهری شهریورماه گذشته در گفتوگو با وبسایت خبری مجلس ("خانه ملت") این مدعا را فاقد "مبنای فقهی" برشمرد: «حدیثی هم که آقای علمالهدی به آن استناد کرده موثق نیست و هیچ محدث و فقیه معتبری به آن استناد نکرده است».
"در دیگری هم بسته شد"
البته به نظر میرسد برگزاری کنسرت موسیقی در شهرهای دیگر استان خراسان رضوی هم با محدودیتهایی روبهروست. شهرام ناظری شامگاه شنبه وقتی از لغو کنسرت خود در نیشابور خبر داد، در بخشی از سخنانش گفت: «نیشابور تنها شهری از خراسان بزرگ بود که در سالهای گذشته امکان برگزاری کنسرت در آن وجود داشته و حالا این اتفاق نیز رخ نمیدهد. درهای نیشابور نیز برای برگزاری کنسرت بسته شده است».
به گواه وزیر فرهنگ و ارشاد دولت یازدهم، کنسرتهای موسیقی در خراسان رضوی بیش از دیگر استانها لغو میشوند. علی جنتی که شامگاه شنبه در "آیین روز ملی فردوسی" در تالار رودکی حضور داشت، با اشاره به این موضوع، گفت: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اجرای کنسرتهای موسیقی در خراسان رضوی مجوز میدهد و حمایت هم میکند، به همین خاطر از استانداران و فرمانداران تقاضا داریم حمایت کنند تا این کار به نحو مطلوب انجام شود».
گردهمایی چهرههای سرشناس موسیقی برای "درد مشترک"
چهرههای سرشناس موسیقی ایران در قالب کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" اعتراضشان به لغو سریالی کنسرتها را مطرح کردند. در این جلسه افرادی همچون شهرام ناظری، سالار عقیلی، علیرضا قربانی و عبدالحسین مختاباد حضور داشتند.
عکس: ANA
کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" از یک ماه پیش با نوشتهای از "کیهان کلهر" آهنگساز و نوازنده سرشناس کمانچه و با حمایت تعداد قابل توجهی از اهالی موسیقی فعالیت خود را آغاز کرد. به گزارش سایت "موسیقی ما" کلهر نوشته بود: «برای این که موسیقی قدرت و قوت بگیرد و مستقل باشد، نخستین قدم این است که چرخه مالی سالم و کارآمد فراهم شود. باید فرهنگ "به رسمیت شناختن حقوق صاحبان آثار" بین عموم مخاطبان جا بیفتد.»
عکس: Morgenland Festival Osnabrück
کلهر درباره کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" نوشته بود: «ابتدا باید از دانلود و کپی غیرقانونی موسیقی پرهیز کنیم. دوم به این کمپین بپیوندیم و سوم اینکه دیگران را به عضویت در آن تشویق کنیم تا به این طریق، دامنهی تأثیر آن گسترش پیدا کند و حرفها و هدفهایش با صدای بلندتر به گوش دیگران برسد. هر کاری از دستمان بر میآید بکنیم تا صدای موسیقی ایران بلندتر شود.»
عکس: ANA
سایت "موسیقی ما" مینویسد، پیش از این و در جریان "هفته موسیقی تهران" که شهریورماه امسال با اجرای هنرمندان و گروههای سرشناسی چون "کامکارها"، "همایون شجریان"، "علیرضا قربانی"، "گروه شمس" و "گروه پالت" در عمارت مسعودیه تهران برگزار شده بود، بیانیههای این کمپین قرائت شده و از بهمن ماه امسال زنگ آغاز فعالیتهای رسمی این کمپین به صدا در درآمد.
عکس: Arash Ashourinia
در برنامه کمپین حمایت از موسیقی که در روز یکشنبه ۱۷ اسفند / هشتم مارس برگزار شد، چهرههای سرشناس بسیاری در حوزه موسیقی شرکت کرده بودند که نسبت به لغو کنسرتهای موسیقی در کشور اعتراض کردند.
عکس: MEHR
"حمیدرضا نوربخش" مدیرعامل خانه موسیقی در این برنامه با اعلام اینکه اعضای خانه موسیقی برای یک درد مشترک گردهم جمع شدهاند تا خواستههای خود را بیان کنند، گفت: «متاسفانه امروز مصیبتهایی را تجربه میکنیم که در ۳۰ سال اخیر بیسابقه بوده است. هیچوقت فکر نمیکردیم با آغاز دولت "تدبیر و امید" موسیقیدانان اینگونه دچار یأس و ناامیدی شوند.»
عکس: MEHR
مدیرعامل خانه موسیقی با اشاره به مشکلاتی که برای موسیقی به وجود آوردهاند، ادامه داد: «مگر میشود در مملکتی زنان حق آموزش موسیقی داشته باشند اما حق اجرا نداشته باشند. متأسفانه دو اتفاق تلخ را در خراسان تجربه کردیم. "حریر شریعتزاده" را از روی صحنه پایین آوردند و کنسرت "علیرضا قربانی را لغو کردند" اما اوج فاجعه آنجا بود که به ساحت موسیقی توهین کردند.» (حریر شریعتزاده در کنار همسرش سالار عقیلی)
عکس: ANA
مدیر عامل خانه موسیقی همچنان با اشاره به اینکه "علیرضا قربانی" میتواند به صورت قانونی پیگیر لغو کنسرتش باشد، گفت: «اگر برنامهای طی یک مجوز قانونی لغو میشود، چه کسی درباره آن پاسخگو است؟ اینجا یک خسارت معنوی و یک خسارت مادی وارد شده است و فکر میکنم برخوردی که با آقای قربانی شد، میتواند پیگرد قانونی شود.»
عکس: YJC
سالار عقیلی هم درمورد حذف همسرش از کنسرت مشهد گفت: «به مسئولان گفتم که شما آبروی من را بردید، در رسانهها مطرح شده بود که باید با پایین امدن همسرم، کنسرت را لغو میکردم اما آن لحظه تصمیمگیری برایم سخت بود. ۱۲۰۰ نفر بلیت خریده بودند، شاید هم من اشتباه کردم که ادامه دادم اما واقعا نمیدانستم باید چه کنم. اگر این اتفاق دوباره تکرار شود، کنسرت را قطع خواهم کرد.» (سالار عقیلی و عبدالحسین مختاباد)
عکس: MEHR
"فردین خلعتبری" یکی از آهنگسازان به نام ایران هم که در این جلسه حضور داشت با اعلام اینکه "گفتهاند ما مطرب هستیم"، گفت: «دلم میخواهد امروز این را بگویم، اگر کاری که قربانی میکند مطربی است، پس مطربی خوب است و من هم یک مطرب هستم. اگر امروز به علیرضا قربانی توهین میشود، در واقع به من و اساتید من توهین شده است. خانه موسیقی و همه ۱۶ هزار عضو این خانه باید اعتراضشان را بیان کنند.»
عکس: MEHR
اعتراض "فردین خلعتبری" در این جلسه در پی اظهارات امام جمعه مشهد بود که اجرای کنسرت را "مطرببازی" خوانده بود. احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد با استناد به روایات مذهبی یادآور شده بود که چون تمام شهر مشهد، حرم امام رضا محسوب میشود، برگزاری کنسرت و به زعم او "مطرب بازی" در این شهر، برگزاری کنسرت درحرم امام رضا است.
عکس: mashreghnews.ir
به پیشنهاد بسیاری از چهرههای سرشناس موسیقی که در اعتراض به لغو کنسرتها گرد هم آمده بودند، قرار شد همه اعضای خانه موسیقی در یک سالن رسمی مثل وزارت کشور گرد هم بیایند و اعتراضشان را بیان کنند. به گفته فردین خلعتبری، این حرکت اعتراضی اساسا سیاسی نیست و یک حرکت کاملا قانونمدار است که تنها هدفش پیگیری مطالبات قانونی است.
عکس: MEHR
"شهرام ناظری" از چهرههای سرشناس موسیقی که از برگزاری کنسرت او نیز اخیرا در هفته فرهنگی نیشابور جلوگیری شده بود هم در این جلسه حضور داشت. با کنسرت "شهرام ناظری" شورای تامین شهرستان نیشابور مخالفت کرده بود. سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد نیشابور در اینباره گفته بود: «متاسفانه در کنسرتها حرکتهای زشتی صورت میگیرد. بدحجابی دیده شده است. ما قادر به برگزاری چنین کنسرتهایی نیستیم.»
عکس: YJC
پیش از این "علی جنتی" وزیر فرهنگ و ارشاد هم گفته بود: «ما برای صدور مجوز کنسرتها نهایت دقت را به عمل میآوریم تا قطعهای که قرار است اجرا شود، مخالف موازین اسلامی ما نباشد. بنابراین وقتی ارشاد با این حساسیت برخورد میکند، انتظار ما از مقامات قضایی که احیانا این کنسرتها را مخالف سلیقههای خود میدانند، این است که اجازه بدهند دستگاه مسئول، کار خودش را انجام دهد. کافی است تنها به ما تذکر بدهند.»
عکس: Isna
در ماههای اخیر کنسرتهای بسیاری با وجود داشتن مجوز لغو شده است. بسیاری از مسئولان فرهنگی دخالت نهادهای غیرمرتبط را عامل این مسئله دانستهاند. حالا اهالی موسیقی در پیگیری این حق پایمال شده، جدیتر شدهاند. پیش از این خانه موسیقی با انتشار بیانیهای پرسیده بود: «چرا در این معرکه و نمایش تأسف آوری که با سرنوشت هنرمندان به راحتی بازی میشود، آب از آب تکان نمیخورد و اساسا چرا هیچکس پاسخگو نیست؟»
عکس: DW/B. Esmaili
عکس 141 | 14
لغو بر پایهی قانونی نانوشته؟
لغو مداوم کنسرتهای موسیقی در استان خراسان رضوی حتی این پرسش را مطرح کرده که آیا عدم برگزاری برنامههایی از این دست در این استان مبنای قانونی دارد؟ پاسخ وزارت کشور جمهوری اسلامی به این پرسش منفی است. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور کابینهی حسن روحانی، سال گذشته و همزمان با افزایش اعتراضها به لغو کنسرتهای موسیقی به روزنامه "اعتماد" گفته بود که "قانونی برای منع کنسرت" در خراسان رضوی وجود ندارد و این مسئله "در دولت بررسی نشده است".
به گفتهی رحمانی فضلی، وزارت فرهنگ مجوز برگزاری کنسرت را صادر میکند؛ استانداریها هم – به عنوان زیرمجموعهای از وزارت کشور – مجوزی برای اجرای برنامه صادر میکنند. از سوی دیگر لغو موسیقی در استانی خاص در دولت بررسی نشده، با وجود این باز هم کنسرتها لغو میشوند.
به نوشتهی رسانهها علی جنتی، وزیر ارشاد، برای رفع محدودیتها با مقامهای قضایی مذاکره میکند. اما لغو کنسرت شهرام ناظری در نیشابور نشان میدهد که نه تنها مذاکرات علی جنتی تغییری در این رویه ایجاد نکرده، بلکه نامه اعتراضی خانه موسیقی به رئیس قوه قضائیه هم بیاثر بوده است.
پس از لغو کنسرت دوروزه کیهان کلهر در نیشابور (۲۱ و ۲۲ اردیبهشت)، خانه موسیقی در اعتراض به "لغو سلسلهوار کنسرتها" و "محدودیتهای حضور بانوان نوازنده بر روی صحنه و دیگر موارد مشابه" و "جهت احقاق حقوق هنرمندان و جلوگیری از این رویه غیرقانونی" خطاب به صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه نامهای اعتراضی نوشت.