روز یکشنبه ، ۳ اکتبر، برنامه ای به پاس قدردانی از چهار دهه فعالیت های فرهنگی و هنری رضا علامه زاده، کارگردان ـ نویسنده و اسفندیار منفرد زاده، آهنگساز، توسط کانون دوستداران فرهنگ و هنر ایران در هلند و کانون دانشجویان هلند برگزار شد که در این مراسم لوح تقدیری توسط نسیم خاکسار نویسنده ایرانی ساکن هلند به آنان اهدا شد. اهدای لوح تقدیر به دو هنرمندی که نامشان با سینمای ایران گره خورده است از طرف جامعه ایرانی با استقبال مواجه شد.

رسمی که فراگیر می‌شود

قدردانی از هنرمندان، نویسندگان و شخصیت های ملی در زمانی که در قید حیات هستند رسمی است که در جوامع غربی دیرینه است ولی برای جامعه ایرانی بسیار نو و تازه است. این حرکت که از مدتی در بین ایرانیان آغاز شده با استقبال جامعه ایرانی صورت گرفته است بطوریکه حتی در شهر کوچک دانشجویی دلفت که این برنامه برگزار شد سالن مملو از جمعیت بود.

خانم نسیم طالبی از برگزارکنندگان برنامه در باره ی چگونگی برگزاری آن گفت که کانون دانشجویان هلند از سال گذشته تصمیم گرفت که از بزرگان فرهنگ و هنر ایران در یک سری برنامه ها تقدیر کند. او گفت سال گذشته این لوح تقدیر را به نسیم خاکسار نویسنده ایرانی ساکن هلند اهدا کرده بودند.

خانم طالبی در ابتدای برنامه ضمن خوش آمد به شرکت کنندگان نگاهی به زندگی هنری این دو هنرمند داشت و سپس اسفندیار منفرد زاده سخنان کوتاهی ایراد کرد و پس از آن گروه " شش و هشت" به اجرای چند اثر موسیقی از منفرد زاده پرداخت که مورد استقبال حضار قرار گرفت. نمایش بخش هایی از فیلم های علامه زاده که موزیک متن آنها را منفرد زاده تهیه کرده بود بخش دیگری از این گردهمایی بود.

"راوی رنج‌های مهاجران"

سکوت سنگینی به هنگام نمایش صحنه هایی از فیلم "جنایت مقدس" و "مهمانان هتل آستوریا" بر سالن غلبه کرد به طوری که صدای اشک ها سکوت سنگین را شکست.

دو فیلم نامبرده از علامه زاده و مصاحبه های او با زندانیان سیاسی، بعد از انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری ایران مورد توجه بسیاری از ایرانیان و علاقه مندان و فعالین حقوق بشر قرار گرفت. می توان به جرئت گفت که علاقه به دانستن اعمال جمهوری اسلامی نه تنها برای ایرانیان بلکه برای اروپاییان هم به طور چشمگیری بیشتر شده است. رضا علامه زاده را می توان کارگردان دردها و رنج های ایرانیان تبعیدی و مهاجر نامید. او ضمن صحبت هایش به این خصلت فیلم هایش اشاره کرد و گفت هنرمند برای انتقال درد به مخاطب، خود بارها درد می کشد. علامه زاده از اولین کسانی بود که بعد از انقلاب ۵۷ رنج ایرانیان تبعیدی را با تصویر ثبت کرد.

نامی گره‌خورده با سینمای ایران

اسفندیار منفرد زاده سازنده موسیقی و سازنده موزیک متن فیلم هایی همچون قیصر، گوزن ها، داش آکل و ...جایی ویژه ای در بین علاقه مندان سینما و موسیقی دارد. اکثر کارهای او را دو خواننده بنام ایرانی فرهاد و گوگوش اجرا کردند. منفرد زاده را برخی آهنگساز ترانه های محبوب سینمایی نام نهادند. گرچه بعد از انقلاب مجبور به ترک ایران شد و در سینمای درون مرزی ایران امکان همکاری نداشت. اما موسیقی ترانه های او و موسیقی فیلم او نه تنها برای نسل قبل از انقلاب بلکه با نسل های بعد از انقلاب هم رابطه ای عاطفی گرفت. اسفندیار منفرد زاده در این گردهمایی با نواختن و خواندن ترانه یه شب مهتاب ( عمویادگار) به همراه رضا علامه زاده با زنده کردن خاطرات گذشته یادی از دو هنرمند شاعر و خواننده این ترانه احمد شاملو و فرهاد کرد. آهنگ این ترانه توسط منفرد زاده ساخته شد.

در پایان از این دو هنرمند در باره ی احساسشان نسبت به چنین برنامه های قدردانی و ارج گذاشتن به هنرمندان پیش کسوت توسط جوانان پرسیدم:

علامه زاده در پاسخ به این سوال گفت: بیان چنین حسی خیلی سخت است لذت عجیبی است بخصوص که جوان ها چنین کاری را انجام می دهند و وقتی که احساس می کنم نوشته یا کاری را که انجام دادم حتی نسل های بعد از من هم تاثیر می گیرند خیلی باعث خوشحالی است بخصوص وقتی که می بینم جوان های درون ایران چگونه استقبال می کنند و علاقه نشان می دهند.

اسفندیار منفرد زاده در مورد بیان حس خود گفت: «من فکر می کنم که این بالاترین چیزی بود که توانستم دریافت کنم در مقابل کار کوچکی که من کردم. حس جوانی که امروز با موسیقی من رابطه برقرار کرده و امروز اینجا به من لبخند می زند و با من همدلی می کند فکر نمی کنم که چیزی بیشتر از این باشد و این حس همدلی ست که به من امید می دهد. امید برای تغییر شرایط زندگی شان که نسل من با ساده انگاری باعث آن شدیم و این حس بسیار زیباست و به من امید به فردا می دهد.»

روهام یکی از برگزارکنندگان در پاسخ به این سوال در باره ی اینکه هنرمند بعدی کیست، ضمن خودداری از گفتن نام کاندیداهای بعدی لوح تقدیر گفت: «برای سال آینده تعدادی کاندید داریم که باید با توافق جمع یکی از آنها را انتخاب کنیم.»

اختر قاسمی

تحریریه: فرید وحیدی