شهرام امیری پس از بیش از یک سال دوری از ایران، پنجشنبه از طریق دوحه (قطر) وارد "فرودگاه امام خمینی" شد. علاوه بر والدین و همسر و فرزند، چند مقام ایرانی از جمله حسن قشقاوی، از معاونان وزیر امور خارجه، از آقای امیری استقبال کردند.

شهرام امیری پس از ورود به تهران اعلام کرد دانشمند هسته‌ای نیست و آمریکا با سرهم کردن یک سناریو، او را به برنامه اتمی ایران مربوط کرده است. او افزود: «من پژوهشگر ساده‌ای هستم که در یک دانشگاه کار می‌کنم و کار محرمانه‌ای انجام نمی‌دهم. علاوه بر آن درب دانشگاهی که بنده در آن مشغول فعالیت هستم، به روی همکاری باز است و کار محرمانه‌ای در آن صورت نمی‌گیرد."

آقای امیری به رسانه‌های جمعی توضیح داد که در جریان سفر حج عمره به عربستان سعودی در ماه ژوئن (خرداد ماه) سال گذشته، توسط ماموران سعودی و آمریکایی در شهر مدینه ربوده شده و به ایالات متحده انتقال یافته است. مقامات آمریکایی برعکس از فرار آقای امیری به آمریکا سخن گفتند.

رسانه‌های آمریکایی در ماه‌های گذشته گزارش دادند که آقای امیری با سرویس اطلاعاتی (سیا) شروع به همکاری کرده است. پس از انتشار اخبار متضادی از جانب مقامات ایرانی و آمریکایی، آقای امیری روز دوشنبه گذشته با مراجعه به سفارت پاکستان در واشنگتن اظهار تمایل کرد که هرچه زودتر به ایران برگردد. مقامات آمریکایی گفتند که آقای امیری تصمیم گرفته است به ایران برگردد زیرا مقامات امنیتی ایران او را تهدید کرده‌اند در صورت عدم بازگشت به ایران، خانواده او را زیر فشار قرار خواهند داد.

لازم به ذکر است که از زمان قطع روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی و آمریکا در حدود سی سال پیش، سفارت پاکستان در واشنگتن حفاظت از منافع ایران در آمریکا را به عهده دارد.

همکاری با سازمان سیا؟!

پس از ناپدید شدن آقای امیری در عربستان سعودی، رسانه‌های آمریکایی خبر دادند که این "دانشمند هسته‌ای" به ایالات متحده پناهنده شده و اطلاعات خود در مورد فعالیت‌های هسته‌ای مخفیانه جمهوری اسلامی از جمله در مورد احداث یک مرکز جدید غنی‌سازی اورانیوم در نزدیکی قم را در اختیار آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داده است. شهرام امیری پس از بازگشت به ایران اخبار مربوط به همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا را یکسره تکذیب کرد و گفت اگر مشکلی داشت هرگز به ایران بر نمی‌گشت.

پی جی کراولی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه (۱۴ ژوئیه) بار دیگر اتهام ربوده شدن آقای امیری توسط سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده را رد کرد و گفت که آزادانه به آمریکا پناه آورده بود. روز سه‌شنبه (۱۳ ژوئیه) هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفته بود شهرام امیری به میل خود به آمریکا سفر کرده است و پس از زندگی آزادانه در این کشور، در صورت تمایل می‌تواند ایالات متحده را ترک کند.

شهرام امیری در پاسخ به اظهارات مقامات ایالات متحده توضیح می‌دهد: "من مدارکی دارم که نشان می‌دهد آزاد نبودم و تحت نظر افراد مسلح سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا قرار داشتم." مقام‌های ایران گفته‌اند که از طریق بین‌المللی "آسیب‌های مادی و معنوی" وارده از سوی آمریکا به آقای امیری را پی‌گیری خواهند کرد.

عرضه اطلاعات در برابر پول

پس از آن که شهرام امیری فرودگاه واشنگتن را ترک کرد، روزنامه "واشنگتن پست" در گزارشی نوشت که "سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا" (سیا) برای دریافت اطلاعاتی در مورد برنامه هسته‌ای ایران، بیش از ۵ میلیون دلار به شهرام امیری پرداخته است.

مقامات آمریکایی گفته‌اند که آقای امیری با قطع همکاری با سیا و سپس ترک ایالات متحده مجبور نیست این پول را پس بدهد، اما امکان دارد نتواند به پولی که دریافت کرده دسترس داشته باشد. روزنامه "واشنگتن پست" می‌نویسد: "به دلیل تحریم‌های مالی علیه جمهوری اسلامی ایران، ممکن است که آقای امیری به این مبلغ دسترس نداشته باشد."

آقای امیری از "معامله" با آمریکا روایت معکوسی ارائه داده است. خبرگزاری مهر به نقل از آقای امیری می‌گوید: "آنها یک موبایل به بنده دادند و تا روز آخر تاکید داشتند که در صورت همکاری علاوه بر دادن ۵۰ میلیون دلار شرایط زندگی در یکی از کشورهای اروپایی را برایم فراهم خواهند کرد."

خبرگزاری ایسنا از قول آقای امیری چنین نقل کرده است: «آنها به من ۱۰ میلیون دلار پیشنهاد کردند تا در شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان اعتراف کنم که تقاضای پناهندگی کرده‌ام و ۵۰ میلیون هم پیشنهاد کردند تا دیگر به ایرن برنگردم.» آقای امیری گفته است که همواره این پیشنهادها را رد کرده و هیچ پولی دریافت نکرده است.

در شرایطی که مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی از بازگشت شهرام امیری به ایران ابراز خرسندی می‌کنند، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران در این باره با تردید سخن گفته است. او که اینک در پرتغال به سر می‌برد روز چهارشنبه در پاسخ به این سئوال که آیا از شهرام امیری هنگام ورود به ایران مانند "یک قهرمان" استقبال می‌شود گفت: "باید اول ببینیم که در این دو سال چه گذشته و بعد ببینیم آیا او قهرمان است یا نه." او افزوده است: "باید برای ایران محرز شود که ادعاهای او در خصوص ربوده شدنش درست است."

AA/FW